Karadağ Havayolları
| |||||||
| Kuruluş | 24 Ekim 1994 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Faaliyet sonlandırma | 26 Aralık 2020[1] | ||||||
| Hubları | Podgorica Havaalanı | ||||||
| İkincil hubları | Tivat Havaalanı | ||||||
| Sık uçuş programı | Vision Team | ||||||
| Uçak filosu | 4[2] | ||||||
| Uçuş noktaları | 21 | ||||||
| Ticari işletme merkezi | Podgorica, Karadağ | ||||||
| Önemli kişiler | Živko Banjević, CEO[3] | ||||||
| Net gelir |  €-8.0 milyon (2019) | ||||||
| Websitesi | montenegroairlines.com | ||||||
| Vikiveri öğesi | |||||||
Karadağ Havayolları (İngilizce; Montenegro Airlines); (Karadağ dili; ) Karadağ'ın bayrak taşıyıcısı hava yoludur. Ana merkezi Podgorica'daydı. Tivat Havalimanı'nda bulunan ikinci üssü ile Podgorica Havalimanı'ndaki merkezinden Avrupa çapında tarifeli ve charter seferler yürütüyordu.[4] Havayolu, COVID-19 salgını sırasında biriken ağır kayıplar nedeniyle 26 Aralık 2020'den itibaren tasfiye edildi.
Şubat 2021'de Karadağ hükûmeti yeni bir bayrak taşıyıcısı olan Air Montenegro'yu hizmete soktu.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
.jpg)
İlk yıllar
[değiştir | kaynağı değiştir]Havayolu, 24 Ekim 1994'te Yugoslavya Federal Cumhuriyeti hükûmeti tarafından kuruldu.İlk uçak olan Fokker 28 Mk4000 ("Lovćen" isimli), yaklaşık iki yıl sonra 1996'da satın alındı. İlk ticari uçuş 7 Mayıs 1997'de saat tam 10.30'da Podgorica ile İtalya'nın Bari kenti arasında gerçekleşti.[5]
Nisan 2000'de Karadağ Havayolları Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği'ne (IATA) üye oldu.[5] Haziran 2000'de beş Fokker 100 uçağından ilki Podgorica Havalimanı'na teslim edildi.[5] Havayolu, 5 Mart 2003'te Amadeus CRS'ye katıldı.[5] 2004 yılında Karadağ Havayolları pilotları bölgede IIIA sertifikasını alan ilk pilot oldu. Aynı yılın 2 Temmuz'unda havayolu milyonuncu yolcusunu taşıdı.[5]
Karadağ'ın bağımsızlık referandumunun ardından Sırbistan, Karadağlı şirketler için uluslararası bir pazar haline geldi. Karadağ Havayolları, Yedinci Özgürlük politikasının eksikliği nedeniyle Sırbistan'dan Karadağ dışındaki ülkelere uluslararası uçuşlarını durdurmak zorunda kaldı. Bu sebeple gelir getiren Niş - Zürih hattını kaybetti. Bunu aşmak amacıyla Montenegro Havayolları, Sırbistan'da Master Airways adında ayrı bir havayolu şirketi kurdu. Ancak iddiaya göre Sırp Hükümeti'nin korumacı politikaları nedeniyle işletme lisansı reddedildi. Karadağ Havayolları filosunu ve uçuş ağını büyütmek amacıyla 23 Temmuz 2007'de 2 adet Embraer 195 siparişi verdi. Uçak GECAS'tan 8 yıllığına kiralandı. İki Embraer E-195'ten ilki 5 Haziran 2008'de Podgorica Havalimanı'na ulaştı. İlk Embraer'in teslimatını , Londra-Gatwick ve Milano-Malpensa Uluslararası Havaalanı'na düzenli uçuşların başlatılması izledi.
17 Nisan 2009'da El Al ve Karadağ Havayolları, El Al'ın hisselerin %30'unu satın almakla ilgilendiğini yineleyen ortak bir bildiri yayınladılar, ancak plan gerçekleşmedi.[6][7] Havayolu devlete ait bir şirket olmaya devam etti ve hükûmetten mali ve korumacı destek alıdı.
2010'dan bu yana gelişmeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Havayolunun ilk Embraer E-195 uçağının gelişinin ardından Karadağ Havayolları, Embraer'den kalan sipariş modelinin E-175 olarak değiştirmesini talep etti.[8] Ancak yine de üçüncü E-195 teslim edildi.[9] Kalan dördüncü sipariş de E-175 oldu.[10][11] 6 Temmuz 2012'de yerel basında Karadağ Havayolları'nın dördüncü alacağı uçağıı bir kez daha değiştirdiği ve bu kez E-190LR modeli talep ettiği yer aldı. Uçak Mayıs 2014'te teslim edildi.[12] Kasım 2014'te Montenegro Airlines her iki Fokker 100'ünü de satışa çıkardı. Ancak Haziran 2015 itibarıyla alıcı bulunamadı ve uçağın hurdaya çıkarılması planlandı.[13]
Tasfiye ve yeni şirket
[değiştir | kaynağı değiştir]Ağustos 2016'da Karadağ Havayolları'na ait hesapların, havayolunun ülkedeki havalimanlarının işletmecisine olan borçlarının ödenmesine ilişkin mahkeme kararına uymaması nedeniyle dondurulduğu bildirildi. Montenegro Airlines'ın şirkete 15 milyon ABD dolarından fazla borcu vardı.[14]
Aralık 2020'de Karadağ Hükûmeti, kötü yönetim ve birkaç yıldır zararların biriktiğini belirterek önümüzdeki haftalarda şirketin kapatıldığını ve tasfiye edildiğini duyurdu.[15][16] Kısa bir süre sonra havayolunun 26 Aralık 2020 tarihinden itibaren tüm uçuşlarını askıya alarak operasyonlarının sona ereceği açıklandı.[1]
29 Aralık 2020'de Bakan Mladen Bojanić, Karadağ Havayollarının yeniden düzenleneceğini ve Karadağ'ın yeni bayrak taşıyıcı havayolu olarak yeni bir şirket olan To Montenegro (2 Karadağ) ile değiştirileceğini duyurdu.[17]
2020'nin sonlarında, tartışmalı bir dini önder olan Miraš Dedeić gibi iktidardaki DPS partisine yakın bir dizi kişiye Karadağ Havayolları'nın uçuşları için ücretsiz bilet veya önemli indirim verildiği ortaya çıktı.[18]
Nisan 2021'de Karadağ hükûmetinin Air Montenegro'yu ToMontenegro projesinin resmi adı yaptığı ve havayolunun Montenegro Havayolları'nın eski Embraer-195 uçağından ikisini kullanmaya başlayacağı bildirildi.[19]
Haziran 2021'de Montenegro Airlines'ın eski yöneticileri, pilotları, uçuş mürettebatı ve diğer çalışanları alacakları için İflas İdaresi'ne 205 milyon ABD doları tutarında talep bildirdi.[20]
Kurumsal ilişkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]İş trendleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Montenegro Airlines'ın mevcut iş ve faaliyet sonuçları (31 Aralık'ta sona eren yıl itibarıyla):
| 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Ciro (m €) | 67.7 | 65.4 | 67.5 | 79.5 | 80.7 |
| Net kar/zarar (m €) | -10.4 | -11.5 | -15.9 | -2.0 | -8.0 |
| Çalışan sayısı (yıl sonu) | 372 | ||||
| Yolcu sayısı (000s) | 580 | 581 | 569 | 644 | 657 |
| Yolcu doluluk faktörü (%) | 68 | 70 | 71 | ||
| Uçak sayısı (yıl içi) | 6 | 6 | 5 | 6 | 6 |
| Notlar/kaynaklar | [21][22] <br /> [23] |
[21][22] <br /> [23] |
[23] | [23] | [24][25] |
Destinasyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kapandığı sırasında Karadağ Havayolları Danimarka, Fransa, Almanya, İtalya, Rusya, Avusturya, Slovenya, Sırbistan, İsviçre ve Birleşik Krallık'ta 18 noktaya hizmet veriyordu.[26]
Kod paylaşımı anlaşmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Karadağ Havayolları aşağıdaki havayolları ile ortak uçuş anlaşmalarını sürdürmüştür:[27]
- Air Serbia
- Etihad Havayolları [28]
- S7 Havayolları
Filo
[değiştir | kaynağı değiştir]
Nihai filo
[değiştir | kaynağı değiştir]Kapatma sırasında Karadağ Havayolları filosu şu uçaklardan oluşuyordu:[2][29][30][31]
| Uçak | Faaliyette | Sipariş | Yolcu | Notlar | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Y | Toplam | ||||||
| Embraer 195 | 3 | 2 | 116 | 116 | 2020 yazına kadar iki uçak eklendi. Tüm uçaklar Air Montenegro'ya dahil oldu.[32] | ||
| Fokker 100 | 1 | — | 102 | 102 | 2020 yılı sonuna kadar aşamalı olarak kullanımdan kaldırılacaktı [32] | ||
| Toplam | 4 | 2 | — | ||||
Geçmiş filo
[değiştir | kaynağı değiştir]Havayolu daha önce aşağıdaki uçağı işletiyordu:[33]
| Uçak | Toplam | Giriş | Ayrılış | Notlar |
|---|---|---|---|---|
| Boeing 737-300 | 1 [33] | 2019 | 2019 | kiraya veren Blue Air'e iade edildi |
| Boeing 737-500 | 1 [33] | 2018 | 2018 | kiralayana iade edildi Air X Charter |
| Embraer 190 | 1 [33] | 2014 | 2017 | kiraya veren TUI Fly Belgium'a geri döndü |
| Fokker F-28 | 2 | 1996 [5] | 2000 | |
| Fokker 100 | 4 [33] | 2000 | 2020 [32] |
Olaylar ve kazalar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 25 Ocak 2005 günü saat 23.00 civarında, Karadağ Havayolları'na ait Fokker 100 (YU-AOM), Podgorica'ya karlı koşullarda gece inişi sırasında pistin kenarından çıktı. Burun öne çöktü ve uçak durmadan önce yaklaşık 700 metre boyunca kaydı. Kazada iki yolcu, pilot ve yardımcı pilot hafif yaralandı.[34]
- 7 Ocak 2008 günü saat 21.30 sıralarında Karadağ Havayolları'na ait Fokker 100 (4O-AOK) tipi bir yolcu uçağı Podgorica Havalimanı'na inerken vuruldu. Uçağın rutin incelemesi, uçağın kuyruğunda bir kurşun deliğinin bulunmasına yol açtı. Uçakta 20 yolcu bulunuyordu ancak olayda yaralanan olmadı. Olayın nedeni bilinmiyor; ancak raporlar, bunun Ortodoks Noeli kutlamaları sırasında silahların yanlışlıkla ateşlenmesinin bir sonucu olabileceğini gösteriyor.[35]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Montenegro's indebted state airline ceases operations". CTV News. 26 Aralık 2020. 30 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2024.
- ^ a b "Montenegro Airlines prepares for service resumption". exyuaviation.com. 24 Mayıs 2020. 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2020.
- ^ "New CEO of Montenegro Airlines appointed". Montenegro Airlines. 7 Şubat 2017. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2019.
- ^ "Directory: World Airlines". Flight International. 10 Nisan 2007. s. 52.
- ^ a b c d e f "Istorijat". Montenegro Airlines. 1 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2012.
- ^ "El Al conducting talks to buy Montenegro Airlines stake - Israel News | Haaretz Daily Newspaper". Haaretz.com. Reuters. 16 Nisan 2009. 17 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2012.
- ^ "EX-YU aviation news: El Al dumps Montenegro plans". 19 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "EX-YU aviation news: Montenegro Airlines changes aircraft order". Exyuaviation.blogspot.com. 29 Mayıs 2009. 3 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2012.
- ^ "Photos: Embraer ERJ-190-200LR 195LR Aircraft Pictures". Airliners.net. 19 Temmuz 2010. 26 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2012.
- ^ "Dan online - Ekonomija: Đurišić naručio četvrti "embraer" - 2011-05-12". Dan.co.me. 12 Mayıs 2011. 17 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2012.
- ^ "Naručen četvrti Embraer". Aviokarte.Hr. 3 Ekim 2012. 25 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2012.
- ^ "M.Erlajns dobio novi avion". Radio Televizija Crne Gore. 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2014.
- ^ ch-aviation.com - Montenegro Airlines pulls Fokker 100s off market 20 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 19 June 2015
- ^ ch-aviation.com - Montenegro Airlines accounts frozen over ACG debts 7 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 12 August 2016
- ^ "Montenegro Closes Indebted National Airline | Balkan Insight". 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2024.
- ^ aerotelegraph.com 6 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (German) 25 December 2020
- ^ Bojanić: Nova kompanija zvaće se "2 Montenegro" 9 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 29 December 2020, Vijesti
- ^ Stojović, Mladen (31 Aralık 2020). "Montenegro Airlines za Miraša TOTAL FREE, besplatno letjeli i Ana i Jefto". Objektiv Crna Gora (Boşnakça). 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2021.
- ^ Podgorica rebrands ToMontenegro as Air Montenegro 7 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - CH-Aviation
- ^ "Милионска потраживања директора и пилота МА у стечају". Дневник (Sırpça). 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ a b "Montenegro Airlines posts biggest loss in history". exyuaviation.com. 25 Nisan 2017. 6 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2019.
- ^ a b "Montenegro Airlines achieved two and a half times better business results in 2017 than in 2016". Montenegro Airlines. 29 Nisan 2018. 15 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2019.
- ^ a b c d "Montenegro Airlines best year". Montenegro Airlines. 28 Aralık 2018. 15 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2019.
- ^ "Jubilee MA in the sign of a new record (in Montenegrin)". Montenegro Airlines. 13 Ocak 2020. 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2020.
- ^ "Montenegro Airlines posts €8 million loss in 2019". exyuaviation.com. 3 Mayıs 2020. 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2020.
- ^ montenegroairlines.com - Destinations 29 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved 12. July 2018
- ^ "Profile on Montenegro Airlines". CAPA. Centre for Aviation. 2 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2016.
- ^ "Arabian Aerospace - Etihad Airways and Montenegro Airlines sign codeshare agreement". 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2024.
- ^ Montenegro Airlines Fleet 24 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (official website)
- ^ "Global Airline Guide 2019 (Part One)". Airliner World (October 2019): 21.
- ^ "Montenegro Airlines Fleet Details and History". Planespotters.net. 16 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019.
- ^ a b c Alen Šćurić (14 Kasım 2019). "Montenegro airlines nabavlja Embraer E195 do travnja (aprila) 2020". Tango Six. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2020.
- ^ a b c d e Montenegro Air.
- ^ "Aviation Safety Network > News > News selection". Aviation-safety.net. 20 Mart 2008. 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2012.
- ^ "All Balkans Home". Balkan Insight. 14 Mart 2012. 3 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2012.