Eteriani

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Eteriani (Gürcüceეთერიანი, "Eteri'nin hikayesi") aşk temalı bir Gürcü halk destanıdır. Günümüze muhtemelen 10. veya 11. yüzyıldan kalma 70 adet şiir ve sözlü nesirler sayesinde ulaşmıştır. Hikâyenin farklı versiyonları Megrelce, Lazca ve Svanca gibi kardeş dillerde de görülmektedir.

Eteriani , Sindirella benzeri bir aşk hikâyesidir. Köylü kızı Eteri'ye âşık olan Prens Abesalom babasına karşı çıkarak Eteri ile evlenmeye karar verir. Bir başka saraylı olan Murman da Eteri’ye aşık olur ve evliliğinin gerçekleşmemesi için ruhunu şeytana satar. Murman, büyü yoluyla, Eteri'yi hasta eder ve prensi kızı ona teslim etmeye ikna eder, çünkü Murman bu hastalığın tek şifasına sahiptir. Abesalom ayrılığın acısına dayanamaz ve ölür. Abesalom'un ölümünü duyan Eteri intihar eder. İki aşık birlikte gömülürler, ancak Murman kendisini çiftin arasına canlı olarak gömer. Murman, ölümünden sonra bile aşıkların bir araya gelmesini engeller: mezarın üzerinde bir çit büyür, bu çit, Abesalom ve Eteri'nin mezarlarında yetişen gül ile menekşenin arasına girer ve çiçekleri birbirinden ayırır.

Gürcü basını, bu halk destanının masal olarak ilk versiyonu 1858'de bastı. Gürcü halk araştırmacısı Petre Umikaşvili tarafından daha kapsamlı bir yayın 1875 yılında basıldı. Bu destan, Gürcü yazar Vaja Pşavela'nın Eteri adlı şiirini yazmasına ilham olmuştur. Ayrıca, besteci Zakaria Paliaşvili'nin "Abesalom ve Eteri" adlı klasik operasına ilham olmuştur.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  • (Gürcüce) Chikovani, Mikheil. "ეთერიანი" (Eteriani). K’art’uli sabch’ot’a ents’iklopedia (Gürcistan Sovyet Ansiklopedisi), Cilt 4, s. 48. Tiflis: 1979.
  • Shorena Kurtsikidze & Vakhtang Chikovani, Ethnography and Folklore of the Georgia-Chechnya Border: Images, Customs, Myths & Folk Tales of the Peripheries, Munich: Lincom Europa, 2008.