James P. Hagerstrom

Vikipedi, özgür ansiklopedi
James P. Hagerstrom
Hagerstrom kokpite tırmanırken uçuş kıyafetiyle poz veriyor
Hagerstrom F-86 Sabre ile Kore'de, y. 1952
DoğumJames Philo Hagerstrom
14 Ocak 1921(1921-01-14)
Cedar Falls, Iowa, ABD
Ölüm25 Haziran 1994 (73 yaşında)
Shreveport, Louisiana, ABD
Defin yeriArlington Ulusal Mezarlığı
BağlılığıBirleşik Devletler
Branşı
Hizmet yılları1941–1968
RütbesiAlbay
Birimi
İmza

James Philo Hagerstrom (14 Ocak 1921 - 25 Haziran 1994) İkinci Dünya Savaşı'nda Amerika Birleşik Devletleri Ordusu Hava Kuvvetleri'nde (USAAF) ve Kore Savaşı'nda ABD Hava Kuvvetleri'nde (USAF) savaş pilotu olarak görev yapmıştır. Kariyerindeki toplam 14,5 zaferle, iki farklı savaşta as statüsüne ulaşan yedi Amerikalı pilottan biridir.

Cedar Falls, Iowa'da doğan Hagerstrom genç yaşta uçmaya heveslendi. USAAF'a katılmak için 1941'de üniversiteden ayrıldı ve İkinci Dünya Savaşı'nın Güney Batı Pasifik harekâtının Yeni Gine seferine katıldı. Orada, 8. Avcı Filosu'nda P-40 Warhawk'larla uçarak çoğunlukla bombardıman uçaklarına eşlik etti. Savaş sırasında dördü bir sabahta olmak üzere altı Japon uçağı düşürdü. Savaştan sonra uçmaya devam ederek Teksas Hava Ulusal Muhafızları'na katıldı ve çeşitli hava yarışlarına katıldı. 1950 yılına gelindiğinde, Kore Savaşı'nın patlak vermesinin ardından Kore'ye konuşlandırılan 111. Avcı-Bombardıman Filosu'nun komutanıydı. Daha sonra USAF'a transfer oldu ve 18. Avcı-Bombardıman Kanadı ile F-86 Sabre savaş uçaklarını Kuzey Kore'nin Çin ile olan kuzey sınırı çevresindeki bölgeye verilen lakap olan "MiG Alley "de uçurdu. Kore'deki görevi sırasında 8,5 Çin, Sovyet ve Kuzey Kore MiG-15'ini (yarısı ortak bir kaynaktan geliyor) düşürmesiyle tanındı.

Hagerstrom 1953 yılında ABD'ye döndü ve Hava Kuvvetleri'nde kaldı, aynı zamanda ekonomi ve hukuk diplomaları aldı. 1965 yılında Vietnam Savaşı sırasında 30 muharebe görevinde uçarak komuta görevlerinde bulundu. 1968'de emekli olduktan sonra ailesiyle birlikte el yapımı bir tekneyle Pasifik Okyanusu'nu dolaştı ve ABD'ye dönüp Mansfield, Louisiana'ya yerleşmeden önce çeşitli adalarda yaşadı. Hagerstrom 1994 yılında Shreveport yakınlarında mide kanserinden öldü.

İlk yılları ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

James Philo Hagerstrom 14 Ocak 1921'de Cedar Falls, Iowa'da doğdu.[1][2] Edward ve Hazel Hagerstrom'un üçüncü oğluydu.[3] İsveçli bir göçmenin oğlu olan babası Iowa Kamu Hizmeti Şirketi'nde elektrikçi olarak çalışıyordu ve aile Waterloo, Iowa'da yaşıyordu.[4] James'in havacılığa olan ilgisi küçük yaşlarda başladı: Beş yaşındayken bir aile dostunun çiftliğinde Curtiss JN-4 "Jenny" çift kanatlı uçağının kokpitine oturma fırsatı buldu. On üç yaşında bir hava gösterisinde Ford Trimotor uçağıyla elli sentlik kısa bir uçuş yaptığında hayranlığı arttı.[1][4][5]

Hagerstrom, Waterloo West Lisesi'ne devam etmiş ve burada güreş takımına katılarak bir lisans mektubu kazanmıştır. Ayrıca hobi olarak model uçaklar yaptı ve yüzdü. 1939'da mezun olduktan sonra Iowa Üniversitesi'nde okumaya başladı ve burada Ordu Yedek Subay Eğitim Kolordusu'na katıldı. Bir yıl sonra Iowa State Teachers College'a transfer oldu ve burada bir havacılık kulübünün kurulmasına yardımcı oldu.[4] Üniversitedeyken uçuş eğitimine başladı ve birkaç düzine saat uçuş deneyimi kazandı.[1]

Askeri kariyer[değiştir | kaynağı değiştir]

İkinci Dünya Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Eğitim ve seferberlik[değiştir | kaynağı değiştir]

Pearl Harbor saldırısından bir gün önce, 6 Aralık 1941'de Hagerstrom Iowa City'ye giderek ABD Ordusu Hava Kuvvetleri (USAAF) Havacılık Öğrencisi programına kaydoldu. Fort Des Moines'e gönderildi ve 15 Ocak'ta USAAF'a kabul edildi. O ve diğer yeni katılanlar daha sonra evrak işleri ve daha fazla fiziksel muayene için Bakersfield, Kaliforniya'daki Minter Field'a gönderildiler ve 23 Ocak'ta temel eğitim için kuzeye Visalia'ya gönderildiler. Askeri üniformaları olmadığı için tulum ve diğer sivil kıyafetleri giyen sınıf ilk olarak PT-22 Recruits'te eğitim gördü. Hagerstrom'un önceki uçuş deneyimi, BT-13 Valiant'larda temel uçuş eğitimi için Minter Field'a geri dönmeden önce hızlandırılmış bir program üstlenmesini sağladı. Ağabeyi Robert da aynı zamanda temel uçuş eğitimindeydi ve altı hafta boyunca birlikte oldular. Bu aşamadan sonra Hagerstrom ve sınıf arkadaşları Phoenix, Arizona yakınlarındaki Luke Field'a gittiler ve burada AT-6 Texan ile ileri uçuş eğitimi aldılar. 26 Temmuz 1942'de mezun oldu ve ikinci teğmen olarak görevlendirildi ve kanatlarını Tuğgeneral Ennis Whitehead'den aldı.

A P-40 Warhawk, a propeller-driven one-seat plane, in flight
Hagerstrom İkinci Dünya Savaşı'nda P-40 Warhawk uçurdu.

Hagerstrom 20. Takip Grubu'nda aktif göreve atandı ve Myrtle Sahili, Güney Carolina'daki Myrtle Sahili Hava Kuvvetleri Üssü'ne ve ardından P-39 Airacobra ve P-40 Warhawk uçurmak üzere St. Petersburg, Florida yakınlarındaki Pinellas Ordu Hava Sahası'na gönderildi. Eylül ayı sonlarında 49. Avcı Grubu'nun (49. FG) 8. Avcı Filosu'na (8. FS) atandı ve San Francisco, Kaliforniya'ya gönderildi. Hagerstrom'a geçici olarak lojman subaylığı görevi verildi ve kırk asteğmenden oluşan grubun Mark Hopkins Oteli'nde kalmasını sağladı. Fort Mason'daki işlemlerin ardından, aralarında Beşinci Hava Kuvvetleri (5. AF) karargâhının da bulunduğu 1.500 diğer personelle birlikte Norveç'e ait M/V Torrens gemisiyle Hawaii'ye doğru yola çıktılar. Kısa bir süre Pearl Harbor yakınlarındaki Hickam Field'da kaldıktan sonra bu kez bir deniz görev gücünün parçası olarak tekrar yola çıktılar. Ekim ayının sonlarına doğru görev gücünden ayrılarak bir muhrip refakatinde Avustralya'ya doğru yola çıkmadan önce bir gecelik mola için Suva, Fiji'ye doğru yelken açtılar. Queensland, Townsville'e varana kadar Avustralya Kraliyet Donanması'ndan bir korvet refakat görevini üstlendi. Başlangıçta Amerikalıları karşılayacak kimse yoktu ve RAAF Garbutt Üssü'ndeki bazı barakalar dışında 5. AF komutanlarını barındıracak hiçbir yer yoktu. Sonunda 5. AF'den Tuğgeneral Paul Wurtsmith yeni pilotlar için bir tazeleme seansı düzenledi ve pilotlar Charters Towers Havaalanı'nda deneyimli savaş havacılarından eğitim aldılar.

Yeni Gine[değiştir | kaynağı değiştir]

Hagerstrom, Yeni Gine harekâtında savaşmak üzere Papua Bölgesi, Port Moresby yakınlarındaki Kila Havaalanı'nda 8. Hava Filosu'nun geri kalanına katıldı. Kila'dan P-40 ile birkaç görevde uçtu ama hiçbirinde çatışmaya girmedi. 8. Hava Filosu daha sonra Nisan 1943 başlarında 49. Filo'nun geri kalanına katılmak üzere Popondetta yakınlarındaki Dobodura Havaalanı'na taşındı. Kısa bir süre sonra Hagerstrom üsteğmenliğe terfi etti. İlk savaş deneyimi -ve hava zaferi- 11 Nisan'da Oro Körfezi üzerinde birkaç Japon A6M Zero'su ile savaşa katıldığında gerçekleşti. Bir Zero'yu vurmak için yaptığı ilk deneme silahları kapalı olduğu için başarısız oldu ama daha sonra iki P-38 Lightning avcı uçağını takip eden bir Zero'yu vurdu. Çok az yakıtla üsse geri döndü.

Dobodura'dayken, 8. FS esas olarak aşağıdaki kara birliklerine malzeme taşıyan C-47 Skytrains'e eşlik etti ve Hagerstrom bu dönemdeki çalışmalarından dolayı Üstün Uçuş Haçı ile ödüllendirildi. Ağustos 1943'ün sonunda filo, Yeni Gine Bölgesi'nde, Temmuz ayında yeni ele geçirilen topraklarda aceleyle ve gizlice inşa edilen Tsili Tsili Havaalanı'na taşındı. Çevredeki bölgenin Japon kuvvetlerinden temizlenip temizlenmediği bilinmese de, 15 ve 16 Ağustos'ta çok az hasar veren iki baskından sonra pist saldırıya uğramadı. 8. FS B-25 Mitchell ve A-20 Havoc bombardıman uçaklarına eşlik etmeye başladı ama kendileri çok az çatışmaya girdi. Pilotlar yüksek irtifa B-17 Flying Fortress ve B-24 Liberator bombardıman uçaklarına eşlik etmeye başladıklarında daha fazla çatışma gördüler; birlik uzun bir ikmal zincirinin sonunda olduğu için sık sık yakıt ve diğer ikmal malzemeleri azalıyordu.

Savaşlar arasında[değiştir | kaynağı değiştir]

Iowa'daki evinde bir süre dinlendikten sonra Hagerstrom yeniden atanmak üzere Miami, Florida'ya gitti. Jet uçaklarıyla uçan bir birim talep etti, ancak jetler yaygın üretime ulaşmamıştı, bu nedenle Orlando yakınlarındaki bir üste P-47 Thunderbolts uçuran Ordu Hava Kuvvetleri Uygulamalı Taktik Okulu'nda eğitmen olarak görevlendirildi. Burada, Kadın Hava Kuvvetleri Hizmet Pilotları (WASP) üyesi Virginia Lee Jowell ile tanıştı ve 25 Temmuz 1944'te evlendiler. Kısa bir süre sonra Virginia savaş uçağı eğitimi almak üzere Brownsville, Teksas'a transfer edilirken, o da Evansville, Indiana'ya, oradaki Republic Aviation fabrikasında üretilen P-47'lerde test pilotu olarak görevlendirildi. Virginia eğitimini tamamlayıp P-47'ler için feribot pilotu olarak görev yapmak üzere Evansville'e taşındığında çift yeniden bir araya geldi ve onları denizaşırı ülkelere gönderilmek üzere kıyıdaki hava üslerine teslim etti. James Ocak 1945'te yüzbaşı rütbesine terfi etti ve aynı yılın 6 Eylül'ünde USAAF'den ayrılana kadar Evansville'de kaldı.

Hagerstrom ve artık hamile olan eşi Waterloo'ya geri döndü ve eğitimini tamamlamak için Iowa Eyalet Öğretmen Koleji'ne yeniden başvurdu, kolej başkanı şahsen onu yeniden kaydettirdi. Ekim ayında Hagerstrom'ların sekiz çocuğundan ilki dünyaya geldi. Hagerstrom Haziran 1946'da ekonomi bölümünden lisans derecesiyle mezun oldu ve ardından belediye tahvilleri işinde çalışmak üzere Houston, Teksas'a gitti. Tahvil sektöründen sıkıldı ve uçmaya devam etmek istedi, bu nedenle kendisi ve pilot arkadaşlarının "en alt seviye" olarak gördükleri Teksas Hava Ulusal Muhafızları'nın 111. Avcı-Bombardıman Filosu'na (111. FBS) katıldı. P-51 Mustang donanımlı filodaki görevinden keyif aldı ve başarılı olarak altı ay içinde 111. FBS'nin harekât subayı oldu. Eylül 1949'da Ulusal Hava Yarışlarında P-38 Lightning ve P-51 (F-51 olarak yeniden adlandırıldı) ile uçtu; Thompson Trophy yarışında altıncı oldu ve F-51 ile saatte ortalama 372,7 mil (599,8 km/sa) hızla uçarak 1.500 dolar ödül kazandı.

Hagerstrom binbaşılığa terfi etti ve Haziran 1950'de 111. Hava Kuvvetlerine komutan olarak atandı. Ekim ayında 111. FBS federalleştirildi ve Kore Savaşı'nda görev yapmak üzere aktif görev emri verildi. Hagerstrom'un görevi Langley Hava Kuvvetleri Üssü, Virginia'daki Taktik Hava Komutanlığı (TAC) karargahındaydı ve burada komutanı, kendisinin ve diğer bazı subayların Kore'de bir muharebe turu uçmasına izin vermeye ikna etti. Hava Ulusal Muhafızları'ndan aktif görevdeki Hava Kuvvetleri'ne transfer olmalarına izin verildi. Hagerstrom Nevada'daki Nellis Hava Kuvvetleri Üssü'ne gönderildi ve burada William T. Whisner Jr. tarafından jet motorlu F-80 Shooting Star ve F-86 Sabre üzerinde topçuluk eğitimi aldı. 4. Avcı-Önleme Grubu'nun harekât subayı oldu.

Kore Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Hazırlık ve ilk iki zafer (1952)[değiştir | kaynağı değiştir]

18. Avcı-Bombardıman Kanadından Kuzey Amerika F-86F-25-NH Sabre

Kendisine iki savaşta birden başarılı olma şansı verecek her türlü avantajı elde etmeye hevesli olan Hagerstrom, Kore'de uçmak için yoğun bir şekilde hazırlandı. MiG-15 ile ilgili silah nişangâhlarını ve istihbarat raporlarını inceledi ve MiG'lerin yaygın olarak uçtuğu irtifalarda devriye gezebilmesini sağlamak için metrik dönüşüm tabloları hazırladı. Keçe kaplı bir çift mokasen bot ve kış yalıtımı için ipek astarlı bir uçuş kıyafeti aldı ve gözlerini kalıcı olarak mahvetme riskine rağmen normalden iki kat daha net görmesini sağlayan özel yarı aynalı güneş gözlükleri edindi. Hava Kuvvetleri pilotlarına uçakları için standart bir hayatta kalma kiti vermiş, o da buna 30 günlük yiyecek (10 pound [4,5 kg] pirinç dahil), bir kamp ocağı, haritalar, bir monoküler, bir radyo, sülfa ve bir teneke kutunun içine vakumla paketlediği bir uyku tulumu eklemişti. Ayrıca Stratejik Hava Komutanlığı'na verilen .22 Hornet tüfeğini de aldı, çünkü standart .45 kalibrelik tabancanın tüfekli devriyelere karşı etkisiz kalacağını düşünüyordu. Düşman toprakları üzerinde kaçmak zorunda kalırsa, kendisini arayan devriyelerle savaşmayı ve ardından Kuzey ve Güney Kore arasındaki Askerden Arındırılmış Bölge'ye doğru günde 10 mil (16 km) yürümeyi planladı. Hagerstrom'a göre bu saplantılı hazırlık korkusunu kontrol etmesine yardımcı oldu: "panik ve korku arasındaki fark oldukça dardır ve son bir şansa sahip olarak bu çizgiyi biraz açabilirsiniz".

An F-86, a single-seat jet aircraft, on the ground
Hagerstrom Kore Savaşı'nda "MiG Zehiri" lakaplı bir F-86 Sabre uçurmuştur. Burada resmedilen kopya Japonya'nın Okinawa kentindeki Kadena Hava Üssünde sergilenmektedir.

Kore'ye vardığında Hagerstrom, Beşinci Hava Kuvvetleri'nin 18. Avcı-Bombardıman Kanadı'nın (18. FBW) 334. Avcı Önleme Filosu'na atandı. O dönemde F-86 Sabre'larla donatılmış tek birimler 4. ve 51. Avcı-İnleme Kanatlarıydı, ancak Hagerstrom komutanını kendisinin ve diğer birkaç subayın belirlenen kanatlarda olmamalarına rağmen bu uçakları uçurmalarına izin vermeye ikna edebildi. Hagerstrom, 18. FBW'nin savaştaki ilk zaferini 21 Kasım 1952'de Yalu Nehri'nin yaklaşık 100 mil (160 km) güneyinde kaydetti. Hagerstrom'un ateş ettiği MiG pilotu uçağı patlamadan hemen önce fırladı. Hagerstrom kanat arkadaşından ayrılmıştı ve kimse olaya tanık olmamıştı, bu yüzden Kimpo Hava Üssü grup komutanı Royal N. Baker silah kamerasından iyi bir film almadıkça olayı doğrulamayı reddetti. Baker, Hagerstrom'un F-86'sında patlayan MİG'in bir parçasını gördükten sonra zaferi onayladığında buna gerek kalmadı. Bu çarpışma ona "cesaret, azim, üstün taktik beceri ve nişancılık" nedeniyle bu kez "V" nişanı ile ikinci bir Üstün Uçuş Haçı kazandırdı.

24 Aralık'ta Hagerstrom, Yalu'nun hemen güneyinde Sup'ung Barajı yakınlarında üç MiG'e saldıran bir grup uçağa liderlik etti. Mançurya'dan yirmi MiG daha geldi ve Hagerstrom Chongchon Nehri'nin güneyine kadar kovalanırken üç düşman uçağına hasar vermeyi başardı.

Ertesi gün Hagerstrom Noel nedeniyle izinli olacaktı ama yine de daha fazla aksiyon istiyordu: "Bazı adamların benimle takas yapmasını sağlamaya çalıştım -bugün programda yoktum- ama böyle bir havada Yalu yakınlarında MİG'ler olduğunu biliyorlardı. Kimse görevini benim izin günümle takas etmek istemedi." Hagerstrom üstlerini kendisine bir görev vermeye ikna etmeyi başardı ve günün teyit edilen tek "öldürme" olayını, takip ettiği MiG'in 50.000 feet (15.000 m) yükseklikte kontrolden çıkmasıyla gerçekleştirdi; o kadar yüksekti ki Hagerstrom durma korkusuyla ateş etmedi. Pilot uçaktan fırladı ve büyük olasılıkla -20 °F (-29 °C) sıcaklığa maruz kaldığı için öldü.

As durumu (1953)[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak 1953'te Hagerstrom, 18. Hava Kuvvetlerindeki diğer pilotların 28 Ocak'tan itibaren F-51'lerden F-86'lara geçişine yardımcı olmak üzere Osan Hava Üssüne transfer edildi. Soğuk havaya ve sınırlı sayıda eğitmen pilota rağmen, kanadın 125 pilotu bir aydan kısa bir süre içinde F-86'da eğitildi. Hagerstrom 3 Şubat'ta 67. Avcı-Bombardıman Filosunun komutanı olarak atandı ve 25 Şubat'ta 18. FBW'nin Sabre jetleriyle yaptığı ilk devriyenin bir parçası oldu. İki MiG'i kovalarken üçüncü bir MiG'in başka bir F-86'ya saldırdığını fark etti; Çin'in Mukden kenti üzerinde çok alçaktan uçan MiG'le çatıştı ve onu düşürdü. Yakıtı azaldığında, uçağı Osan'a indirip park etmeye yetecek kadar yakıtı vardı ve daha sonra üçüncü kez Üstün Uçuş Haçı aldı.

13 Mart'ta Hagerstrom ve ekürisi Elmer N. Dunlap iki MİG'le karşılaştı; bunlardan ilkini Hagerstrom kendi ifadesiyle "gün ışığında vurdu". İkincisine de cephanesi bitene kadar ateş etti ve kalan MiG yakıt sızdırıyordu ve motoru durmuştu. Hagerstrom Dunlap'a sakat uçağın "işini bitirmesini" söyledi ve MiG'in pilotu düşmanın Antung Havaalanı'nın üzerinden kaçtı. Bu görev Hagerstrom'a toplamda 4,5 zafer kazandırmış, as statüsü için gereken beş öldürme sayısına ulaşmasına az kalmıştı. Yakında tayin edileceğini bildiğinden, bir zafer daha kazanmaya daha da kararlı hale geldi ve 27 Mart'ta adamlarına bir konuşma yaptı:

Beyler, kahve ile yaşıyorum. Hiç uyumadım. Bu işi yapmak zorundayım. Bunu yapacağım ve eğer benimle gelmek istemezseniz, sorun değil, anlarım. Oraya gideceğiz ve Yalu'nun güneyinde iyi bir üniversite denemesi yapacağız ve eğer bir şey bulamazsak, bugün onların peşinden gideceğim.

O gün Hagerstrom altı MİG'in arkasına gizlice yaklaştı, birine ateş etti ve "tamamen şans eseri ... kanat ucunu düşürdü". Pilot Çinli as Wang Hai kendi üssünün üzerine fırlayana kadar kısa süreli atışlar yaparak takibi sürdürdü. Eve dönüş yolunda Hagerstrom bir MiG daha imha ederek toplam sayısını 6,5'e çıkardı. Savaşın 28. ası ve 18. FBW'den ilk ve tek ası oldu. Çatışmadan sonra, "düşman muhalefeti karşısında gösterdiği üstün yetenek ve cesaret" nedeniyle Gümüş Yıldız ile ödüllendirildi.

Hagerstrom 13 Nisan'da 49.000 feet (15.000 m) yükseklikte uçan tek bir MiG'e uzun bir atış yaparak bir zafer daha kazandı. Uçak alevler içinde kaldı ve Chongchon Nehri yakınlarına düştü. Mayıs ayı başlarında ABD'ye döneceğini öğrendi. Kore'deki son günü olan 16 Mayıs'ta, Japonya'daki Tachikawa Havaalanı'na uçmak için bir Askeri Hava Nakliye Servisi uçağının müsait olmasını beklerken, havada dört uçağa ihtiyacı olduğunu söyleyen bir arkadaşından telefon aldı. "Hareketsizlikten bıkmıştım, bu yüzden uçuş tahtasına 'Sam Kratz' adını yazdım ve diğer görevlerde olduğu gibi bir filo komutanı olarak değil, normal bir muharip subay olarak dışarı çıktım" dedi.Hagerstrom uçuş kıyafeti yerine hâlâ mavi üniformasını giyerek havalandı ve kısa süre sonra 24 MiG'den oluşan bir formasyonla karşılaştı. Sayıca üstün oldukları için görevin geri çağrılmasını önlemek amacıyla iletişim güçlükleri varmış gibi davrandı. MiG'ler dönüp Çin hava sahasının güvenliğine doğru yöneldiğinde, Hagerstrom uçaklardan birine saldırdı ve kısa süreli atışlar yaparak onu dalışa geçirdi. Hedefi düştükten sonra uçuştan çekildi ve üsse geri dönerek çok sayıda MiG olduğunu rapor etti. Bilgilendirme sırasında komutanı araya girerek Hagerstrom'a bir sonraki C-54 Skymaster uçuşunda yer alacağını ve bir daha riskli bir uçuşa çıkamayacağını söyledi.[50] Uçuş sırasındaki cesareti nedeniyle ikinci bir gümüş meşe yaprağı kümesi şeklinde on birinci Hava Madalyası ile ödüllendirildi. Bu görev ona savaşta 101 görevde 8,5 zafer kazandırdı.

Savaşa karşı tutum[değiştir | kaynağı değiştir]

Diğer pek çok as gibi Hagerstrom da görevlerine karşı agresif bir tutum sergiliyordu. Tarihçi John Darrell Sherwood "Uçuş Elbiseli Subaylar" adlı kitabında bunu "uçuş elbisesi tutumu" olarak adlandırır ve "kibre varan bir özgüven ve gurur duygusu" olarak tanımladığı bu tutumda "statü, derecelere, rütbeye ya da 'subaylık' becerilerine değil, uçuş yeteneğine dayanırdı". Hagerstrom'un askeri bürokratlarla sık sık ters düşmesinin ve hiçbir zaman general olamamasının nedeninin de bu olduğuna inanıyor. Görevler sırasında tam zihinsel kapasitede olmaya kararlı olan Hagerstrom, bazıları akşamdan kalma halde uçan ya da Kore'den alkolik olarak ayrılan diğer pilotların aksine asla içki içmezdi. Sadece gerekli 100 görevi tamamlamak ve çatışma ve tehlikeden kaçınmak isteyen pilotları eleştiriyordu; bir çatışma sırasında iki kez kanat arkadaşı tarafından terk edildi. Hagerstrom muharebenin adrenalin patlamasından hoşlanıyordu[58] ve daha fazla uçak düşürmek için kendini daha fazla riske atıyordu. Birleşmiş Milletler Komutanlığı tarafından yasaklanmasına rağmen Çin hava sahasına uçacak ve bir görevde, ABD pilotlarının Çin'de yerdeki uçaklara saldırmasına izin verilmediği için MiG'leri havaya çekmek amacıyla 15 feet (4,6 m) yükseklikte ses hızına yakın uçarak Antung Havaalanını vızıldatacaktı.

F-86 üsleri Seul, Güney Kore yakınlarındaydı ve MiG Alley'de devriye gezecekleri yere 200 mil (320 km) uzaklıktaydı. Oraya ulaşmak için o kadar çok yakıt harcıyorlardı ki, MiG'leri aramak için Yalu'nun etrafında sadece yirmi dakika uçmaları gerekiyordu, ancak Hagerstrom kendi hesaplamalarını yaptı ve 600 pound (270 kg) yakıtla üsse geri dönebileceğini belirledi - önerilen minimumun yarısı. Ne zaman geri döneceğini kendisine hatırlatması için bir alarm kurması gerekiyordu ama sık sık bunun ötesine geçiyordu, bir keresinde inişten hemen sonra benzini bitmişti. Avcı-önleme birliklerinde bulunan diğer tüm Amerikan aslarının aksine, Hagerstrom bir avcı-bombardıman filosundaydı ama bombalarını mümkün olduğunca çabuk bırakarak ve MiG'lerle karşılaşma olasılığı olan yerlere uçarak hava muharebesi buldu.

Uçak düşürme konusunda Hagerstrom uçaktaki insandan ziyade makineye odaklanmış ve "Hiçbir zaman doğrudan pilota ateş etmedim, paraşütten sarkan birini de vurmadım" demiştir. Amerikalı ya da müttefik bir pilot öldüğünde de benzer bir tepki verirdi: Bir arkadaşının kaybına üzülmek yerine ölümün teknik yönlerini ve gelecekte nasıl önlenebileceğini düşünürdü. İkinci Dünya Savaşı sırasında, "Filmlerde gösterildiği gibi bir duygu yok. Sadece 'Kötü şans' derler."

Kore'den sonra[değiştir | kaynağı değiştir]

Hagerstrom ABD'ye döndükten sonra USAF'ta kalmaya devam etti. Ailesiyle yeniden bir araya geldikten sonra Kuzey Carolina, Fayetteville'deki Pope Hava Kuvvetleri Üssü'nde Dokuzuncu Hava Kuvvetleri'nin Operasyon Bölümü'ne atandı. Eylül 1953'te Kaliforniya'dan Ohio'ya uzanan Bendix Trophy hava yarışında bir F-86 uçurdu ve yarışı kazananın otuz saniye gerisinde bitirdi. Haziran 1954'te yarbaylığa terfi etti. Teksas, Victoria'daki Foster Hava Kuvvetleri Üssü'nde TAC subayı oldu ve 322. Avcı-Gün Grubu'nun 450. Avcı-Gün Filosu'na komuta etti. Foster'daki görev süresi boyunca genel müfettiş ve üs komutanı olarak atandı ve Mayıs 1955'te F-100 Super Sabre uçuran 450. Avcı-Gün Grubu'nun komutanlığına getirildi.

Hagerstrom 1956'da Japonya'daki Uzak Doğu Hava Kuvvetleri (FEAF) karargâhına avcı şubesi şefi olarak transfer edildi. Bu görevi sırasında, Çin Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri mensuplarına MiG'lerle mücadele konusunda eğitim vermek üzere Tayvan'a gitti. Kısa bir süre sonra Hava Ulusal Muhafızları'nın danışmanı olarak Teksas'a döndü ve Nisan 1957'de Houston'daki Ellington Field'da kendi adına yapılan yeni bir hangarla onurlandırıldı. Daha sonra adı Pasifik Hava Kuvvetleri (PACAF) olarak değiştirilen FEAF'ın Hickam Hava Kuvvetleri Üssü'ndeki yeni karargâhına katılmak üzere Hawaii'ye gönderildi. Mart 1959'da albaylığa terfi etti ve Jackson College'dan ekonomi alanında yüksek lisans derecesi aldı. PACAF'taki görevi ABD ve müttefiklerinin hava kuvvetlerini değerlendirmekti; yeni AIM-9 Sidewinder havadan havaya füzesini değerlendirdikten sonra, askeri liderlikle ters düşen bir görüş olarak, bazı uçaklarda füzelerle değiştirmek yerine savaş uçaklarındaki silahların muhafaza edilmesini savundu.

1960 yılında San Bernardino, Kaliforniya'daki Norton Hava Kuvvetleri Üssü'nde Genel Müfettişlik Ofisi'nde çalışmak üzere Hawaii'den ayrıldı. Norton'dayken, Washington, D.C.'ye taşınmasını gerektiren Silahlı Kuvvetler Endüstri Koleji'ne (ICAF) katılmadan önce Los Angeles'taki Loyola Hukuk Okulu'nda haftada üç gece eğitim gördü. Yerleştikten sonra Georgetown Hukuk'a da kaydoldu. Sınırlı bir savaşta hava gücünün rolü üzerine bir tez yazarak Haziran 1964'te ICAF'tan mezun oldu. Ertesi gün Georgetown'dan Hukuk Lisans diplomasını aldı. Bir sonraki görevi, Victorville, Kaliforniya'daki George Hava Kuvvetleri Üssü'nde F-4 Phantom II'leri uçuran 8. Taktik Avcı Kanadı'nın kanat komutan yardımcılığıydı.

Vietnam Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

An aerial view of a compound consisting of several buildings, hangars, and small airplanes lining a runway
Tayland'daki Udorn Kraliyet Tayland Hava Kuvvetleri Üssü'nde bulunan Air America karargâhı, 1960'larda çekilmiş

1965 yılı boyunca Başkan Lyndon B. Johnson, Amerika'nın Vietnam Savaşı'na katılımında büyük bir tırmanışa öncülük etti. Aynı yılın Mayıs ayında Hagerstrom, Yedinci Hava Kuvvetleri'nde görev yapmak üzere Güney Vietnam'ın Saygon kentine gönderildi. Orada, Tan Son Nhut Hava Üssü'nde muharebe operasyonları kontrol merkezinin yöneticisi olarak görev yaparken 30 muharebe görevinde uçtu. Kısa süre sonra Hava Kuvvetleri'nin Vietnam Askeri Yardım Komutanlığı'ndaki rolü konusunda General William Westmoreland ile anlaşmazlığa düştü. Hagerstrom hava unsurlarının Kuzey Vietnam'daki stratejik hedeflere karşı kullanılmasını önerirken, Westmoreland bunların sadece ülke içinde Ordu'nun kara operasyonlarını desteklemek için kullanılmasında ısrar etti. Hagerstrom'un 1965 yılında Hanoi'nin bombalanmaması kararına karşı çıkması üzerine Westmoreland Hava Kuvvetlerinden Hagerstrom'un Vietnam'dan uzaklaştırılmasını istedi. Hagerstrom Vietnam'daki hizmetlerinden dolayı Liyakat Nişanı ile ödüllendirildi ve nişanda "taktik hava kuvvetlerinin muharebe etkinliğine yaptığı önemli katkılardan" bahsedildi.

1966 yılının başlarında Hava Kuvvetleri Hagerstrom'u Tayland'daki Udorn Kraliyet Tayland Hava Kuvvetleri Üssü'ne atadı. Dört gün içinde Ho Chi Minh yolu üzerinde Kuzey Vietnam Ordusu'na karşı hava engelleme operasyonları yürütmek üzere bir muharebe operasyonları kontrol merkezi kurdu. 3 Mart'ta Laos Kraliyet Hava Kuvvetleri Komutanı Thao Ma, Laos'un Attopeu kasabasını savunmak için USAF'tan yardım istedi. Kraliyet Lao Silahlı Kuvvetleri düşük morale sahipti ve yakındaki iki kasabayı ele geçirmiş olan Viet Cong (VC) savaşçılarının baskısıyla karşı karşıyaydı. Hagerstrom, kasaba çevresindeki VC mevzilerine saldırmak için gece görüşlü Starlight Scope (daha önce genellikle kara kuvvetleri tarafından kullanılıyordu) ile donatılmış bir AC-47 Spooky savaş gemisinin kullanılmasının planlanmasına yardımcı oldu. VC'ye yönelik hava saldırısı 4 Mart gecesi gerçekleşti ve birkaç arızaya rağmen başarılı oldu ve uçak düşman ateşiyle vurulmadı. Hagerstrom saldırıda ihtiyatlı bir tahminle 200 VC'nin öldüğünü söyledi ve bunu hava saldırılarının kara kuvvetleriyle yıpratma savaşı stratejisinden daha az dost kaybına neden olduğunu savunmak için kullandı.

Emeklilik[değiştir | kaynağı değiştir]

Hagerstrom'un Arlington Ulusal Mezarlığı'ndaki mezar taşı

Norton'a geri dönen Hagerstrom, Kaliforniya Baro Sınavı'na girerek sınavı geçti ve Ocak 1968'de Hava Kuvvetleri'nden emekli oldu. Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde ders verdi ve Los Angeles'ta bir hukuk bürosunda çalıştı. Aynı yılın sonlarına doğru Virginia ve sekiz çocuğuyla birlikte bir teknede yaşamaya başladı ve Meksika'nın Pasifik kıyısı boyunca yelken açtı. 1969 yılının ortalarında San Diego'da mola verdiler ve Hagerstrom orada avukatlık yapmaya başladı. Yerleşmediler; o ve eşi 1971 yılında kendi teknelerini inşa etmeye başladılar. Dört yıl sonra, 30 kısa tonluk (27 t), 57 fit (17 m) yelkenliyi tamamladılar ve 19 Mart 1976'da yelken açtılar. Hawaii'ye gitmeden önce Meksika kıyılarına geri döndüler. Marshall Adaları ve Caroline Adaları (o zamanlar Pasifik Adaları Güven Bölgesi'nin bir parçasıydı) ve Guam'a devam ettiler. Durdukları yerlerin çoğunda Hagerstrom avukatlık yaptı (Kosrae adasının bölge savcısı oldu) ve Virginia öğretmenlik yaptı.

Aile sonunda 1979'da ABD'ye döndü ve Mansfield, Louisiana'da bir çiftliğe yerleşti. Hagerstrom uçma aşkını sürdürdü ve 1992 yılında bir ultralight uçak satın almayı planladı. Mide kanserinden 25 Haziran 1994'te Shreveport yakınlarında öldü. Hagerstrom'dan geriye eşi ve altı çocuğu kaldı; 26 Temmuz'da Arlington Ulusal Mezarlığı'na tam askeri törenle defnedildi

Hava zaferi ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya Savaşı'nda 6 ve Kore Savaşı'nda 8,5 olmak üzere toplam 14,5 zaferin yanı sıra bir muhtemelen imha edilmiş ve beş hasarlı uçakla tanınmıştır. Hagerstrom, iki savaşta da ace statüsüne ulaşan yedi Amerikalı pilottan biridir; hepsi de İkinci Dünya Savaşı'nda piston motorlu uçaklarla, Kore'de ise jet avcı uçaklarıyla uçmuştur. Diğerleri Hava Kuvvetleri pilotları George Andrew Davis Jr, Gabby Gabreski, Vermont Garrison, Harrison Thyng ve Whisner ile ABD Deniz Piyadeleri'nden John F. Bolt'tur. [6]

Tarih
  1.  !! style="background-color:#39F;"|Tip !! style="background-color:#39F;" |Konum !! style="background-color:#39F;" |Uçurulan uçaklar !! style="background-color:#39F;" |Birim
Nisan 11, 1943 1 A6M Zero Oro Körfezi, Yeni Gine P-40 Warhawk 8 FS
Ekim 5, 1943 1 Ki-46 Finschhafen, Yeni Gine P-40 Warhawk 8 FS
Ocak 23, 1944 3 A6M Zero Wewak, Yeni Gine P-40 Warhawk 8 FS
Ocak 23, 1944 1 Ki-61 Hien Wewak, Yeni Gine P-40 Warhawk 8 FS
21 Kasım 1952 1 MiG-15 Yalu Nehri Yakınları, Çin/Kuzey Kore F-86 Sabre 334 FIS
25 Aralık 1952 1 MiG-15 Sinsi-dong, Kuzey Kore F-86 Sabre 335 FIS
25 Şubat 1953 1 MiG-15 Mukden, Çin F-86 Sabre 67 FBS
13 Mart 1953 1.5 MiG-15 Antung, Kuzey Kore F-86 Sabre 67 FBS
27 Mart 1953 2 MiG-15 Yalu Nehri Yakınları, Çin/Kuzey Kore F-86 Sabre 67 FBS
13 Nisan 1953 1 MiG-15 Taegwan-dong, Kuzey Kore F-86 Sabre 67 FBS
16 Mayıs 1953 1 MiG-15 Uiju, Kuzey Kore F-86 Sabre 67 FBS
Kaynaklar: [7][8]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]