Jan Ludwik Popławski
Jan Ludwik Popławski (17 Ocak 1854 Bystrzejowice Pierwsze - 12 Mart 1908 Varşova), Polonyalı bir gazeteci, yazar, politikacı ve sağcı Ulusal Demokrasi hareketinin baş aktivistlerinden ve ideologlarından biriydi.
Hayatın erken dönemi ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]
Popławski, 1874'te Varşova Üniversitesi'ne girdi. Öğrenci olarak, Polonya Ulusu Konfederasyonu'nun (Konfederacja Narodu Polskiego) üyesiydi. 1878'de Rus yetkililer tarafından tutuklandı.
Yayınlar ve ideoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
1882'de serbest bırakılan Popławski, Varşova'ya döndü ve Prawda (Gerçek) gazetesinde Wiat takma adıyla yazmaya başladı. 1886'dan itibaren haftalık Głos için çalıştı.
Varşova'daki Kościuszko Ayaklanması'nın (1794) 100. yıldönümünü kutlayan bir protestoya katılması nedeniyle 1894'te tutuklandı. 1895'te Varşova Kalesi'nden serbest bırakıldı. Popławski sonunda Roman Dmowski ile birlikte siyasi dergi Przegląd Wszechpolski'yi yayınladığı Lviv'e taşındı. Daha sonra günlük Wiek XX (20. yüzyıl) ve Słowo Polskie'ye (Polonya Sözü) katkıda bulundu.
Popławski, Avusturya Bölümünde Ulusal Demokrasi'nin ana örgütleyicilerinden biriydi. 1896'dan itibaren Kraków'da yayınlanan ve esas olarak Rus Bölümünde bir köylü okur kitlesini hedefleyen Polak (Pole) adlı aylık bir yayının editörlüğünü yaptı. Daha sonra haftalık Galiçya dergisi Ojczyzna'nın (Anavatan) kurucularından biri oldu.
Çalışmalarının ana fikirlerinden biri, Batı topraklarını Polonya'ya, özellikle de Baltık Denizi'ne mümkün olan en geniş erişime sahip Pomeranya'yı alabilmekti. Popławski, çoğunlukla Prusya Bölümü odaklansa da, sonunda bazı Doğu bölgelerinin gelecekteki bağımsız Polonya'ya dahil edilmesini de istemekteydi. Bu hedefleri 1901'de özetledi:
Oder Nehrinden Dinyeper Nehrine ve Baltık Denizinden Karpatlar ve Karadeniz'e uzanan bölge, diğer bölgelerden ayrı bir organik bütün ve tarihsel olarak uyumlu bir bütün olarak duruyor.[1]
Popławski aynı zamanda köylülerin sorunlarıyla ilgilenen en aktif sosyal aktivistlerden biriydi. Çalışmaları ve yazıları aracılığıyla, yoksul köy kitlelerinin modern Polonya ulusunu oluşturmadaki rolleri hakkındaki farkındalığını artırdı. Popławski, köylülerin ulusal varoluşun tek temeli olduğunu vurguluyordu. Popławski'ye göre etnik mirasın milliyetle pek ilgisi yok:
Belli bir topraklarda doğmak veya yaşamak ve belirli bir kabilenin üyesi olmak insanın milliyetine karar veremez. İnsanın milliyetine yüzyıllar süren ortak siyasi yaşam, ortak manevi ve maddi kültür, ortak çıkarlar vb. belirler. Bunlar ortak soydan ve hatta dilden yüz kat daha fazlasını ifade eder.[2]
1905-1906'da Polonya topraklarında meydana gelen isyanlarının ardından, Popławski Varşova'ya döndü ve Ulusal Demokratik hareketin liderliğinde yer aldı. Gazeta Polska'nın (Polish Daily) günlük yazı işleri kadrosuna katıldı.
1907'de ciddi bir şekilde hastalandı ve yayıncılıktan çekildi. Boğaz kanseri teşhisi kondu. Jan Ludwik Popławski 12 Mart 1908'de Varşova'da öldü.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Popławski, Jan Ludwik: "Jubileusz pruski". In Pisma polityczne, Zygmunt Wasilewski (ed) (Kraków and Warsaw: Gebethner i Wolff, 1910), 1:240, as quoted in Porter 1992, p. 652.
- ^ Popławski, Jan Ludwik: "Nasz demokratyzm". In Pisma polityczne, Zygmunt Wasilewski (ed) (Kraków and Warsaw: Gebethner i Wolff, 1910), 1:110, as quoted in Porter 1992, p. 646.
