Kahramanmaraş oyma çeyiz sandığı
Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı ceviz ağacından yapılır. Ceviz ağacının nemli (yaş) olmaması için ilk önce kurutulur. Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı 4, 6 ve 8 köşeli ve genellikle 100-52-63 (uzunluk-genişlik-yükseklik) santimetre ebatlarda üretilir. Sandık, 26 Aralık 2017'de Coğrafi işaret almıştır.[1]
Kahramanmaraş’ta 1980’li yıllara kadar sandığın kenarlarını birleştirmede kırlangıçkuyruğu tekniği kullanılmıştır. Daha sonra makine ile birleştirme yapılmaya başlanmıştır. Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı üretiminde mercimek tutkalı denilen reçine ve kemik tozu karışımından yapılan tutkal kullanılır. Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı oyma motifleri ve şekilleri tarihsel olarak çeşitlilik göstermektedir.[2]
Üretim Metodu[değiştir | kaynağı değiştir]
Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı ceviz ağacından yapılır. Ceviz ağacı istenilen ebatlarda kesilerek kurutulur. Böylece ağacın eğilmesi önlenmiş olunur. Yapılacak modele göre ağaç kesilir. Oyma işçiliği tamamen el işçiliğine dayanır. Günümüzde desenler makine ile çizilir ve özel el oyma aletleri ile üretimi yapılır. Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı’nda boya ve farklı renkler, süslemeler (taşlar), resimler kullanılmaz.
Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı istenilen özelliklerde üretilir ve sandığın kurtlanmaması için ağaç koruyucu ve verniklenmesi yapılır. Böylece ağacın rengi doğal bir kahverengi olur.
Eskiden tırnak, oluk, kalem olarak adlandırılan kendine özgü el yapımı aletler kullanılırdı. Günümüzde ahşap oyma el işçiliğinde kullanılan aletler ebatlarına göre çoğaltılmıştır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Türk Patent Enstitüsü - Coğrafi İşaretler". 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ "Kültür Bakanlığı - Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı". 1 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.