Kehanet kemiği yazısı

Kehanet kemiği yazısı (Çince: 甲骨文; pinyin: jiǎgǔwén), piromantik kehanette kullanılan kehanet kemikleri - hayvan kemikleri veya kaplumbağa plastronları - üzerine oyulmuş eski bir Çince karakter biçimidir. Kehanet kemiği yazısı, MÖ 2. binyılın sonlarında kullanıldı ve bilinen en eski Çince yazı biçimidir. Yaklaşık 150.000 parçası keşfedilen kehanet kemiği yazıtlarının büyük çoğunluğu, Henan Eyaleti, Anyang, Xiaotun Köyünde bulunan Yinxu bölgesinde bulundu. En son önemli keşif, 1993 yılında Xiaotun yakınlarında bulunan 579'u yazılı olmak üzere 1.608 parçadan oluşan Huayuanzhuang deposudur.

Farklı bilginler tarafından MÖ 1250 veya MÖ 1200'e tarihlenen Wu Ding'den başlayarak, Shang hanedanının son dokuz kralının ateşli kehanetlerinin kayıtlarını tutarlar. Wu Ding'in saltanatına ait kehanet kemik yazıtları radyokarbonla MÖ 1254–1197 ± 10 yıl olarak tarihlendirilmiştir.Shang, Zhou hanedanı tarafından MÖ 1046 yılında devrilince, kandilçiçeği ile kehanet daha yaygın hale geldi ve Batı Zhou döneminden kalma çok daha az kehanet kemiği tarihlenmektedir. Şimdiye kadar, Yinxu'dakiyle aynı ölçekte bir yazıt önbelleğine sahip hiçbir Zhou bölgesi bulunamadı, ancak yazılı kehanet kemikleri daha yaygın görünmektedir, bunlar zamanın en büyük nüfus merkezlerinin yakınında bulunmakta ve yeni siteler 2000 yılından bu yana hala keşfedilmeye devam etmektedir.

Geç dönem Shang kehanet kemiği yazıları, bronz dökümden farklı bir stilde kabaca çağdaş birkaç yazıtla birlikte, Çin yazısının en eski önemli külliyatını oluşturur. Shang yazısı, bronz eşya yazısından önce gelen Çin yazı ailesinin bilinen en eski üyesi ve atası olduğundan, yazı Çin etimolojisi çalışması için çok önemlidir. Aynı zamanda, halen kullanımda olan Çince ve Japonca logografik ve hece yazıları da dahil olmak üzere, sonraki üç bin yılda geliştirilen bir düzineden fazla Doğu Asya yazı sisteminin doğrudan atasıdır. İçerik açısından, eksik kehanetler için on karakterin altından nadir durumlarda 100 karakterin üzerine kadar değişen yazıtlar (birkaç düzine tipiktir), savaş, kurban ritüeli, tarım da dahil olmak üzere kraliyet ailesindeki doğumlar, hastalıklar ve ölümler gibi çok çeşitli konuları ele alır. Böylece, geç Shang hanedanı uygarlığı ve toplumu hakkında paha biçilmez bir içgörü sağlarlar.