Fiziksel ürtiker
 | |
| Fiziksel ürtiker |
Fiziksel ürtiker, kendiliğinden oluşmak yerine dışarıdan fiziksel stimulus nedeniyle oluşan ayrı bir ürtiker alt grubudur.[1] Fiziksel ürtiker için farklı hastalıklar olarak bilinen yeni alt grup bulunur. Fiziksel ürtiker, ağrıyan, kaşınan ve görüntü olarak hoş olmayan bir durum olarak bilinir;[2][3] aylar veya yıllar boyunca tekrarlayabilir.[4]
Belirtiler ve semptomlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Ürtiker, dermal ödem (şişme) ve eritem ile (kızarıklık) karakterizedir[2] ve kurdeşen olarak da bilinir.[2] Kurdeşen lezyonları genellikle 24 saatten daha kısa sürelidir ve kaşınır (prütik). Kurdeşen, vücudün herhangi bir yerinde oluşabilir ve, şekil değiştirebilir, harekete edebilir, ortadan kalkabilir ve kısa süreliğine tekrarlayabilir.[2]
Ürtiker türleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Akut (kısa süreli) ürtiker aniden ortaya çıkabilir ve 6 haftadan daha kısa sürer.[5] İnsanların altıda birinde bir dönem akut ürtiker ortaya çıkar.[5]
Kronik (uzun süreli) ürtiker aniden ortaya çıkabilir ve 6 haftadan daha uzun sürer.[5] Bu ürtiker türü nadir görülür[5] ve insanların sadece 0.1%'inde ortaya çıkar.[6] Kronik ürtikeri olan insanların 20%'si, bu durum ilk ortaya çıktıktan 10 yıl sonra hala sorunlar yaşadığını belirtmiştir.[6]
Nedenler[değiştir | kaynağı değiştir]
Fiziksel ürtikerin nedeni bilinmemektedir ancak otoimmün bir hastalıktan dolayı ortaya çıktığı düşünülmektedir. İnsanları yabancı mikroplardan korumak için bağışıklık sistemi tarafından üretilen antikorların, vücut dokularına bağlanarak zarar verdiği düşünülmektedir.[7]
Fiziksel ürtiker, bazı durumlarda altta yatan bir sağlık sorununun semptomu olabilir; bu sağlık sorunları aşağıdakileri içerir:[8][9]
Tanı[değiştir | kaynağı değiştir]
Alt kategoriler[değiştir | kaynağı değiştir]
Fiziksel ürtikerin yedi tane alt kategorisi bulunur:
- Gecikmeli basınç ürtikeri
- Kolinerjik urtiker
- Soğuk ürtikeri
- Güneş ürtikeri
- Akut basınç ürtikeri
- Kronik idiopatik ürtiler
- Sistemik dermatografik ürtiker (en yaygın tür)[2][3]
Tedavi[değiştir | kaynağı değiştir]
Antihistamin ajanları, fiziksel ürtiker tedavisi için genellikle reçete edilen ilaçlardır.[2] Bu ilaçlar, vücudun iltihaplanmaya neden olan lokal bağışıklık tepkisinin bir parçası olarak üretilen bir madde olan histaminin etkisini engeller.[5] Bazı araştırmalar, antihistaminlerin fiziksel ürtiker tedavisinde kullanılmasının daha iyi olduğunu belirtmiştir.[10][11]
Anijen-otoantikor reaksiyonuyla histamin üretimi ve salgılanmasını bağlayan olay kaskadı, iyi tanımlanamamıştır. Bu nedenle fiziksel ürtiker tedavisinde, reseptör bağlanmasının analizi veya patomekanizmalar yerine antihistaminlerin etkisini tanımlamaya odaklanılır.[9][12]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Rapini, Ronald P.; Bolognia, Jean L.; Jorizzo, Joseph L. (2007). Dermatology: 2-Volume Set. St. Louis: Mosby. ss. 265, 266, 267-8. ISBN 978-1-4160-2999-1.
- ^ a b c d e f Lee, Ernest E.; Maibach, Howard I. (February 2001). "Treatment of Urticaria: An evidence-based evaluation of Antihistamines". American Journal of Clinical Dermatology. 2 (1). ss. 27-32. doi:10.2165/00128071-200102010-00005. PMID 11702618.
- ^ a b Beate, Henz (2000). "Antihistamines and Alternatives in Physical Urticaria". Dermatologic Therapy.
- ^ Martina, Kozel; Mekkes, Jan; bossuyt, patrick (October 2001). "Natural course of physical and chronic urticaria and angioedema in 220 patients". Journal of the American Academy of Dermatology. 45 (3). ss. 387-91. doi:10.1067/mjd.2001.116217. PMID 11511835.
- ^ a b c d e "Hives (urticaria). What are hives? Treatment for hives. | Patient". Patient (İngilizce). 20 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2016.
- ^ a b Katelaris, Connie (October 2001). "Treatment of Urticaria". Australian Prescriber. 24 (5). 31 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2016.
- ^ CL, Goh; Kt, Tan (2009). "Chronic Autoimmune Urticaria : Where We Stand ?". Indian Journal of Dermatology. 54 (3). ss. 269-74. doi:10.4103/0019-5154.55640. PMC 2810697 $2. PMID 20161862.
- ^ "Hives and Your Skin". WebMD (İngilizce). 12 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2016.
- ^ a b Grattan C, Black AK. Urticaria and angioedema. In: Bolognia JL, Jorrizo JL, Rapini RP, editors. Dermatology. Vol. 1. London: Elsevier, 2003: 287–302
- ^ Breathnach SM, Allen R, Ward AM, et al. Symptomatic dermatographism: Natural history, clinical features, laboratory investigations and response to therapy. Clin Exp Dermatol 1983; 8 (5): 463-76
- ^ Kaur, Surrinder, Malcolm Greaves, and Nahid Eftekhari. "Factitious Urticaria (dermographism): Treatment by Cimetidine and Chlorpheniramine in a Randomized Double-blind Study." Br J Dermatol British Journal of Dermatology 104.2 (1981): 185-90. Web.
- ^ Grattan, C (2003). Bolognia; Jorrizo; Rapini (Ed.). Urticaria and angioedema. 1. Londra: Elsevier. ss. 287-302.