Kayrak (yazı)
Kayrak veya arduvaz, yazı yazmak için bir araç olarak kullanılan, tarihsel olarak kayrak taşı olan ince bir sert yassı malzeme parçasıdır.
Bileşim[değiştir | kaynağı değiştir]
Yazı tahtası, tipik olarak 4x6 inç veya 7x10 inç boyutlarında, ahşap bir çerçeve içine yerleştirilmiş bir parça arduvazdan oluşuyordu.[1]
Kayrak tahtaya yazı yazmak için kayrak kalem kullanılırdı. Bu kalem şeyl ya da tebeşir gibi daha yumuşak ve açık renkli bir taştan yapılırdı.
Genellikle temizlemek için bir parça bez ya da arduvaz sünger kullanılırdı ve bu bazen bir iple yazı tahtasının altına bağlanırdı.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Yazı tahtasının kesin kökeni belirsizliğini korumaktadır. Kullanımına dair referanslar on dördüncü yüzyılda bulunabilir ve kanıtlar on altıncı ve on yedinci yüzyıllarda kullanıldığını göstermektedir. Bununla birlikte, yazı arduvazının merkezi zaman dilimi, "deniz ve kara taşımacılığındaki gelişmelerin Galler'de arduvaz ocakçılığının kademeli olarak genişlemesine ve önemli bir arduvaz atölyesi endüstrisinin büyümesine izin verdiği on sekizinci yüzyılın sonlarında başlıyor gibi görünmektedir."[2]
On dokuzuncu yüzyıla gelindiğinde, yazı tahtaları dünya çapında neredeyse her okulda kullanılıyordu ve arduvaz endüstrisinin merkezi bir parçasıydı. Yirminci yüzyılın şafağında, yazı tahtaları öğrenciler için sınıftaki birincil araçtı. 1930'larda (ya da daha sonra) yazı tahtalarının yerini daha modern yöntemler almaya başladı.[3] Ancak yazı tahtalarının modası geçmedi. Küçük miktarlarda da olsa yirmi birinci yüzyılda hala üretilmektedirler.
Yazı tahtası bazen sanayi işçileri tarafından malları takip etmek ve denizciler tarafından denizdeki coğrafi konumlarını hesaplamak için kullanılmıştır. Bazen birden fazla arduvaz parçası bir "kitap" halinde bir araya getirilir ve düzgün bir el yazısı için kılavuz olarak arduvaz yüzeyine yatay çizgiler kazınırdı.[4]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Davies, Peter (2005). "Writing Slates and Schooling". Australasian Historical Archaeology. 23: 63-69.
- Pierpont, Robert N. (1987). "Slate Roofing". APT Bulletin. 19 (2): 10-23. JSTOR 1494158.
- Standard Sizes of Blackboard Slate. U.S. Department of Commerce, National Bureau of Standards. 1966.