İçeriğe atla

Hermann Kolbe

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hermann Kolbe
Hermann Kolbe
Doğum27 Eylül 1818(1818-09-27)
Elliehausen, near Göttingen, Hannover Krallığı
Ölüm25 Kasım 1884 (66 yaşında)
Leipzig, Alman İmparatorluğu
MilliyetAlman
EğitimUniversity of Marburg
ÖdüllerDavy Medal (1884)
ForMemRS (1877)
Kariyeri
DalıKimya
Çalıştığı kurumlarUniversity of Marburg
University of Leipzig
Doktora
danışmanı
Robert Bunsen
Friedrich Wöhler
Doktora öğrencileriPeter Griess
Aleksandr Mikhailovich Zaitsev
Theodor Curtius
Ernst Otto Beckmann
Carl Graebe
Oscar Loew
Constantin Fahlberg
Nikolai Menshutkin
Vladimir Markovnikov
Jacob Volhard
Ludwig Mond
Alexander Crum Brown
Maxwell Simpson
Frederick Guthrie [Note, not primary advisor for all in this list]

Adolph Wilhelm Hermann Kolbe (27 Eylül 1818 - 25 Kasım 1884)[1] modern organik kimyanın doğuşuna büyük katkıda bulunan kimyagerlerden biridir ve Marburg ve Leipzig'de profesörlük yapmıştır. Sentez terimini kimyasal bağlamda ilk uygulayan Kolbe oldu ve organik madde asetik asidin karbon disülfürden sentezi yoluyla vitalizmin felsefi ölümüne katkıda ve aynı zamanda yapısal teorinin gelişmesine de katkıda bulundu. Bu, "radikaller" fikrinde yapılan değişiklikler, ikincil ve üçüncül alkollerin varlığının doğru tahmin edilmesi ve karboksilat tuzlarının Kolbe elektrolizi, aspirin hazırlanmasındaki Kolbe-Schmitt reaksiyonu ve Kömbe nitrik sentezi aracılığıyla ortaya çıkan organik reaksiyon dizisi yoluyla yapılmıştı. Wöhler ve Bunsen ile yaptığı çalışmalardan sonra Kolbe, Londra'da (Frankland ile) çalışarak kimyanın erken uluslararasılaşmasına dahil oldu.

Kolbe, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'ne seçildi ve öldüğü yıl Londra Kraliyet Cemiyeti'nin Davy Madalyasını kazandı. Bu başarılara ve gelecek nesil kimyagerlerin (Zaitsev, Curtius, Beckmann, Graebe, Markovnikov ve diğerleri dahil) önemli üyelerini yetiştirmesine rağmen Kolbe, on yılı aşkın bir süre boyunca Journal für Praktische Chemie'nin editörlüğünü yapmasıyla hatırlanmaktadır. August Kekulé'nin benzenin kökenine, van't Hoff'un kiralitenin kökenine ilişkin teorisi ve Baeyer'in terminoloji reformları hakkındaki aşağılayıcı makaleler kişisel olarak eleştirel ve dilsel açıdan şiddetliydi. Kolbe, eşi Charlotte'un ölümünden altı yıl sonra, 66 yaşında Leipzig'de kalp krizinden ölmüştür.

Kolbe, Protestan bir papazın en büyük oğlu olarak Hannover Krallığı'nın (Almanya) Göttingen yakınlarındaki Elliehausen'de doğdu. 13 yaşındayken profesörlerden birinin evinde ikamet ederek Göttingen Spor Salonu'na girdi. Altı yıl sonra ayrılma sertifikasını (Abitur) aldı. Kimya çalışmalarına tutkuyla bağlıydı ve 1838 baharında ünlü kimyager Friedrich Wöhler'in yanında çalışmak üzere Göttingen Üniversitesi'ne kaydoldu.[1]

1842'de Philipps-Universität Marburg'da Robert Bunsen'in asistanı oldu. 1843 yılında aynı üniversitede doktorasını aldı. 1845'te Londra'daki yeni Ekonomik Jeoloji Müzesi'nde Lyon Playfair'in asistanı ve Edward Frankland'ın yakın arkadaşı olduğunda yeni bir fırsat ortaya çıktı. 1847'den itibaren, Justus von Liebig, Wöhler ve Johann Christian Poggendorff tarafından düzenlenen Handwörterbuch der reinen und angewandten Chemie'nin (Saf ve Uygulamalı Kimya Sözlüğü) editörlüğünü üstlendi ve aynı zamanda önemli bir ders kitabı da yazdı. 1851'de Kolbe, Marburg'da kimya profesörü olarak Robert Bunsen'in yerini aldı ve 1865'te Leipzig Üniversitesi'ne çağrıldı. 1864'te İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nin yabancı üyesi seçildi.[2] 1874'te ise Amerikan Felsefe Derneği'ne üye seçildi.[3]

1853 yılında General-Binbaşı Wilhelm von Bardeleben'in kızı Charlotte ile evlendi. Karısı, 23 yıllık mutlu bir evliliğin ardından 1876 yılında öldü. Çiftin dört çocuğu vardı.

Kimyasal araştırmalardaki çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

1840'ların sonlarına doğru ve Friedrich Wöhler'in 1828'deki üre sentezine rağmen, bazı kimyacılar hala "organik" (yani orijinal anlamıyla biyolojik olarak) yaratmak için özel bir yaşam gücünün gerekli olduğunu savunan vitalizm doktrinine inanıyorlardı. Kolbe, organik bileşiklerin, bu "organik" bağlamın dışından doğrudan veya dolaylı olarak ikame işlemleri yoluyla açıkça elde edilen maddelerden türetilebileceği fikrini destekledi. (Dolayısıyla, modern tanımlarla bir organik molekülü diğerine dönüştürürken, çağının deyimiyle "inorganik" - anorganisch - maddeleri, yalnızca yaşamsal süreçlerle erişilebileceği düşünülen "organik" maddelere dönüştürüyordu.)Kolbe teorisini 1843 ile 1845 yılları arasında karbon disülfürü ( CS2 ) birkaç aşamada asetik asite (CH³COOH) dönüştürerek doğrulamayı başardı. Kolbe ayrıca yapısal radikallere ilişkin değiştirilmiş bir fikir sunarak yapısal teorinin gelişimine katkıda bulundu. İkincil ve üçüncül alkollerin varlığına ilişkin teorik öngörüsü, bu organik molekül sınıflarından ilkinin senteziyle doğrulandığında dramatik bir başarı elde etti. Kolbe, "sentez" kelimesini bugünkü anlamıyla kullanan ilk kişidir[4] ve çalışma hayatı boyunca birçok yeni kimyasal reaksiyona katkıda bulunmuştur.[1]

Kolbe, özellikle yağ ve diğer karboksilik asit tuzlarının elektrolizi için prosedürler geliştirdi (Kolbe elektrolizi)[5] [birincil olmayan kaynak gerekli][6] ve Kolbe sentezi veya Kolbe-Schmitt reaksiyonu adı verilen bir işlemle aspirinin yapı taşı olan salisilik asit hazırladı.[7][8] Nitriller[9] için kullandığı yönteme Kolbe nitril sentezi denir ve Edward Frankland ile birlikte nitrillerin, karşılık gelen asitlere hidrolize edilebileceğini keşfetmiştir.[10] Kolbe, kendi laboratuvar araştırması, akademik ve editoryal çalışmalarına ek olarak Leipzig'de ve özellikle Marburg'da öğrenci araştırmalarını yönetti; onun vesayeti altında vakit geçiren öğrenciler arasında Peter Griess, Aleksandr Mihayloviç Zaitsev (zaitsev'in eliminasyon reaksiyonlarının ürün bileşimini öngören kuralıyla tanınır), Theodor Curtius (diazo bileşiklerinin, hidrazinlerin ve Curtius yeniden düzenlemesinin kaşifi), Ernst Otto Beckmann, Carl Graebe (alizarin'in kaşifi), Oscar Loew, Constantin Fahlberg, Nikolai Menshutkin, Vladimir Markovnikov (ilk olarak sikloheksandan daha küçük ve daha büyük karbosiklleri tanımlayan ve alkenlere katılma reaksiyonlarını açıklayan Markovnikov kuralıyla tanınan), Jacob Volhard, Ludwig Mond, Alexander Crum Brown (etilenin çift bağını ilk tanımlayan), Maxwell Simpson ve Frederick Guthrie vardı.[11]

Dergi editörü olarak çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kolbe, süreli yayınlardaki çalışmalarının yanı sıra çok sayıda kitap da yazmıştır.[12] Modern anlamda Journal für Praktische Chemie'nin (1870'den 1884'e kadar Pratik Kimya Dergisi) kıdemli editörü olarak anlaşılacak şekilde on yıldan fazla bir süre hizmet etti. Kolbe, özellikle 1874'ten sonra bazen ve bazı sebepler yüzünden başkalarının çalışmalarını o kadar sert bir şekilde eleştiriyordu ki, bazıları onun bir akıl hastalığından muzdarip olup olmadığını merak ediyordu. Teori olarak gösteriş yapan gevşek spekülasyonlar olarak gördüğü şeylere karşı hoşgörüsüzdü ve Kolbe, yazıları aracılığıyla, sevdiği kimya bilimini, modern yapısal teorinin belası olarak gördüğü şeyden kurtarmaya çalıştı.[1]

Yapısal kimyayı, özellikle de August Kekulé'nin benzenin yapısına ilişkin teorilerini, JH van't Hoff'un asimetrik karbon atomu teorisini ve Adolf von Baeyer'in kimyasal isimlendirme reformunu reddettiğini Kolbe, Journal für Praktische Chemie'de küfürlü makalelerinde ifade etti. Bazı tercüme edilmiş alıntılar onun kimya yorumu ile yapısal kimyacıların yorumu arasındaki derin çatışmayı dile getirme tarzını göstermektedir:

« ...Baeyer mükemmel bir deneycidir, ancak o yalnızca bir ampiristtir, sağduyu ve yetenekten yoksundur ve deneylerine ilişkin yorumları, onun gerçek bilimin ilkelerine aşinalığı konusunda özel bir eksiklik olduğunu göstermektedir...»»

Kolbe'nin kullandığı dilin şiddeti onun ölümünden sonraki itibarını sınırlamıştır.[13]

Hermann Kolbe'nin Untersuchungen über die Elektrolyse organischer Verbindungen kitabının ön sayfası
  • Untersuchungen über die Elektrolyse organischer Verbindungen. Edinburgh: Livingstone. 1947.
  1. ^ a b c d Alan J. Rocke. "Hermann Kolbe – German chemist". 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  2. ^ Rocke, Alan J. (1993). The Quiet Revolution: Hermann Kolbe and the Science of Organic Chemistry. Berkeley. ISBN 978-0-520-08110-9. 
  3. ^ "APS Member History". search.amphilsoc.org. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 
  4. ^ Kolbe wrote the word "synthesis" describing his project to transform carbon disulfide into acetic acid. See: Kolbe, H. (1845). "Beiträge zur Kenntniß der gepaarten Verbindungen" [Contributions to [our] knowledge of paired compounds]. Annalen der Chemie und Pharmacie (Almanca). 54 (2): 145-188. doi:10.1002/jlac.18450540202.  From pp. 145–146: "Im Gegensatz zu den bis jetzt bekannten gepaarten organischen Säuren, welche durch Zersetzung organischer Materien von meist complicierter Zusammensetzung unter Einwirkung kräftiger Agentien und unter Verhältnissen entstanden sind, welche eine mehrfache Auslegung der Zersetzungserscheinungen gestatten, werden diejenigen, welche den Gegenstand der nachstehenden Betrachtungen ausmachen, durch Synthese aus Körpern von möglichst einfacher Zusammensetzung gebildet, so daß sie uns über ihre Constitution kaum im Zweifel lassen, und können deshalb gewissermaßen als Prototypen jener Körperreihe angesehen werden." (In contrast to the paired organic acids known until now, which have been formed by the decomposition of organic matter of the most complicated composition during the reaction of strong agencies and under conditions that admit multiple interpretations of decomposition phenomena, those [compounds] that constitute the object of the following observations are formed by synthesis from substances of the simplest possible composition, so that they leave us hardly in doubt about their constitution, and thus can be viewed in a way as prototypes of those series of substances.)
  5. ^ Hermann Kolbe (1849). "Untersuchungen über die Elektrolyse organischer Verbindungen". Annalen der Chemie und Pharmacie. 69 (3): 257-372. doi:10.1002/jlac.18490690302. 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2023. 
  6. ^ Lindsey, Alan; Jeskey, Harold (1957). "The Kolbe Schmitt Reaction". Chem Rev. 57 (4): 583-620. doi:10.1021/cr50016a001. 
  7. ^ Hermann Kolbe (1860). "Ueber Synthese der Salicylsäure". Annalen der Chemie und Pharmacie. 113 (1): 125-127. doi:10.1002/jlac.18601130120. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2023. 
  8. ^ "Kolbe-Schmitt Reaction". 4 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  9. ^ Electrochemical Dictionary
  10. ^ "Kolbe Nitrile Synthesis". 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  11. ^ "Adolph Wilhelm Hermann Kolbe – developer of Kolbe synthesis". 11 Haziran 2015. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  12. ^ "Books by Hermann Kolbe". 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  13. ^ "Today In Science History – September 27 – Adolph Wilhelm Hermann Kolbe". 27 Eylül 2014. 2 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016.