Kadının Adı Yok
| Yazar | Duygu Asena |
|---|---|
| Ülke | Türkiye |
| Dil | Türkçe |
| Tür | Roman |
| Yayım | 1987 |
| Yayımcı | AFA Yayınları |
| ISBN | 9789759916169 |
| OCLC | 44155905 |
Kadının Adı Yok, Duygu Asena'nın yazdığı, 1987 yılında basılan kitap.
Erkek egemen bir toplumun belirlediği sınırlar içinde kadınların nesneleştirilip değersizleştirilmelerini ve toplumun ikiyüzlülüğünü tartışan, yazarın biyografisinden izler taşıyan bir romandır. O dönemde Türkiye'de basın ve edebiyat dünyasında tabu sayılan “cinsellik, kürtaj, taciz, bekâret ve aldatma gibi konuları işlemiş; birçok yönüyle tartışılmış ve bir yıl içinde 40 baskı yapmıştır.[1][2]
Yazarın ilk romanı olan eser, 70'li- 80'li yıllarda Türkiye'de yaşayan bir kadının çocukluktan başlayarak bütün hayat dönemlerini ele alır. Kadınların hayatları boyunca erkekler karşısında nasıl nesneleştirildikleri, toplum ve iş yaşamına katılmalarının engellenip ancak birinin kızı ya da karısı olarak var olabildikleri anlatılır. Romanın adı, kadınların toplumda "adı olmayan", nesneleştirilmiş durumuna işaret eder. Güncelliğini devam ettiren tema ve konuları nedeniyle döneminin önemli bir eserdir.[1]
Kitap, basıldığı yıl, Nokta dergisinin düzenlediği ''Doruktakiler'' yarışmasında ve Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerinin katıldığı kitap seçiminde en fazla oyu alarak yılın kitabı seçildi.[3]
1988'de “muzır” olduğu gerekçesiyle toplatıldı ve satışı yasaklandı. Asena'nın açtığı dava 1991'de sonuçlandı; kitap aklandı, yeni baskıları yayımlandı.[4] 1991'de Almanya ve Hollanda'da, 1994'te Yunanistan'da da bu ülkelerin diline çevrilip yayımlandı; Yunanistan'da çok satanlar listesine girdi.[1] Atıf Yılmaz tarafından 1988'de aynı adla filme çekildi.[5]
Konusu
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye'de yaşayan, orta halli, kent kökenli bir kadın olan ve adı belirtilmeyen roman kahramanın, 5-6 yaşlarından orta yetişkin bir kadın oluncaya kadar yaşadıkları konu edilir. Bu kadının ailesi ve çevresinde gördükleri ile Türkiye'de kadınların yaşadığı olası sorunlar ve çözüm yolları okuyucunun dikkatine sunmuştur.[1] Olaylar kahraman anlatıcı bakış açısı ile ve kronolojik bir düzende anlatılır.
İlk bölümde liseli gençlerin kadın-erkek ilişkilerinde yaşadığı sorunlara geniş yer verilir. Kadın cinsel özgürlüğü ve kürtaj meselesinin altı çizilir, ailesi ve erkek arkadaşı tarafından mağdur edilen kızların yaşadıkları anlatılır.
Roman kahramanı, babasının karşı çıkmasına rağmen gizlice üniversite sınavına girmeyi ve üniversiteye kabul edilip mezun olmayı başarır. Eğitimini tamamladıktan sonra iş hayatına girer ve tüm eşitsizliklere karşın ekonomik özgürlüğünü kazanır.
Saygınlık, statü ve görece özgürlük kazanmak üzere bir evlilik yapar. Eşi Gürkan'ın kendisini "bir vitrin gibi" gördüğünü fark eder. Eşinin onu aldatması üzerine mutsuz evliliğini sonlandırır. İşyerindeki Mehmet adlı bir erkeğe aşık olup hayatındaki her şeyi sorgular. İşinden ve sosyal çevresinden ayrılıp yeni bir yaşam kurar. Romanın sonunda ideal bir evlilik ya da ilişki olmadığını anlar.
Kahramanın romanın sonunda vardığı "Aslında aşk da yok." düşüncesi, Asena'nın bir sonraki romanının adı olmuştur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Kapukaya, Zeliha (30 Kasım 2020). "Duygu Asena'nın "Kadının Adı Yok" Romanı Üzerinde Bir İnceleme | An Analysis of Duygu Asena's Novel "Woman Has No Name"". Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi. 3 (2): 233-249. doi:10.33708/ktc.664188. ISSN 2636-7998. 2 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2024.
- ^ Topkara, Emine (2016). "Duygu Asena'nın "Kadının Adı Yok" eserine feminist bir yaklaşım". Çağ ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 2 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kadının Adı Yok. Turkkitap.de. ISBN 978-975-991-616-9. 2 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2024.
- ^ Çalışlar, İpek (19 Nisan 2016). ""30 Yıl Sonra" Kadının Adı Yok". bianet.org. 2 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2024.
- ^ Topkara, Emine (Haziran 2016). Duygu Asena’nın “Kadının Adı Yok” Eserine Feminist Bir Yaklaşım (PDF). Mersin: Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı.[ölü/kırık bağlantı]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Şirin Tekeli, Kadının Adı Yok: Türkiye Feminizminin Manifestosudur, Bianet, 28 Şubat 2018