Kızlar Bey Türbesi
Makedonca: К’злар Беј турбе | |
 Kızlar Bey Türbesi | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Durum | Tamamen yok olmuş durumda |
| Tür | Anıt mezar |
| Şehir | Manastır |
| Ülke |  Kuzey Makedonya |
| Koordinatlar | 41°02′16″K 21°20′36″D / 41.03778°K 21.34333°D |
| Tamamlanma | 16. yüzyıl |
| Yükseklik | |
| Mimari | Osmanlı |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Kesme taş ve tuğla |
Kızlar Bey Türbesi veya Açık Türbe (Makedonca: К’злар Беј турбе), Kuzey Makedonya'nın Manastır şehrinde bulunan 16-17. yüzyıllardan kalma bir Osmanlı türbesidir.[1][2]
Konum[değiştir | kaynağı değiştir]
Türbe, şehrin kuzeydoğu eteklerinde Osmanlı döneminde Kızlar Bey olarak bilinen mahalledeki Müslüman mezarlığındaki bir tepe üzerine inşa edilmiştir.[1]
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Yerel bir söylenceye göre Müslim hoca isimli biri buraya gömülmüş ve “birileri rüyasında mezarda yatanın genç bir kız olduğunu görmüş, araştırıldığında mezarda yatan genç kızın Hristiyan bir kralın kızı olduğu ve mucizevi bir şekilde hocanın bedeni ile yer değiştirdiği görülmüştür.” Buna benzer bir efsane Üsküp’te bulunan Kral Kızı Türbesi için de söylenmektedir. Ayrıca yerel halk kuraklık zamanları bu türbeye gelip dua etmekte, dua ederken de avuç içlerinin yere bakması gerektiğine yoksa duanın geçerli olmayacağına inanmaktadır.[1]
Türbe 1995 yılında meydana gelen depremde yıkılmıştır. 1996 yılında Müslüman cemaat ve Kültürel Anıtları Koruma Enstitüsü türbenin restorasyonu için bir proje başlatmıştır.[3]
Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]
Mezar yapısı bir açık türbe biçimindedir. 5,16 x 5,31 m ölçülerinde kareye yakın bir plana sahiptir. Yüksekliği 7,76 m'dir. 1.03 x 1.03 m ölçülerindeki dört büyük köşe sütununun taşıdığı pandantifler üzerinde 3.10 m çapında sekizgen bir kubbe ile örtülmüştür. Duvar örgüsü kesme taş ve üç sıra tuğladan yapılmıştır. Cephesinde içi boş ve dışbükey tuğlalardan meander motifli bir süsleme vardır. Frizler dişli bir kornişle sona ermektedir. Kubbenin üstü pişmiş toprak kiremitlerle kaplanmış ve mermer bir alem yerleştirilmiştir. Edward Lear tarafından 1848 yılında ziyaret edildiğinde ve çizildiğinde türbenin iç kısmında mermer bir lahit bulunmaktaydı.[3]
Benzer mimarideki örneklerden biri de "Tumbeki" tepesinin güney yamacındaki Ciger Baba Türbesidir.[2] Mimari açıdan benzerleri Üsküp'teki Kral Kızı Türbesi, Hatuncıklar Türbesi, Altı Ayak Türbesi (1690) ve Ali Paşa Türbesidir (1774). Ayrıca benzer türbeler Saraybosna'daki Alifaković mezarlığında ve Foça'da da mevcuttur.[3]
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Robert Mihajlovski (2012). "The Seventeenth Century Ottoman Religious Architecture of Bitola/Manastir" (PDF). V (10): 297. 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Ocak 2024.
- ^ a b "Турбето на К'злар Беј или отвореното турбе". Центар за етнолошки истражувања и применета антропологија. 3 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2024.
- ^ a b c Mihajlovski (2012). "The Seventeenth Century Ottoman Religious Architecture of Bitola/Manastir" (PDF). Патримониум. V (10): 298. 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Ocak 2024.