El-Muntafik
El Muntafik Emirliği (Al Muntafiq) Arapça: المنتفق | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1530-1918 | |||||||||||||||
| Başkent | Basra | ||||||||||||||
| Resmî din | İslam | ||||||||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||||||||
| Emir | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Tarihî dönem | 1530-1918 | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Para birimi | Osmanlı lirası | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
El-Muntafik ya da Arapçasıyla Al-Muntafiq (Arapça: المنتفق), güney Irak ve Kuveyt'in büyük bir Arap aşiret konfederasyonuydu. Osmanlı'ya bağlı yarı egemen konumdaydı. Konfederasyonun aşiretleri ağırlıklı olarak Irak'ın güney vilayetlerine ve Kuveyt'in kuzeyine yerleşmiştir. Konfederasyon mezhep/din açısından homojen değildir.[1] Yüzyıllar boyunca süren evlilikler ve iç içe geçmeler Sünni ve Şii aşiretlerin bir karışımını oluşturmuştur. Bu nedenle, konfederasyon içindeki bireysel kabilelerin azınlığı Sünni'dir. Genel olarak, kimin Muntafık'ın bir parçası olduğunu ve kimin olmadığını belirlemek neredeyse imkansızdır.
Aşiret üç ana kola ayrılmıştır: Beni Malik, el-Ecved ve Beni Sa'id. Kabilenin çoğu soyağacını Necid'in büyük ve eski Banu 'Amir konfederasyonunun Banu 'Uqayl kabilesine dayandırır. Ancak kabilenin geleneksel liderleri, Mekke kökenli Şerif oldukları söylenen Al-Saadun (El-Sadun) ("Saadun Hanedanı") iken, Al-Ajwad kolunun kısmen eski Arap kabilesi Beni Tay kökenli olduğu söylenmektedir. 19.yy sonlarında ve 20.yy başlarında Muntafık aşiret konfederasyonu, Saadun aşiretinden Yusuf Bey tarafından yönetiliyordu.[2] Yusuf bazen İbn Suud ile işbirliği yapsa da esasında Dhufir aşireti ve İbn Suud'un geleneksel rakipleriydiler.
Aşiret İslam fetihleri sırasında Irak'a göç etmiştir. Aşiret, Osmanlı döneminde Osmanlı egemenliği altındaki Basra bölgesinin kontrolünü elinde tutmuştur. 1521'de Beni Halid tarafından kovulmadan önce Osmanlılar adına El-Ahsa ve Katif'i (bugün doğu Suudi Arabistan) başarıyla zapt ettiler.
Osmanlı döneminde aşiretin çoğu yerleşik hayata geçerek güney ve batı Irak'ta tarımla uğraşmıştır. Osmanlı döneminde, on sekizinci yüzyılın sonlarından itibaren el-Muntafık Şii İslam'a geçmiştir.[3][4]
Irak'ın güneyindeki Nasiriye şehrine aşiretin şeyhlerinden birinin adı verilmiştir ve çevresindeki vilayet 1976 yılına kadar "Al-Muntafiq Eyaleti" olarak bilinmekteydi.
Deve yerine koyun ve keçi gibi küçük hayvanların çobanlığını yapıyorlardı ve bu da onları Arabistan'ın iç kesimlerindeki deve çobanı kabilelere kıyasla daha az hareketli ve savaş gücü olarak daha az yetkin kılıyordu.
Aşiretin sözde liderleri Al Saadun Sünni olmasına rağmen, aşiret üyelerinin çoğu İslam'ın Şii mezhebini takip etmektedir. Onlarca yıllık yerleşik hayattan sonra aşiret bağı zayıflamıştır ve Al Saadun'un liderliği büyük ölçüde nominaldir.
Kuveyt'teki Bedoon olarak adlandırılan birçok vatansız ve yurtsuz kişi, esasen Muntafik aşiret konfederasyonuna mensuptur.[5][6]
Kolları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Beni Malik (Bani Malik):
- Al Ibrahim
- Al Wadai
- Al Majid
- Al Diwan
- Al Taughiyah
- el-Ecved (Al Ajwad):
- Al Bdour
- Al Juwarin
- Al Ghazzi
- Al Shuraifat
- Bani Huchaim:
- Al Zayyad
- Al Ghazalat
- Banu Salamah
- Albu Salah:
- Al Shamlah
- Al Safaa
- Al Abada
- Al Araithib
- Albu Salah:
- Al Aunan
- Al Rufiat
- Al Zuaba
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Atıflar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Thompson, Christiane. "Iranian Tentacles into Iraq". School of Advanced Military Studies (SAMS). 19 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2012.
- ^ "Muntafiq". King Abdul Aziz Ibn Saud Information Resource. 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2012.
- ^ "The Shi'is of Iraq By Yitzhak Nakash, pg.27". 6 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023.
- ^ Lorimer, Gazetteer, 2B:1273; Great Britain, naval intelligence division, geographical handbook series, Iraq and the Persian Gulf, September 1944, 379-80; Great Britain, office of the civil commissioner, The Arab of Mesopotamia, Basra, 1917,6.
- ^ html "بدون الكويت: كرة ثلج تتدحرج منذ 40 عاماً"
|url=değerini kontrol edin (yardım). Elaph (Arapça). 2007.[ölü/kırık bağlantı] - ^ Fayez Alfayez (26 Şubat 2021). "أزمة الهوية الوطنية - د. فايز الفايز". Platform Post (Arapça). 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023.
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Levi Della Vida, G.; Sluglett, P. "al- Muntafiḳ ." Encyclopaedia of Islam. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2007. Brill Online. [1][ölü/kırık bağlantı]
- Christiane Thompson, Iranian Tentacles into Iraq, 2009 [2]
19 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.