Japonya'nın özel şehirleri

Japonya'nın özel şehirleri (Japonca: 特例市 tokureishi), Japonya'da Yerel Özerklik Kanunu'nun 252. maddesinin 26. paragrafına göre merkezi hükûmet tarafından belirlenen bir şehir düzeyidir.

Yerel Özerklik Kanunu'na göre bir şehrin özel şehir statüsü alabilmesi için nüfusunun 200.000'in üzerinde olması gerekmektedir. Bir şehir, şehir ile prefektörlük meclislerinin onayı ile Bakanlar Kurulu tarafından özel şehir yapılmaktadır.

Özel şehirlere devredilen özerklik düzeyi çekirdek şehirlere benzer olduğundan yerel yönetimlerle yapılan istişarelerin ardından, 1 Nisan 2015 tarihinde yürürlüğe giren Yerel Özerklik Kanunu revizyonunda özel şehirler kategorisi kaldırılmıştır. Aşamalı olarak özel şehirler ve özel şehir statüsü alabilecek durumda olan şehirler doğrudan çekirdek şehir statüsüne yükseltilmektedir.^[1]

Özel şehirler listesi

1 Nisan 2020 tarihi itibarı ile Japonya'da 23 adet özel şehir bulunmaktadır.

Adı	Kanji	Bölge	Prefektörlük	Nüfus¹	Belirlenme tarihi
Atsugi	厚木市	Kantō	Kanagawa	224.181	2002-04-01
Chigasaki	茅ヶ崎市	Kantō	Kanagawa	236.222	2003-04-01
Fuji	富士市	Chūbu	Shizuoka	253.455	2001-04-01
Hiratsuka	平塚市	Kantō	Kanagawa	260.061	2001-04-01
Ibaraki	茨木市	Kansai	Osaka	276.474	2001-04-01
Isesaki	伊勢崎市	Kantō	Gunma	207.253	2007-04-01
Jōetsu	上越市	Chūbu	Niigata	202.366	2007-04-01
Kakogawa	加古川市	Kansai	Hyōgo	268.175	2002-04-01
Kasugai	春日井市	Chūbu	Aichi	306.573	2002-04-01
Kasukabe	春日部市	Kantō	Saitama	236.976	2008-04-01
Kishiwada	岸和田市	Kansai	Osaka	198.615	2002-04-01
Kumagaya	熊谷市	Kantō	Saitama	201.814	2009-04-01
Nagaoka	長岡市	Chūbu	Niigata	281.101	2007-04-01
Numazu	沼津市	Chūbu	Shizuoka	199.883	2000-04-01
Odawara	小田原市	Kantō	Kanagawa	197.413	2000-04-01
Ōta	太田市	Kantō	Gunma	217.107	2007-04-01
Saga	佐賀市	Kyūshū	Saga	237.501	2014-04-01
Sōka	草加市	Kantō	Saitama	244.851	2004-04-01
Takarazuka	宝塚市	Kansai	Hyōgo	227,617	2003-04-01
Tokorozawa	所沢市	Kantō	Saitama	342.321	2002-04-01
Tsukuba	つくば市	Kantō	Ibaraki	216.221	2007-04-01
Yamato	大和市	Kantō	Kanagawa	230.357	2000-04-01
Yokkaichi	四日市市	Kansai	Mie	307.599	2000-04-01

Notlar: ¹ 2012 yılı itibarı ile

Eski özel şehirler

Akashi, Hyōgo: 1 Nisan 2002 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2018 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Amagasaki, Hyōgo: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Ekim 2009 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Fukui, Fukui: 1 Nisan 2000 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2019 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Hachinohe, Aomori: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Ocak 2017 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Hakodate, Hokkaidō: 1 Kasım 2000 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Ekim 2005 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Hirakata, Osaka: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2014 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Ichinomiya, Aichi: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2021 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Kawaguchi, Saitama: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2018 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Kōfu, Yamanashi: 1 Nisan 2000 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2019 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Koshigaya, Saitama: 1 Nisan 2003 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2015 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Kure, Hiroşima: 1 Nisan 2000 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2016 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Kurume, Fukuoka: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2008 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Maebashi, Gunma: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2009 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Matsue, Shimane: 1 Nisan 2012 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2018 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Matsumoto, Nagano: 1 Nisan 2000 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2021 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Mito, Ibaraki: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2020 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Morioka, Iwate: 1 Kasım 2000 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2008 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Neyagawa, Osaka: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2019 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Ōtsu, Shiga: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2009 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Sasebo, Hiroşima: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2016 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Shimizu, Shizuoka: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2003 tarihinde Shizuoka şehri ile birleştirilmiştir.
Suita, Osaka: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2020 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Şimonoseki, Yamaguchi: 1 Nisan 2002 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 12 Şubat 2005 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Takasaki, Gunma: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2011 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Tottori, Tottori: 1 Nisan 2005 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2018 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Toyonaka, Osaka: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2012 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Yao, Osaka: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2018 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.
Yamagata, Yamagata: 1 Nisan 2001 tarihinde özel şehir statüsü almış olup 1 Nisan 2019 tarihinde çekirdek şehir statüsüne yükseltilmiştir.

Kaynakça

^ "日本總務省 - 中核市・施行時特例市". soumo.go.jp (Japonca). 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2019.

Dış bağlantılar

Yerel Yönetim Yasası (Japonca)
"Large City System of Japan"; graphic shows Japanese city types at p. 1 [PDF 7 of 40] 17 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "日本總務省 - 中核市・施行時特例市". soumo.go.jp (Japonca). 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2019.

[1]

g t d Japonya'nın metropolitan şehirleri
Tokyo Metropolü	Tokyo'nun özel semtleri^※ Adachi Arakawa Bunkyō Chiyoda Chūō Edogawa Itabashi Katsushika Kita Kōtō Meguro Minato Nakano Nerima Ōta Setagaya Shibuya Shinagawa Shinjuku Suginami Sumida Toshima Taitō
Belirlenmiş şehirler	Chiba^※ Fukuoka^※ Hamamatsu Hiroşima^※ Kawasaki Kitakyushu Kobe^※ Kumamoto^※ Kyoto^※ Nagoya^※ Niigata^※ Okayama^※ Osaka^※ Sagamihara Saitama^※ Sakai Sapporo^※ Sendai^※ Şizuoka^※ Yokohama^※
Çekirdek şehirler	Akashi Akita^※ Amagasaki Aomori^※ Asahikawa Fukui^※ Fukuşima^※ Fukuyama Funabashi Gifu^※ Hachinohe Hachiōji Hakodate Higashiōsaka Himeji Hirakata Ichinomiya Iwaki Kagoshima^※ Kanazawa^※ Kashiwa Kawagoe Kawaguchi Kōchi^※ Kōfu^※ Kōriyama Koshigaya Kurashiki Kure Kurume Maebashi^※ Matsue^※ Matsumoto Matsuyama^※ Mito^※ Miyazaki^※ Morioka^※ Naha Nagano^※ Nagazaki^※ Nara^※ Neyagawa Nishinomiya Ōita^※ Okazaki Ōtsu^※ Sasebo Suita Şimonoseki Takamatsu^※ Takasaki Takatsuki Tottori^※ Toyama^※ Toyohashi Toyonaka Toyota Utsunomiya^※ Wakayama^※ Yamagata^※ Yao Yokosuka
Özel şehirler	Atsugi Chigasaki Fuji Hiratsuka Ibaraki Isesaki Jōetsu Kakogawa Kasugai Kasukabe Kishiwada Kumagaya Nagaoka Numazu Odawara Ōta Saga^※ Sōka Takarazuka Tokorozawa Tsukuba Yamato Yokkaichi
Diğer prefektörlük merkezleri	Tsu Tokushima Yamaguchi
^※ prefektörlük merkezi