Galeşçe
| Galeşçe | |
|---|---|
| گالشی, دیلمی | |
| Telaffuz | Galeşi, Deylemi |
| Bölge | İran |
| Etnisite | Gilekler |
| Dil ailesi | |
| Yazı sistemi | Fars alfabesi |
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | glk |
Galeşçe ya da Deylemce[1][2][3] Gilekçenin Gilan eyaletinin doğu ve güneydoğu bölgeleri ile Mazenderan eyaletinin batısında konuşulan lehçesidir.[4]
Coğrafi dağılım[değiştir | kaynağı değiştir]
Galeş (Deylem) lehçesi İran'ın kuzeyi Hazar Denizi'nın güneybatısındaki Gilanin dağlık bölgelerinde, Rudbar, Rüstemabad, Şiahkal, Deyleman, Emlaş, Eşkorat ve Mazenderan eyaletinin Ramsar, Tonekabon bölgelerinde konuşulmaktadır.[5]
Dil bilgisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Galeş (Deylem) lehçesi, dağlık ve merkezlerden uzak bölgelerde konuşulması ve bu nedenle genellikle çevre yerleşimlerle temas düzeyinin düşük olmasına bağlı olarak diğer dil ve lehçelerden az etkilenmiştir. Bu noktada Galeş lehçesi kentlerde konuşulan Gilekçeden daha özgündür. Dil bilgisel olarak Galeş lehçesi Lahican dışında Doğu Gilan ve Batı Mazenderanda konuşulan lehçelerle benzerlik göstermektedir.[6]
Gramer[değiştir | kaynağı değiştir]
Zamirler[değiştir | kaynağı değiştir]
Galeş (Deylem) lehçesinde zamirlerin aktif, pasif ve posesif olmak üzere üç durumu vardır:[7]
| Zamir | Ben | Sen | O | Biz | Siz | Onlar |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Aktif | mo | to | on | ame | şeme | işan |
| Pasif | mere | tere | one | amere | şemere | oşane |
| Posesif | mi şi | tı şi | one şi | ami şi | şımi şi | oşane şi |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ پاینده لنگرودی، محمود (۱۳۷۷). آیین‌ها و باورداشت‌های گیل و دیلم. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ص. ۶.
- ^ "Gilaki". Ethnologue. 24 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2022.
- ^ Marcel Bazin- Gilan in Encyclopædia Iranica:Geography and Ethnography [۲][پیوند مرده] Its main ethnic groups belong all to the northwestern branch of the Iranian linguistic group (Bazin and Bromberger, pp. 13-14 and map 3). The most important one is the Gīlak, who live in the central plain, the eastern coastal fringe and the southeastern highlands. But both dialectal differences and socio-cultural features oblige to divide the Gīlak into three groups: the raštī and lāhījānī Gīlak, respectively in the western and the eastern part of the plain, show only slight differences, but the gālešī Gīlak or deylamī in the southwestern mountains have quite another language as well as an agropastoral way of life opposed to that of the Gīlak paddy-growers in the plain.
- ^ «محمود رنجبر» و «رقیه رادمرد»؛ «بررسی وتوصیف گویش گالشی»؛ نشر گیلکان
- ^ محمود رنجبر» و «رقیه رادمرد»؛ «بررسی وتوصیف گویش گالشی»؛ نشر گیلکان
- ^ میثم نوائیان، نیما فرید مجتهدی، ابوطالب قاسمی وسمه‌جانی (۱۳۹۸). گالش‌ها. فرهنگ ایلیا. ص. ۴۵.
- ^ نجبر، محمود (۱۳۸۲). بررسی و توصیف گویش گالشی. نشر گیلکان. ص. ۶۲
 | Hint-Avrupa dil ailesi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |