Eliza Orzeszkowa
| Eliza Orzeszkowa | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 6 Haziran 1841 Milkowszczyzna |
| Ölüm | 18 Mayıs 1910 (68 yaşında) Grodno |
| Defin yeri | Grodno |
| Meslek | Yazar |
| Önemli eser | Meir Ezofowicz Nad Niemnem Cham Bene nati |
| Evlilik | Piotr Orzeszko Stanisław Nahorski |
| İmza |  |
Eliza Orzeszkowa (6 Haziran 1841-18 Mayıs 1910) Polonyalı yazar.[1] Polonya'nın parçalanması esnasında ortaya çıkan pozitivizm hareketinin öncülerindendir. 1905 yılında Nobel Edebiyat Ödülüne aday gösterilmiştir.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Orzeszkowa 1981 yılında Milkowszczyzna'da[2] asil bir ailenin kızı olarak doğdu. 1852-1857 yılları arasında Varşova'da yaşadı ve burada gelecekte kendisi gibi yazar olacak Maria Konopnicka ile tanıştı. On altı yaşında Milkowszczyzna'ya geri döndü ve Ocak Ayaklanması sırasında Sibirya'dan sürülmüş bir asil olan 30'lu yaşlardaki Piotr Orzeszko ile evlendi. Bu evlilik 1869 yılına kadar sürdü.[3] 1894 yılında Stanisław Nahorski ile 30 yıl süren bir ilişkinin ardından evlendi. Bu evliliği de Nahorski'nin 1896'da ölmesiyle son buldu.[4] Orzeszkowa yaşadığı ülkenin sosyal koşullarıyla ilgili 30 roman, 120 eskiz, dramalar ve uzun öyküler yazdı. Eserleri çoğunlukla Almanca'ya da çevrildi. 1905 yılında Henryk Sienkiewicz ve Leo Tolstoy ile birlikte Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterildi,[5] fakat kazanamadı.
1910 yılında Grodno'da öldü.
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Obrazek z lat głodowych 1866
- Ostatnia miłość, 1868
- Z życia realisty, 1868
- Na prowincji, 1870
- W klatce, 1870
- Cnotliwi, 1871
- Pamiętnik Wacławy, 1871
- Pan Graba, 1872
- Na dnie sumienia, 1873
- Marta, 1873
- Eli Makower, 1875
- Rodzina Brochwiczów, 1876
- Pompalińscy, 1876
- Maria, 1877
- Meir Ezofowicz, 1878
- Z różnych sfer, 1879–1882
- Widma, 1881
- Sylwek Cmentarnik, 1881
- Zygmunt Ławicz i jego koledzy, 1881
- Bańka mydlana, 1882–1883
- Pierwotni, 1883
- Niziny, 1885
- Dziurdziowie, 1885
- Mirtala, 1886
- Nad Niemnem (On the Niemen), 1888
- Cham (The Boor), 1888
- Panna Antonina (Roman serisi), 1888
- W zimowy wieczór (Roman serisi), 1888
- Czciciel potęgi, 1891
- Jędza, 1891
- Bene nati, 1891
- Westalka, 1891
- Dwa bieguny, 1893
- Melancholicy, 1896
- Australczyk, 1896
- Iskry (Roman serisi), 1898
- Argonauci (Argonautlar, The Argonauts),[6] 1900
- Ad astra. Dwugłos, 1904
- I pieśń niech zapłacze, 1904
- Gloria victis (Öykü serisi), 1910
Sosyal adalet konulu çalışmaları (gazete)
- Kilka słów o kobietach (Kadın hakları),[7] 1870
- Patriotyzm i kosmopolityzm, 1880
- O Żydach i kwestii żydowskiej, 1882
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Eliza Orzeszkowa 12 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Britannica
- ^ HARGREAVES-MAWDSLEY, W.N (1968). Everyman's Dictionary of European Writers. Londra: Aldine press. s. 400.
- ^ Prof.Dr.Józef Bachórz, Eliza Orzeszkowa 12 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Polonya Edebiyatı Sanal Kütüphanesi.22 Eylül 2011
- ^ Eliza Orzeszkowa. Słownik pisarzy polskich. 31 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Brykowisko. 22 Eylül 2011.
- ^ "Nomination Archive". www.nobelprize.org. 8 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ Project Gutenberg's "The Argonauts" by Eliza Orzeszko (aka Orzeszkowa). 15 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Çeviren:Jeremiah Curtin,1901.
- ^ "Kilka słów o kobietach" by E. Orzeszkowa. Kujawsko-Pomorska Digital Library. 15 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 23 Eylül 2011.
Atıf:
- Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Orzeszko, Eliza". Encyclopædia Britannica. 20 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 343.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Eliza Orzeszkowa çalışmaları – Gutenberg Projesi
- Eliza Orzeszkowa Çalışmaları - FadedPages 27 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Archive.org - Eliza Orzeszkowa Hakkında
