Hector Hodler
Hector Hodler | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1 Ekim 1887 Cenevre, İsviçre |
| Ölüm | 31 Mart 1920 Leysin, İsviçre |
| Vatandaşlık | İsviçreli |
| Meslek |
|
| Tanınma nedeni | Esperanto'nun yaygınlaştırılmasında öncü |
| İmza | |
 | |
Hector Hodler (d. 1 Ekim 1887, Cenevre – ö. 31 Mart 1920, Leysin, İsviçre), Esperanto hareketi üzerinde etkili olmuş İsviçreli Esperantist.
İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
Hodler, İsviçreli ressam Ferdinand Hodler 'ın oğluydu. Babası yoksulluk döneminden sonra başarılı bir ressam olarak anıldı. Hector Hodler 16 yaşındayken sınıf arkadaşı Edmond Privat ile Esperanto dilini öğrendi. Kısa bir süre sonra bir kulüp ve "Juna Esperantisto" ("Genç Esperantist") dergisini kurdu. Okul ortamı dergiyi yaptıkları, çoğalttıkları ve yazışmalara cevap verdikleri için beş yıl boyunca editörlük bürosu görevi gördü. Bir süre sonra, Esperanto'nun gerçekten "en iyi" uluslararası dil olup olmadığını anlamak için Idiom Neutral ve Bolak hakkında bilgi edindiler. "Genç Esperantist" in yanı sıra Dünya Üzerinden dergisinde ve Bernardin de Saint Pierre (1905) tarafından yayınlanan "Paul et Virginie" ("Paul ve Virginia") romanının çevirisi esnasında yazılar yazdı.[1]
Çalışmalar[değiştir | kaynağı değiştir]
1906'da, Hodler ve Privat'ın (1889 doğumlu) düzenlediği ikinci Esperanto Dünya Kongresi vesilesiyle, Théophile Rousseau ve Alphonse Carles 'ın Esperanto elçileri ("konsuloj") için sunduğu örgütsel önerilerde dilin yayılma şansını gördü. Temeleinde insanların iyi niyeti sayesinde birbirlerine yardım etmesi gerektiğini düşünen bir anlayışa sahipti. Bu anlayış, Hodler'in kurucu ortağı olduğu Evrensel Esperanto Derneği 'nin (Esperanto'da, UEA: "Universala Esperanto-Asocio") ana çekirdeğiydi.
1907'de kurucusu Paul Berthelot'tan "Esperanto" dergisinin editörlüğünü devraldı. Dergiyi dil topluluğunun örgütsel sorularıyla ilgilenen önemli bir dergi haline getirdi. "Esperanto" da bugünkü "Monato" dergisine benzer şekilde sosyal yaşamla ilgili birçok makale yer aldı. Birinci Dünya Savaşı sırasında 1914'te altı ay hariç, ölümüne kadar 13 yıl boyunca dergiyi yayımladı. Halen UEA ile ilişkili bir yayın olarak çıkmaya devam etmektedir. Birçok önemli makale yazdı ve tercüme etti. Önemsiz şeyler yerine başyapıtların çevirisinin yapılmasını önerdi. Makalelerini "A. R." baş harfleriyle imzaladı.
Rousseau ve Carles'in önerileri planlarıyla birleştirildi. Bunları dergisinde tartıştırdı ve olumlu dönüler aldı. 1907'deki üçüncü Dünya Esperanto Kongresi 'nde zaten yaklaşık 200 konsül (delege) vardı. Hodler ve Théophile Rousseau gibi diğerleri 28 Nisan 1908'de Evrensel Esperanto Derneği 'ni (UEA) kurdular ve Hodler Genel Müdür ve Başkan Yardımcısı oldu. Eduard Stettler'ın arkadaşı ve meslektaşıydı. Edmond Privat ise editörlerinden biriydi. Hodler dergiyi farklı dillerden üyeler arasında güçlü bir dayanışma bağı oluşturmak için kullanmak istedi." Savaş sırasında Hodler, o zamanki dernek sekreteri Hans Jakob ile birlikte derneğin Savaş Yardımı sürecini organize etti.
Dünya Esperanto Birliği başkanlığı 1916'da Harold Bolingbroke Mudie'nin ölümünden sonra savaştan sonraya kadar boş kaldı.
Holder özellikle sosyal sorular, pasifizm ve hayvanları koruma ile ilgileniyordu. Privat onun hakkında şunları yazdı: Zamenhof'un dehasının dilsel alanda başlattığı şeye, sosyal alanda gerekli temeli ekledi. László Halka'nın Enciklopedio de Esperanto'daki bir makalesine göre, Cenevre'de yerel hayvanları koruma derneği'ne katılması ve uea'yı insanları korumak için bir dernek yapmak istediğini söylemesi asil ruhunun ve insanlığının özelliğidir. Hayatının son birkaç yılında sağlığı bozuldu ve esas olarak bilimsel sorunlara yöneldi. 1916'da Fransızca'da halkların barışçıl örgütlenmesi hakkında 387 sayfalık bir çalışma yazdı.
Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]
1920'de ölümünden sonra UEA'ya "Esperanto" dergisini ve günümüzde adını taşıyan Esperanto kütüphanesi'ni ve varlığını sürdürebilmesi için büyük miktarda parayı vasiyet olarak bıraktı.[2][3]
Cenevre'deki Saint George mezarlığına babasının yanına gömüldü.[4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Hector Hodler: Pacisma sinteno ĉe la fondinto de UEA". 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- ^ "The Hector Hodler Library". 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- ^ "The history of the Hector Hodler Library". 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- ^ Kathari, Suzanne; Riliet, Natalie (2009). Histoire et Guide des cimetières genevois (in French). Geneva: Éditions Slatkine. p. 256. ISBN 978-2-8321-0372-2.
