Josef Lada
| Josef Lada | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 17 Ağustos 1887 Hrusice, |
| Ölüm | 14 Kasım 1957 (69 yaşında) Prag, Çekoslovakya |
| Meslek | Ressam |
| Dönem | 20. yüzyıl |
Josef Lada (d. 17 Aralık 1887- ö. 14 Aralık 1957) Çek ressam, karikatürist ve yazar
Jaroslav Hašek’in Aslan Asker Şvayk kitabının illüstratörü olarak tanınır. Petr Urban’ın resimlediği 2008-2009 Çek baskısına kadar tüm Şvayk baskıları Lada’nın çizimlerini kullanmıştır.
Yetişkinler için yaptığı çizimler kadar resimlediği çocuk kitapları ve manzara resimleri de ünlüdür. Kendisi de 13 çocuk kitabı yazmıştır.[1]
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
1887'de Prag yakınlarında küçük bir köyde bir ayakkabı tamircisinin oğlu olarak dünyaya geldi. İlkokuldan sonra boya-badana işlerinde çalışmaya başladı.[2] 14 yaşında Prag’a giderek ciltçilik yaptı. 6 aylıkken geçirdiği bir kaza nedeniyle bir gözü görmüyordu. Buna rağmen çok büyük ilgi duyduğu resim alanında kendisini geliştirdi; gazeteler için karikatürler çizdi.
1907’de anarşist bir gazetenin editörü olan Jaroslav Hašek ile tanıştı. 1913’te iki arkadaş bir süre birlikte oturdu. Resimlediği ilk çocuk kitabı “Moje abeceda”’yı 1911’de yayımlayan Lada, 1913’te Hašek’in yazdığı bir çocuk kitabını resimledi. Kendisinin yazıp resimlediği Kocour Mikes adlı çocuk kitabı onun en ünlü eserlerinden biri oldu ve 30 dile çevrildi.[1]
I. Dünya Savaşı’ndan sonra arkadaşı Hasek’in isteği üzerine Aslan Asker Şvayk’ın kapağını çizdi. Hasek’in 1923’te ölümünden sonra serinin devamı basıldı ve Lada, 1923-1925 arasında Şvayk serisi için 500 kadar çizim yaptı.
1920’lerde kendi tarzını bulan Lada, geleneksel Çek yaşamına ilişkin çizim ve resimler yaptı. 400 resmi ve 15bin kadar çizimi vardır. 130 yazarın kitaplarını resimlemiştir.[1]
Lada kitap çizimleri dışında manzara resimleri yaptı; resimlerinin birçoğu posta kartı olarak basıldı. Sanatçı, oyun ve filmler için dekor da tasarladı. Smetana’nn Satılmış Nişanlı operası dekoru, tasarladığı dekorlar içinde en ünlüsü idi. Eser, 1937’de Amsterdam’da Lada’nın dekoru ile sahnelendi.[1]
1923’te Hana Budějická ile evlenen ve iki kız çocuğu olan sanatçı, 1928 doğumlu küçük kızını II. Dünya Savaşı’nda Prag’ın bombalanması sırasında henüz 17 yaşında iken kaybetti.[1] Diğer kızı Alena Lada ise babasının izinden gidip ressam ve çocuk kitabı çizeri olmuştur.
Josef Lada, 14 Aralık 1957’de hayatını kaybetti.
Köyündeki yıkılan eski evinin yerine Lada’nın 1935’te yaptırdığı villa, 1986’da müzeye dönüştürülmüştür.
Josef Lada’nın adı, 14 Ocak 1996’da keşfedilen bir astreoide verilmiştir.
Dışbağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Müze web sitesi 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Lada’nın çizimlerini içeren vido 25 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e "Alena Škodov, Josef Lada, Radio.cz. 11.12.2002". 15 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2015.
- ^ "Rosie Johnston, Josef Lada – landscape painter and Švejk illüstratör, Radio.cz, 13.02.2008". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2015.
