Hıtaylar
Hıtaylar (Hıtaylar, Çince: 契丹 pinyin: qìdān), Çin ülkesinin kuzeyinde Mançurya'dan Orta Asya'ya kadar olan bölgede yaşamış Moğol kökenli bir kavim[kaynak belirtilmeli]. Ancak Türk - Tungus melezi olduğunu savunan ve Kıtaylar olarak adlandıran tezler[kaynak belirtilmeli] de mevcuttur.
907'de önderlerinden Yelü Abaoji (Çince: 耶律阿保機 Yēlǜ Ābǎojī), Hıtay Kağan'ı olmuş ve 916'da kendini "Tanrı İmparatoru" (天皇帝 tiān huáng dì) ilan etmiş ve Büyük Kitan (大契丹 dà qìdān) kurmuştu. Ülkenin adı 947'de Liao (Çinçe: 遼 pinyin: liáo), 983'de tekrar "Kidan", 1066'da yine "Liao" olarak değiştirilmiştir.
1125'te Liao Hanedanı'nın Tunguzlardan Curçen (Çince: 女眞; nǚzhēn) boyunun kurduğu Jin Hanedanı tarafından yıkılınca imparator ailesinin mensuplarından Yelü Dashi (Çince: 耶律大石 yélǜ dàshí) batıya kayarak 1132'de Karahoca Uygur Krallığı'nı ilhak edip Doğu Karahanlılar'ı yıkarak başkenti Balasagun (Çince: 八剌沙衮 Farsça: بلاساغون Balāsāghūn, غزباليغ Ghuzz-Balïğ) olan Kara Hıtay (Çince: 西遼 xī liáo; amlamı: Batı Liao, 黑契丹 hēi qìdān)'ı kurmuş ve Gur Han ('كور خان Kūr khān, anlamı: Bütün dünya'nın Han'ı) olarak tahta geçmiştir.
Öte yandan günümüz Orta Asya ülkeleri dillerinde Çin, Hitay olarak tanımlanmaktadır.
Etnik grup ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Tarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |