Grumman A-6 Intruder

A-6 Intruder
ABD Donanması'na ait bir KA-6D
Türü	Saldırı uçağı
Ulusal köken	ABD
Üretici	Grumman
İlk uçuş	19 Nisan 1960
Hizmete giriş	1963
Hizmetten çıkış	28 Şubat 1997
Durumu	Hizmet dışı
Ana kullanıcı	ABD Donanması ABD Deniz Piyadeleri
Üretim aralığı	1962-1992
Üretim sayısı	693
Birim maliyeti	~43 milyon $
Değişimleri	Northrop Grumman EA-6B Prowler

A-6 Intruder iniş esnasında

Grumman A-6 Intruder, Grumman Aerospace tarafından geliştirilen ve üretilen, çift motorlu, her türlü hava koşulunda görev yapabilen ses altı hızda bir saldırı uçağıdır. Daha önce ABD Donanması ve ABD Deniz Piyadeleri tarafından kullanılıyordu.

A-6, 1957’de Havacılık Bürosu'nun Donanma için uzun menzilli ve her türlü hava koşulunda görev yapabilen, Deniz Piyadeleri için ise kısa kalkış ve iniş (STOL) kabiliyetine sahip bir saldırı uçağı talebine yanıt olarak tasarlandı. Bu uçak, piston motorlu Douglas A-1 Skyraider'ın yerini almak üzere tasarlandı. İhtiyaç, tek ya da çift motorlu ve turbojet veya turboprop motorlu farklı tasarımlara açıktı. Grumman'ın kazanan teklifi, iki Pratt & Whitney J52 turbojet motoruyla güçlendirildi. A-6, entegre gövde ve silah sistemine sahip ilk ABD Donanması uçağıydı. Yan yana oturma düzenine sahip kokpitte pilot ile bombardıman subayı (navigatör) birlikte görev yapıyor, iş yükü iki kişi arasında paylaşılıyordu. Uçak, geleneksel mühimmatın yanı sıra atma-bombalama yöntemleriyle nükleer silah da taşıyabiliyordu. İlk prototip, 19 Nisan 1960'ta ilk uçuşunu yaptı; Şubat 1963'te ise filo hizmetine girdi. A-6, 1963 ile 1997 yılları arasında ABD Donanması ve Deniz Deniz Piyadeleri tarafından kullanıldı. Bu dönemde tüm hava koşullarında ve gece görevlerinde ana saldırı uçağı oldu. Uçağın birçok varyantı geliştirildi. Bunlardan EA-6B Prowler elektronik savaş uçağı, KA-6D ise hava ikmal tankeri olarak öne çıktı. Geliştirilmiş navigasyon ve saldırı sistemleriyle donatılan A-6E en önemli saldırı versiyonuydu. A-6F gibi bazı projeler araştırıldı ancak hayata geçirilmedi.

A-6 birçok çatışmada aktif olarak görev aldı. A-6 ilk kez Vietnam Savaşı'nda görev aldı ve bu dönemde hem uçak gemilerinden hem de kıyı tesislerinden operasyonlar yürüttü. Uçak konvansiyonel yer ateşine ve yer tabanlı uçaksavarlara karşı savunmasız olduğunu gösterdi ve 56 adet A-6 düşürüldü. 1980'lerde Lübnan'daki Çokuluslu Güç görevlerinde ve El Dorado Kanyonu Operasyonu'nda kullanıldı. Körfez Savaşı sırasında ABD Donanması ve Deniz Piyadeleri, A-6'larla çeşitli Irak kara hedeflerine karşı 4.700’den fazla savaş sortisi gerçekleştirdi. 1990'larda A-6'nın yerini alması planlanan McDonnell Douglas A-12 Avenger II programı maliyet aşımları nedeniyle iptal edildi. A-6E emekliye ayrılınca hassas saldırı görevleri önce LANTIRN podu takılmış Grumman F-14 Tomcat tarafından, sonra Boeing F/A-18E/F Super Hornet tarafından devralındı.