Grigol Handzteli

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Grigol Handzteli
Handztalı Aziz Grigol. Gürcistan'dan bir 18. yüzyıl minyatürü
Doğum759
Ölüm5 Ekim 861
Handzta Manastırı
(Günümüzde Artvin, Türkiye)
KutsayanlarGürcü Ortodoks Kilisesi
Yortu18 Ekim (Gürcü Ortodoks)

Handztalı Grigol (Gürcüce : გრიგოლ ხანძთელი, Grigol Handzteli) (759 – 5 Ekim 861) önde gelen bir Gürcü dini figürü ve Tao-Klarceti'deki çok sayıda manastır topluluğunun kurucusu ve lideridir.[1]

Kartli'de aristokrat bir ailede doğan Grigol, Grigol'ün eniştesi olan İberya Prensi Nerse'nin sarayında büyüdü. Genç yaşta evini terk etti ve Gürcistan'ın Araplar tarafından istila altında bulunmayan tek bölgesi Klarceti'de (günümüzde Kuzeydoğu Türkiye'de bulunuyor) bir keşiş oldu. Opiza Manastırı'nda (ოპიზა) geçirdiği kısa süreden sonra, Handzta'da (ხანძთა) kendi manastırını kurdu. Manastır kısa sürede bölgedeki Hristiyanların ilgisini çekti. Klarceti'de birkaç başka manastır daha kurdu ve daha sonra Arşimandritleri olarak seçildi. Manastırlar ve onların yazıtları yüzyıllar boyunca bilgelik merkezleri olarak işlev gördüler ve ulusal Gürcü kültürünün gelişmesinde önemli rol oynadılar.

Aynı zamanda İberya Prensi I. Aşot Kuropalati, Abbasi Halifeliği veya Bizans İmparatorluğu gibi diğer bölgesel güçlerden bağımsızlık iddiasında bulunmak için Klarceti'deki Artanuci'yi ikametgâhı ve kalesi olarak seçmişti. Grigol, Kafkasya'daki Müslüman varlığına karşı halkın duyarlılığını harekete geçirmede önemli rol oynadı. Etkisi o kadar güçlendi ki, Gürcü prenslerinin hem siyasi hem de özel hayatlarını etkileyebildi.[2]

Handztalı Aziz Grigol, takipçileri ve müritleriyle çevrili olarak 861 yılında bir asırlık yaşlarında öldü. Gürcü Ortodoks Kilisesi, hatırasını 18 Ekim'de vefat ettiği gün olarak anıyor. Hayatı, 951 yılında Giorgi Merçule tarafından yazılan hagiografik eserde derlenmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Upper-Story Chapels Near the Sanctuary in Churches of the Christian East", Natalia Teteriatnikov, Dumbarton Oaks Papers, Vol. 42, (1988), pp. 65-72
  2. ^ "St. Gregory of Chandzoe in Georgia". 7 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2021.