Kısa Minareli Cami
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Mayıs 2023) |
| Kısa minareli cami | |
|---|---|
 | |
| Yerel ad | |
| Konum | Şeki, Azerbaycan |
| Kuruluşu | 1811 |
| Kurucusu | Hacı Abdurrahman Bey Hacı Sadreddin Bey |
Kısa minareli cami, Şeki şehrinde bulunan, 19. yüzyılda inşa edilmiş tarihi bir camidir. Azerbaycan'ın Şeki kentindeki Yukarı Baş Devlet Tarihi-Mimari Koruma Alanı topraklarında yer almaktadır.
Cami, Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu'nun 2 Ağustos 2001 tarih ve 132 sayılı kararı ile yerel öneme sahip taşınmaz tarihi ve kültürel anıtlar listesine dahil edilmiştir.
7 Temmuz 2019'da "Şeki'nin tarihi merkezi, Han Sarayı ile birlikte" UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alındı. Şeki'nin tarihi merkezinde yer alan Kısa minareli cami de Dünya Mirasları arasında yer almaktadır.
Hakkında[değiştir | kaynağı değiştir]
Kısa minareli cami, Şeki şehrinin Sari Toprak mahallesinde bulunmaktadır. İbadethane, Yukarı Baş Devlet Tarihi-Mimari Koruma Alanı topraklarında yer alan cami, İslam takvimine göre 1226 yılında (1811 Miladi) Hacı Abdurrahman bey ve Hacı Sadreddin bey tarafından inşa edilmiştir.)[1] Caminin inşa tarihi, giriş kapısının üzerindeki yazıttan belirlenebilir.[2]
Arapça yazılmış yazıt şöyledir:[2]
| “ | "Dünya üzerindeki herkes ölümlüdür, ancak yüce ve cömert olan Allah'ın varlığı sonsuzdur. Ticaret veya alışverişten saptırılmayanlar Allah'ı hatırlayıp dua ederler. Bu takva temeli üzerine kurulmuş cami, saygın ve onurlu bölge sakinleri Hacı Sadreddin bey ve Abdurrahman bey tarafından Şeriat kurallarını gözlemek amacıyla Cemaziyelevvel 1226 AH'da inşa edilmiştir. Allah onlardan razı olsun." | ” |
Cami, taş ve tuğla yapılmış olup iki oda ve bir holünden oluşmaktadır. Caminin tavanı ahşap örgülüdür. Şeki Han Camisi'nin restore edilmiş tavanından 2021-2022 yılında kalan hiçbir işaret bulunmadığı ve tavanın fotoğrafı olmadığı için restoratörler, Kısa minareli caminin tavanını Şeki Hanları Sarayı'nın tavanındaki örgüye dayanarak yeniden inşa etmişlerdir.[3] Camide bir minaresi vardır, ancak içindeki merdivenler yıkıldığı için tepesine çıkmak mümkün değildir.
Avluda üç mezar bulunmaktadır. Bu mezarlardan birinin, İslam takvimine göre 1254 yılında (1838 Miladi) vefat eden Hacı Sadreddin bey'e ait olduğu söylenmektedir.[2]
Sovyet işgali sırasında[değiştir | kaynağı değiştir]
Sovyet işgalinden sonra 1928'den itibaren resmi bir hızla dinle mücadele etmeye başladılar. Azerbaycan KP MK, o yılın Aralık ayında, birçok cami, kilise ve sinagogu eğitici amaçlı kulüplerin bütçesine vermek için karar aldı. Eğer 1917'de Azerbaycan'da 3.000 cami varsa, 1927'de bu sayı 1.700'e, 1933'te ise 17'ye düştü.[4]
İşgalden sonra cami binasına çocuk yuvası yerleştirildi.[2]
Bağımsızlıktan sonra[değiştir | kaynağı değiştir]
Cami, Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu'nun 2 Ağustos 2001 tarihli 132 numaralı kararıyla ülkenin önemli taşınmaz tarihi ve kültürel anıtları listesine dahil edildi.[5]
Şeki şehrinin tarihi bölgesi, 2001'den beri UNESCO'nun Dünya Mirası adayları listesinde yer almaktadır. 7 Temmuz 2019'da "Han Sarayı ile birlikte Şekinin tarihi merkezi" UNESCO'nun Dünya Mirası Listesi'ne dahil edildi.[6] Karar, Bakü Kongre Merkezi'nde yapılan UNESCO Dünya Mirası Komitesi'nin 43. oturumunda kabul edildi.[7] Şeki şehrinin tarihi merkezinde yer alan Kısa minareli camii de Dünya Mirası Listesi'ne dahil edildi.
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Əbdülvahab Salamzadə, K.Məmmədzadə (1987). Архитектурные памятники Шеки. Bakı: Elm (nəşriyyat). s. 61.
- ^ a b c d "Şəki şəhəri Gödək Minarə məscidi" (Azerice). sirat.az. 2 Ekim 2021. Archived from the original on 27 Haziran 2022. Erişim tarihi: 15 Aralık 2022.
- ^ "Şəki Xan məscidi kompleksi Heydər Əliyev Fondu tərəfindən bərpa olunub" (Azerice). medeniyyet.az. 7 Aralık 2022. 8 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2022.
- ^ Arif Yunusov (2004). Ислам в Азербайджане (PDF). Bakı: Zaman. s. 78. ISBN 9952-8052-0-9. 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Nisan 2023.
- ^ "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust Tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir" (PDF) (Azerice). mct.gov.az. 2 Ağustos 2001. 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2022.
- ^ "Historic Centre of Sheki with the Khan's Palace" (İngilizce). unesco.org. 2019. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2012.
- ^ "Şəki Xan Sarayı Dünya İrsinin siyahısında" (Azerice). Amerikanın Səsi. 7 Temmuz 2019. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2012.