Kafkas uzunkulaklı yarasası
| Kafkas uzunkulaklı yarasası | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||
Asgari endişe altında (IUCN3.1)[1]
| ||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Plecotus macrobullaris
Kuzjakin, 1965 | ||||||||||||||
| Sinonimler | ||||||||||||||
|
Kafkas uzunkulaklı yarasası[2] veya Uzunkulaklı Kafkas yarasası (Plecotus macrobullaris), uzun kulaklı yarasa (plecotini) familyasından bir yarasa türüdür. İlk olarak 1965 yılında İsviçre ve Avusturya'da kahverengi uzun kulaklı yarasa ile gri uzun kulaklı yarasa arasında bir tür olarak tanımlandı. Sonrasında 2002 yılında sırasıyla Fransa ve Avusturya'da tanımlandı. Alpler, Kafkasya, Doğu Karadeniz, Anadolu, Hırvatistan, Bosna-Hersek [3] ve Orta Doğu'da dağılım gösterir. Kahverengi uzun kulaklı yarasa gibi Avrupa'daki diğer uzun kulaklı yarasa türlerinden beyaz alt kısımlarıyla farklılık gösterir.
Taksonomi ve etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
1965 yılında A. Kuzjakin tarafından kahverengi uzun kulaklı yarasa'nın (Plecotus auritus) alt türü olarak değerlendirildi. O zamanki üçlü adlandırılması Plecotus auritus macrobullaris şeklindeydi.[1] Andreas Kiefer ve Michael Veith, Myotis dergisinin 2001 sayısında yeni bir takson olan Plecotus alpinus'u tanımladılar, ancak isim 2002'de kullanıma sunuldu.[4] 2002 yılında da Friederike Spitzenberger liderliğindeki başka bir grup yazar aynı türü Plecotus microdontus adı altında tanımladı.[5] DNA analizi, her iki "türün" sinonim olduğunu ve öncelik ilkesine göre bu türe en eski adın verilmesi gerektiğini gösterdi. Ancak 2003 yılında hem P. alpinus hem de P. microdontus'un, 1965 yılında Kuzyakin tarafından tanımlanan ve Plecotus macrobullaris olarak tür statüsüne yükseltilen önceki taksonla sinonim olduğu belirlendi.[6]
Tür adı "macrobullaris" , Antik Yunancada "uzun" anlamına gelen "makrós" ve Latince "topuz şeklinde" anlamına gelen "bulla" kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur.
Dağılımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Tür Pireneler'deki Andorra, Fransa ve İspanya'da kaydedildi. Alplerde Fransa'dan Slovenya'ya, Balkanlarda Dinar Alpleri üzerinden Yunanistan'a kadar yayılım göstermektedir. Ayrıca Girit ve Korsika'da da bulunur. Asya'da Kafkaslar üzerinden Anadolu'da, güneyde ise İran ve Suriye'de tespit edilmiştir.[1] Çoğunlukla maksimum 2.800 metre rakımlı dik dağlık arazilerde yaşar.[7] Buna karşın bazı bölgelerde deniz seviyesinde de rastlanmıştır.[8]
2015 yılında türün 1 milyon yıl önce birbirinden ayrılan iki farklı mitokondriyal soy içerdiği bildirildi. Bununla birlikte, soyların diğer açılardan farklı olup olmadığı ve dolayısıyla bu iki grubun ayrı alt türler olarak kabul edilip edilmeyeceği belirsizliğini korumaktadır.[9] Bununla birlikte, geçici olarak iki alt tür önerilmiştir:[6]
- Öğleden sonra. macrobullaris - Alplerin doğusundaki popülasyonlar
- Öğleden sonra. alpinus - Alpler ve Pirenelerde yaşayan popülasyonlar
Tanım[değiştir | kaynağı değiştir]
Tür, önkol uzunluğu yaklaşık 4 santimetre (1,6 in) olan orta büyüklükte bir yarasadır. Vücut ağırlığı 6 ila 10 gram (0,21 ila 0,35 oz) arasında değişmektedir. Vücudunun üzerinde soluk gri renkli kılları vardır, alt kısımları neredeyse beyaz renklidir ve yüzü koyu kahverengidir. Kulakları uzundur. Cinsiyetler arasında boyut veya renk ayrımı yoktur.[7]
Biyoloji ve davranışları[değiştir | kaynağı değiştir]
Yarasanın beslenmesi esas olarak çayırlar ve dağ çayırları gibi açık alanlarda yakalanan güvelere dayanmaktadır.[10] Ekolokasyon çağrıları diğer uzun kulaklı yarasalarınkine benzer, çok zayıf ve çok harmonik sinyallerden oluşur. Gönderdiği ilk harmonik sinyalin frekansı 46 ila 23 kHz'dir. Sinyalin süresinin uzunluğu 7 milisaniye kadar çıkabilir.[11]
Türün konaklama habitatı çeşitlilik gösterir; Pireneler'deki doğal kaya yarıklarında [12] ve Alpler'deki insan yerleşimlerinin tavan aralarında da yaşadığı bildirilmiştir.[13] Konaklarını bazen akraba türlerle paylaşsa da, bu durum sık görülmez.[14] Erkekler konaklama alanlarını neredeyse her gün değiştirirken, dişiler 5 ila 25 kişiden oluşan kuluçka kolonileri halinde bir araya gelerek uzun süre aynı bölgede kalma eğilimindedir.[7]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Piraccini, R. (2016). "Plecotus macrobullaris". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2016: e.T136229A22002229. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T136229A22002229.en
. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. Kaynak hatası: Geçersiz <ref>etiketi: "iucn status 19 November 2021" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Belirlenen Yaban Hayvan Adları". resmigazete.gov.tr. 1 Temmuz 2003. 5 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2024.
- ^ "SARAJEVO Otkrivena nova vrsta šišmiša u BiH". Dnevni avaz. Saraybosna. 16 Mayıs 2016. 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2017.
- ^ Kiefer, A.; Veith, M. (2001). "A new species of long-eared bat from Europe (Chiroptera: Vespertilionidae)" (PDF). Myotis. 39: 5-16. 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Mart 2024.
- ^ Spitzenberger, F.; Haring, E.; Tvrtković, N. (2002). "Plecotus microdontus (Mammalia: Vespertilionidae), nova vrsta šišmiša iz Austrije". Natura Croatica: Periodicum Musei Historiae Naturalis Croatici. 11 (1): 1-18.
- ^ a b Spitzenberger, F.; Strelkov, P.; Haring, E. (2003). "Morphology and mitochondrial DNA sequences show that Plecotus alpinus Kiefer & Veith, 2002 and Plecotus microdontus Spitzenberger, 2002 are synonyms of Plecotus macrobullaris Kuzjakin 1965". Natura Croatica. 12 (2): 39-53.
- ^ a b c Alberdi, Antton; Aizpurua, Ostaizka (May 2018). "Plecotus macrobullaris (Chiroptera: Vespertilionidae)". Mammalian Species. 50 (958): 26-33. doi:10.1093/mspecies/sey003.
- ^ Pavlinić, I.; Tvrtković, N. (2004). "Altitudinal distribution of four Plecotus species (Mammalia, Vespertilionidae) occurring in Croatia". Natura Croatica. 13 (4): 395-401. 2 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2021.
- ^ Alberdi, Antton; Gilbert, M.T.P.; ve diğerleri. (May 2015). "Contrasting population‐level responses to Pleistocene climatic oscillations in an alpine bat revealed by complete mitochondrial genomes and evolutionary history inference". Journal of Biogeography. 42 (9): 1689-1700. doi:10.1111/jbi.12535.
- ^ Alberdi A, Garin I, Aizpurua O, Aihartza JR (2012) 'The foraging ecology of the Mountain long-eared bat Plecotus macrobullaris revealed with DNA mini-barcodes. 7 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.' PLoS ONE 7(4): e35692.
- ^ Dietrich, Susanne; Szameitat, Diana P.; ve diğerleri. (December 2006). "Echolocation signals of the plecotine bat, Plecotus macrobullaris Kuzyakin, 1965". Acta Chiropterologica. 8 (2): 465-475. doi:10.3161/1733-5329(2006)8[465:ESOTPB]2.0.CO;2.
- ^ Alberdi, Antton; Aihartza, Joxerra; ve diğerleri. (2015). "Living above the treeline: roosting ecology of the alpine bat Plecotus macrobullaris". European Journal of Wildlife Research. 61: 17-25. doi:10.1007/s10344-014-0862-8.
- ^ Alberdi, Antton; Garin, Inazio; ve diğerleri. (December 2013). "Review on the geographic and elevational distribution of the mountain long-eared bat Plecotus macrobullaris, completed by utilising a specific mist-netting technique". Acta Chiropterologica. 15 (2): 451-461. doi:10.3161/150811013X679071.
- ^ Tvrtković, Nikola; Pavlinić, Igor; Haring, Elisabeth (2005). "Four species of long-eared bats (Plecotus, Geoffroy, 1818; Mammalia, Vespertilionidae) in Croatia: field identification and distribution". Folia Zoologica. 54 (1–2): 75-78. Erişim tarihi: 28 Ocak 2021.
