Eşsou Marşan
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Ağustos 2023) |
| Eşsou Darıqo-ipa Marşan Ешсоу Дарыҟәa-иҧa Маршьан | |
|---|---|
| Tsabal Prensi | |
| Doğum | 1818? Tsabelda, Abhazya Prensliği |
| Ölüm | 1855 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Eş(ler)i | prenses Dadeşkeliani |
| Çocuk(lar)ı | Zoshan Marşan |
| Babası | Darıqo Hrips-ipa Marşan |
| Annesi | prenses Çaçba |
Eşsou Darıqo-ipa Marşan, (Abhazca: Ешсоу Дарыҟәa-иҧa Маршьан; 1818 sonrası, Tsabelda – 1855, İstanbul) prens Darıqo Hrips-ipa Marşan'ın Çaçba prensesinden oğlu, Şabat Marşan'ın küçük kardeşi, Dal prensi.
Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]
Prens Darıqo Marşan'ın çocuklarının en küçüğüydü. Çocukken Zawurım-kıta köyünden Zawurım-İpa ailesinde bir atalık olarak yetiştirildi. Genç yaşta, ağabeyi Şabat'ın Rus tahkimatlarına yaptığı baskınlara katıldı. 1840'ta Şabat tarafından Rusya'ya karşı mücadelelerinde Tsabal Abhazlarını temsil etmesi için Çerkesya Kurtuluş Meclisine gönderildi.
Kardeşinin 1842'de ölümünden sonra, katillerine karşı kan davası açtı. Batum İngiliz konsolos yardımcısı Guarracino şöyle yazıyor: "...yaklaşık iki hafta önce, Tsabelda yakınlarında birkaç Rus askeri öldürüldü. Abhazları, geçen yıl Suhum-Kale'de kardeşi Ruslar tarafından öldürülen bir lider komuta ediyordu. Kardeşi öldüğünden beri ormanda saklanıyor ve yaşadığı sürece onun intikamını alacağına yemin ediyor. Bir yıldır, kendisi ve müfrezesi Abhazya kıyılarındaki Rus garnizonlarına rahat vermedi ve başına büyük bir ödül kondu."
Eşsou, Rus makamları tarafından kardeş katili olmakla suçlandı. Özellikle, ağabeyi Baslangur Marshan'ın ölümüyle suçlandı (aslında Baslangur, Prens Açba tarafından öldürüldü). Prens, Ubıh akrabalarıyla birlikte saklanmak zorunda kaldı. 1850'de Eşsou geri dönüp, Ruslara yardım eden Abhazlara saldırdı, özellikle kardeşi Batal-bey ile çatışmaya girdi.
Eşsou tek başına kazanamayacağını anlayınca, naib Muhammed Emin ile yakın temasa geçer.
1853'te Abhazya'nın dağ kabilelerini Rus birliklerine karşı mücadelede birleşmeye çağıran akrabası Kızıl-bek Marşan'a yardım etti.
1854'te kayınbiraderi Svan prensi Dadeşkeliani'den yaya dağcılar için bir koridor açmasını ve ayrıca Megrelya'ya yaptıkları baskınlarda onlara yardım etmesini istedi.
Kırım Savaşı'ndan sonra Osmanlı İmparatorluğu'na göç etti ve orada öldü.
Edebiyat[değiştir | kaynağı değiştir]
- 18.-19. yüzyıllarda Abhazya tarihi üzerine materyaller (1762-1859). / A. E. Kuprava.