Erriapus (uydu)
 Eylül 2000'de CFHT tarafından elde edilen Erriapus'un keşif görüntüleri. | |
| Keşif[1] | |
|---|---|
| Keşfeden | John J. Kavelaars vd. |
| Keşif tarihi | 2000 |
| Adlandırmalar | |
| MPC belirtmesi | Saturn XXVIII |
Adın kaynağı | Erriap(p)us |
Alternatif adlar | S/2000 S 10 |
| Yörünge özellikleri[2] | |
Dönem 2000 Ocak 1.5 | |
| 17.507.200 km | |
| Dış merkezlik | 0,462 |
| 871,1 g (2,38 y) | |
| Eğiklik | 38,7 |
| Doğal uydusu | Satürn |
| Grup | Galyalı grubu |
| Fiziksel özellikler[3][4] | |
Tayf tipi | açık kırmızı B−V=0,83, R−V=0,49[5] |
| 23,0 | |
| 13,7 | |
| Boyutlar | 16,30 × 10 × 6,34 km (modellenmiş)[6] |
Ortalama çap | 10+50% -30% km |
| 28,15±0,25 sa | |
| Albedo | 0,06 (varsayılan) |
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
Erriapus veya Saturn XXVIII (28), Satürn'ün doğrusal yörüngeye sahip düzensiz uydularından biridir. 2000 yılında Brett Gladman, John J. Kavelaars ve meslektaşları tarafından keşfedilmiş ve geçici olarak S/2000 S 10 adı verilmiştir.[7][8] Ağustos 2003'te, Kelt mitolojisindeki dev Erriapus'tan (Erriappus olarak da bilinir) esinlenerek Erriapo adı verilmiş,[9] fakat 2007'nin sonlarında Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) kurallarına uygun olarak ismi yalın haliyle Erriapus olarak değiştirilmiştir.[10][11]
Erriapus yaklaşık 10 kilometre çapındadır ve Satürn etrafındaki yörüngesini ortalama 17,5 Gm mesafede 871 günde tamamlar.
Düzensiz uydulardan oluşan Galyalı grubunun bir üyesi olan Erriapus, bu grubun diğer üyeleriyle benzer yörünge özelliklerine ve açık kırmızı renge sahiptir. Bu nedenle, grubun ortak bir atasının parçalanması sonucu oluştuğu[5][12] veya grubun en büyük üyesi olan Albiorix'in bir parçası olduğu düşünülmektedir.[13] Erriapus'un dönüş süresi 28,15±0,25 sa olarak ölçülmüş ve Uranüs'ün mevsimlerine benzer mevsimler yaşamasını sağlayacak şekilde yana yatmış olarak döndüğü tahmin edilmektedir.[14][15] Oldukça uzunlamasına bir şekle sahip olması nedeniyle, bir değen ikili veya ikili uydu olabileceği düşünülmektedir.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Planetary Satellite Discovery Circumstances". ssd.jpl.nasa.gov. 25 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2025.
- ^ "Planetary Satellite Mean Elements". ssd.jpl.nasa.gov. 5 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2025.
- ^ Denk, T.; Mottola, S. (2019). Cassini Observations of Saturn's Irregular Moons (PDF). 50th Lunar and Planetary Science Conference. Lunar and Planetary Institute. 31 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Şubat 2025.
- ^ a b Denk, Tilmann; Mottola, Stefano; Tosi, Frederico; Bottke, William F.; Hamilton, Douglas P. (2018). "The Irregular Satellites of Saturn". Enceladus and the Icy Moons of Saturn (PDF). 322. University of Arizona Press. ss. 409-434. Bibcode:2018eims.book..409D. doi:10.2458/azu_uapress_9780816537075-ch020. ISBN 9780816537488. 5 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Şubat 2025.
- ^ a b Grav, Tommy; Holman, Matthew J.; Gladman, Brett; Aksnes, Kaare (Kasım 2003). "Photometric Survey of the Irregular Satellites". Icarus. 166 (1): 33-45. arXiv:astro-ph/0301016 $2. Bibcode:2003Icar..166...33G. doi:10.1016/j.icarus.2003.07.005.
- ^ Melnikov, A. V.; Kopylova, Yu. G. (1 Aralık 2022). "Simulation of the Rotational Dynamics and Light Curves of Saturn's Small Moons in the Fast Rotation Mode". Solar System Research (İngilizce). Springer Link. 56 (6): 403-410. doi:10.1134/S0038094622050045. ISSN 1608-3423.
- ^ "IAUC 7539: S/2000 S 10; OUTER Sats OF THE GIANT PLANETS". www.cbat.eps.harvard.edu. 7 Aralık 2000. 28 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2025.
- ^ "MPEC 2000-Y14 : S/2000 S 3, S/2000 S 4, S/2000 S 5, S/2000 S 6, S/2000 S 10". minorplanetcenter.net. 19 Aralık 2000. 30 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2025.
- ^ "IAUC 8177: Sats OF (22); Sats OF JUPITER, SATURN, URANUS". www.cbat.eps.harvard.edu. 8 Ağustos 2003. 27 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2025.
- ^ "USGS: Spelling of Saturn XXVIII". 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2019.
- ^ IAUC 9191: SATURN XXVIII (ERRIAPUS) 16 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Ocak 2011
- ^ Gladman, Brett; Kavelaars, J. J.; Holman, Matthew; Nicholson, Philip D.; Burns, Joseph A.; Hergenrother, Carl W.; Petit, Jean-Marc; Marsden, Brian G.; Jacobson, Robert; Gray, William; Grav, Tommy (12 Temmuz 2001). "Discovery of 12 satellites of Saturn exhibiting orbital clustering". Nature (İngilizce). 412 (6843): 163-166. doi:10.1038/35084032. ISSN 1476-4687. PMID 11449267. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi5 Şubat 2025.
- ^ Grav, T.; Bauer, J. (8 Mart 2007). "A deeper look at the colors of the Saturnian irregular satellites". Icarus. 191 (1): 267-285. arXiv:astro-ph/0611590 $2. Bibcode:2007Icar..191..267G. doi:10.1016/j.icarus.2007.04.020.
- ^ Denk, Tilmann; Mottola, S. (1 Ekim 2013). "Irregular Saturnian Moon Lightcurves from Cassini-ISS Observations: Update". Aas/Division for Planetary Sciences Meeting Abstracts #45. 45: 406.08. Bibcode:2013DPS....4540608D. 22 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi5 Şubat 2025.
- ^ Abstract Book Correlating to the Online Bulletin of the American Astronomical Society (PDF). 45th Annual Meeting Division for Planetary Sciences. 45. Amerikan Astronomi Topluluğu. Ekim 2013. s. 170.
_large.jpg)