Flatpak
 | |
 Flatpak ile yazılım yükleme örneği | |
| Orijinal yazar(lar) | Alexander Larsson |
|---|---|
| Geliştirici(ler) | Flatpak Takımı[1] |
| İşletim sistemi | Linux |
| Lisans | LGPL 2.1 ve sonrası[2] |
| Resmî sitesi | flatpak.org |
| Kod deposu | |
Flatpak, tüm Linux dağıtımlarında çalışan evrensel bir yazılım paketleme ve dağıtım biçimidir.[3] Kullanıcıların uygulama yazılım sistemin geri kalanından ayrı olarak çalıştırabilecekleri bir korumalı alan (sandbox) sunduğu belirtilmektedir.[4] Bir uygulama bir kez Flatpak ile paketlendiğinde Flatpak desteği etkinleştirilmiş olan tüm dağıtımlarda kullanılabilir.[5][6]
Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Uygulama geliştiricilerinin dağıtımlara gitmeden ve uygulamayı her bir dağıtım için ayrı ayrı paketleyip test etmesine gerek kalmadan kullanıcılara doğrudan güncelleme sağlamalarına olanak sağlar.
- Flatpak kullanan uygulamaların Bluetooth, ses (PulseAudio ile), ağ ve dosyalar gibi kaynaklara erişim iznine ihtiyacı vardır. Bu izinler kullanıcı tarafından yapılandırılabilir.[7][8]
- Flathub sitesi (flathub.org) Flatpak ile paketlenmiş uygulamalar için fiili depo haline gelmiştir. Ancak istenirse Flathub'dan bağımsız bir Flatpak deposunu barındırmak mümkündür.[9][10][11] Flathub deposuna paketler hem Flathub yöneticileri hem de program geliştiricileri tarafından eklenir (ancak yöneticiler, geliştirici tarafından gönderilen uygulamaları tercih ettiklerini belirtmişlerdir).
- Flatpak bir korumalı alanda (sandbox) çalışır dolayısıyla her bir flatpak paketi, bir programın gerektirdiği çeşitli kütüphane dosyalarını ayrı ayrı içerir. Bu, yerel dosya paketleme biçimlerinin aksine sistemde daha fazla alan kullanacağı anlamına gelir. Diğer taraftan Flatpak, eşleşen dosyaları tekilleştirebilen OSTree isimli arka uç uygulamasını kullanmaktadır. Bu başlangıçta kuruluan Flatpak paketlerinin her zaman için daha fazla yer kapyalacağı, ancak kullanıcı daha fazla Flatpak paketi yükledikçe daha verimli olacağı anlamına gelir.[12]
Kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Flatpak bazı dağıtımlarda kurulu olarak gelir (örneğin Linux Mint, Fedora) fakat çoğu dağıtımda depolardan indirilmesi gerekir. Kurulum işleminin nasıl yapılacağı https://flathub.org/tr/setup adresinde açıklanmıştır. Flatpak kurulduktan sonra artık Flathub deposundan uygulamalar temin edilerek yüklenebilir.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Hakkında". 14 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2024.
- ^ "COPYING". GitHub. 31 Mart 2015. 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2021.
- ^ GÜÇ, Hüseyin (14 Eylül 2020). "Linux'ta Flatpak Nasıl Kurulur ve Kullanılır". Linux Teknik Bilgi Arşivleri. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023.
- ^ "GNOME and application sandboxing revisited". 25 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2018.
- ^ "Using Flatpak on Ubuntu and Other Linux Distributions [Complete Guide]". 28 Aralık 2022. 28 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023.
- ^ "About Us". 14 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023.
- ^ "Sandbox Permissions". Flatpak documentation (İngilizce). 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2019.
- ^ "flatpak-run". Flatpak documentation (İngilizce). 26 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2019.
- ^ "List remotes". Flatpak documentation (İngilizce). 6 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2019.
- ^ "Hosting a Repository". 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2020.
- ^ "Reasons to use Flatpak". Flatpak documentation (İngilizce). 17 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2019.
- ^ "Response to "Flatpak Is Not the Future"". TheEvilSkeleton (İngilizce). 11 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2023.