Kandidat

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Diplomanın dış görünüşü

Kandidat, (Rusça: кандидат наук, İngilizce: Candidate of Sciences, Kazakça: ғылым кандидаты, Kırgızca: илимдин кандидаты) Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ile eskiden S.S.C.B. içinde yer almış ülkelerde (Rusya Federasyonu, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Ukrayna, Belarus vs.) günümüzde de kullanılan akademik bir ünvândır.[1]

Kandidat ünvânının uluslararası denkliği[değiştir | kaynağı değiştir]

UNESCO'nun 2011 yılında Paris'te düzenlediği 36'ıncı olağan kongrede, uluslararası düzeyde eğitim veren kuruluşlar ve üniversitelerin eğitim standartları belirlenip sınıflandırıldı.[1] Bu sınıflandırmaya göre "kandidat" unvânı, 259'uncu ve 266'ıncı maddelere göre, Türkiye'deki doçentlik unvanına eşdeğer olup, unvan sahibine aynı hakları tanımaktadır.[1]

Kandidat (Candidate of Sciences) Almanya, Polonya, Avusturya, İsviçre ve Fransa'da "Assistant/ associate professor" yani doçent ünvânına eşdeğer olduğu kabul edilmektedir. Rusya Federasyonu'nun düzenlemiş olduğu yasayla doçentlik unvanı, "candidate of sciences" (кандидат наук) ünvânı alanlara;[2][3] profesörlük unvanı ise "doctor of Sciences" (доктор наук)[4] ünvânı alanlara verilmektedir.[2][4] Kırgızistan hükûmeti yasaları, Rusya Federasyonu yasaları ile örtüşmektedir. Buna göre "doçent" unvanı, "candidate of sciences" (кандидат наук) ünvânı olanlara, "profesör" ünvânı da "doctor of sciences" (доктор наук) ünvânı olanlara verilmektedir.[3]

Kandidat ünvânının kullanıldığı bilim dalları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kod Bilim Dalı Kod Bilim Dalı Kod Bilim Dalı
01.00.00 Fizik ve Metamatik 09.00.00 Felsefe 17.00.00 Mühendislik
02.00.00 Kimya 10.00.00 Filoloji 18.00.00 Mimarlık
03.00.00 Biyoloji 11.00.00 Coğrafya 19.00.00 Psikoloji
04.00.00 Jeoloji ve Mineraloji 12.00.00 Hukuk 22.00.00 Sosyoloji
05.00.00 Teknik Bilimler 13.00.00 Eğitim 23.00.00 Siyasal Bilimler
06.00.00 Tarım 14.00.00 Tıp Bilimleri 24.00.00 Kültür Bilimleri
07.00.00 Tarih 15.00.00 Farmakoloji 25.00.00 Dünya Bilimleri
08.00.00 Ekonomi 16.00.00 Veterinerlik 26.00.00 İlahiyat

Rusya (14.00.00)[5] ile Türkiye'deki (10000)[6] tıbbî bilimler alan kodlarının karşılaştırması[değiştir | kaynağı değiştir]

Tıbbî bilimler kandidatı, Rusçası: кандидат медицинских наук[7] İngilizcesi: candidate of medical sciences

Tıbbî bilimler, kendi içerisinde dallara ve bölümlere ayrılmış ve kodlanmıştır. Bu eğitim sistemini kullanan tüm ülkeler için bu kodlar geçerlidir. Rusya Federasyonu, 08.10.2007 tarihli ve 274 sayılı yasa ile kodları güncellemiştir.[8]

Tibbî bilimlerde kandidat (doçentlik) sınavı düzenlenen uzmanlık dalları ve alan kodları aşağıdaki gibidir:

Rusya Federasyonu![5] Türkiye Cumhuriyeti[6]
  • 14.00.01 - Kadın Doğum ve Jinekoloji
  • 14.00.02 - İnsan anatomisi
  • 14.00.03 - Endokrinoloji
  • 14.00.04 - Kulak, Burun, Boğaz
  • 14.00.05 - Dahiliye
  • 14.00.06 - Kardiyoloji
  • 14.00.07 - Hijyen
  • 14.00.08 - Göz hastalıkları
  • 14.00.09 - Pediatri
  • 14.00.10 - Bulaşıcı hastalıklar
  • 14.00.11 - Deri ve zührevi hastalıklar
  • 14.00.13 - Nöroloji
  • 14.00.14 - Onkoloji
  • 14.00.15 - Patolojik Anatomi
  • 14.00.16 - Fizyolojisi
  • 14.00.18 - Psikiyatri
  • 14.00.19 - Radyasyoloji
  • 14.00.20 - Toksikoloji
  • 14.00.21 - Agız Sağlığı
  • 14.00.22 - Travmatoloji ve Ortopedi
  • 14.00.24 - Adli Tıp
  • 14.00.25 - Farmakoloji
  • 14.00.26 - İntaniye
  • 14.00.27 - Genel Cerrahi
  • 14.00.28 - Nöroşirürji
  • 14.00.29 - Hematoloji
  • 14.00.30 - Epidemiyoloji
  • 14.00.31 - Kemoterapi
  • 14.00.32 - Havacılık, uzay ve deniz tıbbı
  • 14.00.33 - Halk sağlığı
  • 14.00.35 - Çocuk Cerrahisi
  • 14.00.36 - Alerji ve İmmunoloji
  • 14.00.37 - Anesteziyoloji ve Yoğun Bakım
  • 14.00.39 - Romatoloji
  • 14.00.40 - Üroloji
  • 14.00.41 - Transplantasyon ve yapay organ nakli
  • 14.00.43 - Göğüs Hastalıkları
  • 14.00.44 - Kalp ve Damar Cerrahisi
  • 14.00.45 - Uyuşturucu Bağımlılığı
  • 14.00.46 - Klinik laboratuvar ve Tanı
  • 14.00.47 - Gastroenteroloji
  • 14.00.48 - Nefroloji
  • 14.00.50 - İşyeri Hekimligi
  • 14.00.51 - spor hekimligi
  • 14.00.52 - Sosyolojik Tıp
  • 14.00.53 - Gerontoloji ve Geriatri
  • 1001 - Acil Tıp
  • 1002 - Adli Tıp
  • 1004 - Aile Hekimliği
  • 1005 - Anatomi
  • 1006 - Anesteziyoloji
  • 1010 - Biyokimya
  • 1011 - Çocuk Cerrahisi
  • 1012 - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
  • 1013 - Deniz ve Sualtı Hekimliği
  • 1014 - Dermatoloji
  • 1015 - Diş Hastalıkları Tedavisi
  • 1016 - Enfeksiyon Hastalıkları
  • 1018 - Farmakoloji
  • 1022 - Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon
  • 1023 - Fizyoloji
  • 1024 - Fizyoterapi ve Rehabilitasyon
  • 1025 - Genel Cerrahi
  • 1026 - Göğüs Cerrahisi
  • 1027 - Göğüs Hastalıkları
  • 1028 - Göz Hastalıkları
  • 1029 - Halk Sağlığı
  • 1030 - Hava ve Uzay Hekimliği
  • 1032.3 - Doğum ve Kadın Hastalıkları
  • 1033 - Histoloji ve Embriyoloji
  • 1034 - İç Hastalıkları
  • 1034.2 - Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları (İç Hastalıkları)
  • 1034.3 - Fizyopatoloji (İç Hastalıkları)
  • 1034.4 - Gastroenteroloji (İç Hastalıkları)
  • 1034.5 - Geriatri (İç Hastalıkları)
  • 1034.6 - Hematoloji (İç Hastalıkları)
  • 1034.7 - İç Hastalıkları
  • 1034.8 - İmmünoloji (İç Hastalıkları)
  • 1034.9 - Nefroloji (İç Hastalıkları)
  • 1034.10 - Romatoloji (İç Hastalıkları)
  • 1034.11 - Tıbbi Onkoloji (İç Hastalıkları)
  • 1035 - Kadın Hastalıkları ve Doğum
  • 1036 - Kalp ve Damar Cerrahisi
  • 1037 - Kardiyoloji
  • 1038 - Kulak, Burun ve Boğaz
  • 1039 - Mikrobiyoloji
  • 1040 - Nöroloji
  • 1041 - Nöroşirurji
  • 1042 - Nükleer Tıp
  • 1046 - Ortopedi ve Travmatoloji
  • 1049 - Plastik ve Rekonstrüktif Estetik Cerrahi
  • 1051 - Psikiyatri
  • 1052 - Radyasyon Onkolojisi
  • 1054 - Spor Hekimliği
  • 1060 - Üroloji

Kanditat (doçenlik) tezi[değiştir | kaynağı değiştir]

Doçentlik sınavında temel unsurlardan biri olan doçentlik tezi, kandidat olmak için mutlak olması gerekli kriterler arasındadır.[9]

Türkiye'de günümüzde doçentlik tezi kavramı olmadığı gibi doçentlik kriterlerinde de yer almamaktadır.[6]

Evrensel onlu sınıflandırma (UDC) Brüksel tasnif sistemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Doçentlik tezi Evrensel Onlu Sınıflandırma (UDC) Brüksel Tasnif Sistemine göre düzenlenmekte ve hazırlanmaktadır.

Doçentlik sınavı[değiştir | kaynağı değiştir]

Doçentlik sınavında kendi uzmanlık alanınızın dışında dil, tarih, felsefe ve yabancı dil sınavlarında başarı göstermeniz gerekmektedir.

Kandidat unvanı vermeye yetkili kurumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Türkiye - doçentlik ve profesörlük unvanı Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı tarafından verilir.[10]
  • Rusya - Kandidat unvanı, Türkiye'deki Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'nın dengi olan Высшая аттестационная комиссия Министерства образования и науки Российской Федерации[11]
  • Kırgızistan - Высшая аттестационная комиссия Кыргызской Республики[12]
  • Belarus - Высшая Аттестационная Комиссия Республики Беларусь[13]
  • Ermenistan - The supreme certifying commission of the republic of Armenia[14]
  • Azerbaycan - Высшая аттестационная комиссия при Президенте Азербайджанской Республики[15][16]
  • Moldova - Национальный совет по аккредитации и аттестации Республики Молдова[17]
  • Bulgaristan - Высший аттестационная комиссия Болгарии (болг. Висша атестационна комисия) (упразднена в декабре 2010 г.)
  • Gürcistan - Совет учёных экспертов Грузии
  • Türkmenistan - Высший профессионально-аттестационный комитет Туркменистана Высшего совета по науке и технике при президенте Туркменистана (воссоздан в 2007 г. вместе с Академией наук Туркменистана[18]
  • Özbekistan - Высшая аттестационная комиссия Республики Узбекистан[19]
  • Ukrayna - Высшая аттестационная комиссия Украины[20]

Kandidat (doçentlik) diplomasının içeriği[değiştir | kaynağı değiştir]

Tüm ülkeler için standart olan günümüz güncel Kandidat (Doçentlik) diplomasının örnek içerik şablon görünüşü

Diploma hangi ülke üniversitelerarası kurul başkanlığı tarafından verilirse verilsin diploma içeriği (şablonu) değişmez. Diplomada sırası ile isim, soyisim ve hangi alanda doçentliğini aldığı alan yer almaktadır örnek vermek gerekirse: (14.00.00) Tıp Bilimleri yazar fakat Tıp Bilimlerinin bir alt grubunu yazmaz, (örnek: Dahiliye, İntaniye, Kardiyoloji, Genel Cerrahi vs.) sadece talep edildiğinde, diplomanın ekindeki detaylı dökümünde yazar. Türkiye'de alınan doçentlik belgesinde Tıp bilimlerinin alt grubu da yazılmaktadır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c UNESCO General Conference, 36th session, Paris 2011, REVISION OF THE INTERNATIONAL STANDARD CLASSIFICATION OF EDUCATION, p. 262 in the Russian version of the document
  2. ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2016. 
  3. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2016. 
  4. ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2013. 
  5. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  6. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 21 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  19. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  20. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016.