Jean le Rond d'Alembert
Jean le Rond d'Alembert | |
---|---|
Doğum | 16 Kasım 1717 Paris |
Ölüm | 29 Ekim 1783 (65 yaşında) |
Milliyet | Fransız |
Kariyeri | |
Dalı | Matematik Makinalar Fizik Felsefe |
Doktora öğrencileri | Pierre-Simon Laplace |
İmza | |
Jean le Rond d'Alembert (16 Kasım 1717 - 29 Ekim 1783), Fransız matematikçi, mekanikçi, fizikçi ve filozoftur.
Aynı zamanda Denis Diderot ile birlikte Encyclopédie'nin yardımcı editörlüğünü yapmıştır. D'Alembert'in dalga denklemleri için geliştirdiği metot ondan sonra kendi ismiyle adlandırılmıştır.
Çocukluğu
[değiştir | kaynağı değiştir]Paris'te doğan d'Alembert, yazar Claudine Guérin de Tencin ve topçu birliği subayı olan şövalye Louis-Camus Destouches'in gayri meşru çocuğudur. Destouches, d'Alembert's doğduğunda, ülke dışındaydı ve o doğduktan birkaç gün sonra annesi onu Saint-Jean-le-Rond de Paris Kilisesi'nin merdivenlerine bıraktı. Geleneklere göre, kilisenin koruyucu azizinin ismini aldı. D'Alembert bir yetimhaneye verilmişti yalnız kısa bir süre sonra bir camcının eşi tarafından evlatlık edinildi. Destouches gizli bir şekilde Jean le Rond'un eğitim masraflarını karşıladı fakat babalığının resmi olarak tanınmasını istemedi.
Çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Gençliğinde pi sayısı hakkında çalışmalar yapmış ünlü bir bilim adamıdır. Aynı zamanda oran testinin mucididir.
Dinamik eşitlik için aslında var olmayan "merkezkaç" kuvvetinin mucididir. Bu yöntem hareketli maddelerdeki ivme hesaplamalarını yaparken oldukça kolaylık sağlamaktadır.
Özel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]D'Alembert Paris'te dönemin bazı salonlarının, özellikle Marie Thérèse Rodet Geoffrin, Marquise du Deffand ve Julie de Lespinasse salonlarının müdavimi olmuştu. Ayrıca, Mademoiselle de Lespinasse'a âşık oldu ve bunun sonucunda birlikte yaşamaya başladılar.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Uzun yıllar boyunca sağlık problemleri çekti ve ölümü idrar kesesindeki rahatsızlığı nedeniyle gerçekleşti. İnançsız olarak tanınan D'Alembert, sıradan ve isimsiz bir mezara defnedildi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- James, Ioan (2013). Büyük Matematikçiler: Euler'den Von Neumann'a. Cumhur Öztürk (çev.). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. s. 13. ISBN 978-605-360-760-1.
- 1717 doğumlular
- 1783 yılında ölenler
- 18. yüzyılda Fransızlar
- 18. yüzyıl yazarları
- Fransız matematikçiler
- Fransız fizikçiler
- Fransız filozoflar
- Fransız ateistler
- Fransız Akademisi üyeleri
- Fransız Bilimler Akademisi üyeleri
- Prusya Bilim Akademisi üyeleri
- Ateist fizikçiler
- Ateist filozoflar
- Ateist yazarlar
- 18. yüzyıl Fransız fizikçileri
- Royal Society üyesi Fransızlar