İçeriğe atla

Düşünen Adam

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Düşünen Adam (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Düşünen Adam
Sanatçı Auguste Rodin
Yıl 1882 (alçı), 1904 (bronz)
Tür Heykel
Konum Rodin Müzesi, Paris
Düşünen Adam ve Rodin

Düşünen Adam (Fransızca: Le Penseur), Fransız heykeltıraş Auguste Rodin tarafından üretilmiş sanat eseri.

Dünyanın en ünlü heykellerinden birisi olan eser, genellikle felsefi düşünceyi anlatan bir simge olarak kullanılmaktadır.

Rodin'in Cehennem Kapısı adlı eserinin üstüne yerleştirmek üzere alçıdan yaptığı küçük figürün, büyük boyutlu halidir. Rodin, pek çok versiyonunu ürettiği heykelin ilk bronz dökümünü 1904 yılında tamamlamıştır. Bu ilk versiyon, günümüzde Paris'teki Rodin Müzesi'ndedir.

Dünyanın çeşitli yerlerindeki birçok önemli yapıda kopyaları bulunur. Türkiye'de 1951 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nin bahçesine hastalar tarafından bir kopyası yapılmış ve akıl hastalıklarının sembolü haline gelmiştir.

Geçmişi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Düşünen Adam heykelinin kaynağı, Rodin'in Cehennem Kapısı adlı bitiremediği dev eser için ürettiği bir figürdür.[1] Paris'te yapılması planlanan Dekoratif Sanatlar Müzesi için Dante'nin İlahi Komedya'sındaki sahnelerle bezenecek bir kapı yapmak üzere 1880 yılında sipariş alan sanatçı, konu olarak şiirin Cehenem bölümünü seçmiş ve çalışırken sürekli küçük heykeller yaratmıştır.

Rodin, kapının üstüne yerleştirmek için 1882'de yaptığı yaklaşık 70 cm.'lik küçük heykeli başlangıçta "Şair" olarak adlandırmıştı.[2] Cehenem kapısındaki figürleri görmek için eğilmiş olan bu düşüncelere dalmış adam figürü, İlahi Komedya üzerine düşünen Dante'yi simgelemek üzere yapılmıştı.[2] Ancak Rodin figür üzerine çalışmayı sürdürdükçe, onun kapıdaki diğer figürlerden farklı olarak belli bir kişiyi betimlemesi düşüncesinden vazgeçti ve başlangıçta giyimli ve Floransa tarzı şapka takan adamı, çıplak bir adam haline getirdi. Böylece "Şair", "Düşünen Adam"'a dönüştü.[3]

Kimileri Rodin'in eserindeki diğer figürleri seyreder vaziyette kendisini betimlediğini; kimileri ise bu kişinin Adem olabileceğini ileri sürmüştür.[4] Figürün pozu Carpeaux'nun "Ugolino" (1861) ve Michelangelo'nun "Oturan Lorenzo de Medici" (1526-1531) heykellerine benzer.[2] Rodin, kapının üstüne yerleştirilmiş figürü, bağımsız bir eser olarak 1888'de Kopenhag'da sergiledi.

Düşünen Adam'ın bronz döküm büyük boyutta heykeline 1902 yılında başlayan Rodin, bunu asistanı Henri LeBossé ile birlikte çalışarak 1904 yılında tamamladı. Düşünen Adam heykeli ilk kez Londra'daki International Society'de, bronz versiyonu ise Paris Salonu'nda sergilendi. Eser aynı yıl St. Louis Dünya Fuarı'nda sergilendi ve 1906'da Panthéon'un önüne yerleştirildi.[1] Rodin, heykelin 16 Ocak 1905'te akıl sağlığı yerinde olmayan biri tarafından saldırıya uğrayıp zarar görmesi üzerine yerine yeni bir bronz dökümünü yaptı.[3] Pantheon'un önünde bulunan bu bronz döküm, sanatçının atölye olarak kullandığı ve ölümünden sonra müzeye dönüştürülen Hôtel Brion'a 1922 yılında getirildi. Günümüzde müzenin bahçesinde sergilenmektedir.

Rodin, Düşünen Adam'ın gördüğü ilgi üzerine sağlığında on adet bronz dökümünü yapmıştı. Ayrıca Rodin Müzesi tarafından orijinal kalıbından 12 adet kopya üretilmiştir. Eserin bir kopyası Meudon'daki mezarı başına yerleştirilmiştir.[3]

Eserin Paris'teki Rodin Müzesi'nde bulunan kopyası 13 Haziran-3 Eylül 2006 tarihleri arasında İstanbul'da bulunan Sakıp Sabancı Müzesi'nde sergilenmiştir.[5]

Kopyalarının bulunduğu yerler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Rodin'in sağlığında üretilmiş kopyalar
Yer Boyut Materyal Tarih Not Kaynak
Victoria Ulusal Galerisi, Melbourne Orijinal Bronz 1884 Earliest Bronz casting, has Florentine cap [6]
Sanat ve Tarih Müzesi, Cenevre Orijinal Bronz 1896 [7]
Ulusal Sanat Galerisi, Washington Orijinal Bronz 1901 [8]
Panthéon, Paris (harap edildi) Anıtsal Bronz rekli alçı heykel 1904 İlk anıtsal versiyon. Heykel saldırıya uğramış ve sonra yıkılmıştır [9]
Louisville Üniversitesi Anıtsal Bronz 1903 A. A. Hébrard tarafından balmumu tekniği ile yapılan ilk döküm [9][10]
Detroit Sanat Enstitüsü, Detroit Anıtsal Bronz 1903 [11]
Metropolitan Museum of Art, New York Anıtsal Bronz renkli alçı heykel 1904 Louisiana DünyaFuarı'na bronz versiyon yerine gönderildi [9]
Rodin Müzesi, Paris Anıtsal Bronz 1904 1906'da Paris'te Panthéon'ın dışına yerleştirildi 1922'de Rodin Müzesi'ne taşındı [12]
Ny Carlsberg Glyptotek, Kopenhag Anıtsal Bronz 1904 [9][13]
Staatliche Kunstsammlungen Dresden, Dresden Anıtsal Plaster 1904 Ekim 1904'te müze satın aldı. [9]
Ulusal Müze, Poznań Anıtsal Plaster 1904 Ocak 1905'te satın alındı [9][14]
Legion of Honor Müzesi, San Francisco Anıtsal Bronz 1904 1915'te satın alındı 1922'de San Francisco'ya bağışlandı [15]
Özel koleksiyon Orijinal Bronz 1906 Ralph Pulitzer için yapıldı; 2013'te 15,3 milyon $'a satıldı [16]
Laeken Mezarlığı, Brüksel Anıtsal Bronz 1906 1927'de Jef Dillen'in mezarına dikildi [9][17][18]
Strasbourg Modern ve Çağdaş Sanat Müzesi, Strousbourg Plaster 1907 müze tarafından satın alınmadan önce 1907'de Stragsbourg'da sergilendi. [19]
Ca' Pesaro, Venedik Anıtsal Bronz renkli alçı heykel 1907 1907 Bienalinde satın alındı [20]
Congressional Plaza, Buenos Aires Anıtsal Bronz 1907 [21][22][23]
Waldemarsudde, İsveç Anıtsal Bronz 1908 [24]
Özel koleksiyon Orijinal Bronz 1916 2010'da 11,8 milyon$'a satıldı [25][26]
Rodin'in mezarı, Meudon Anıtsal Bronz 1916 Karısı öldüğünde mezara yerleştirildi [9]
Cleveland Sanat Müzesi, Cleveland, Ohio Anıtsal Bronz 1916 1916'da satın alındı; 1970'te saldırıya uğrayıp büyük hasar gördü; onarım görmeden sergilenmekte [13][27][28]
Meudon Rodin Müzesi, Meudon Anıtsal Bronz renkli alçı heykel 1916 müzede farklı boyutlarda ve yaşlarda çeşitli alçı dökümler mevcut [29]

İstanbul'da "Düşünen Adam"

[değiştir | kaynağı değiştir]

"Düşünen Adam" heykelinin bir kopyası İstanbul'da Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nin bahçesinde bulunur. Hastanenin simgesi olan heykel, hastalar tarafından yapılmıştır.[30]

1951'de başhekim Fahri Celal Göktulga'nın isteği üzerine yapılmaya başlayan heykel iki aşamada tamamlanmıştır. 1932 yılında hastaneye yatan heykeltıraş Kemal Künmat, Bakırköy'deki taş ocaklarından çıkartılıp hastane bahçesine getirilen dev bir kireçtaşı kütlesini yontarak heykeli yapmaya başlamış; onun çalışmayı bırakması üzerine sağ kolu ve eli yapılmadan yarım kalmıştı. Heykelle hobi olarak ilgilenen Mehmed Pişdar adlı bir hasta heykelin eksik kolunu yapmayı üstlenerek eseri kırk bir günde tamamladı.[30] 4 Aralık 1951'de bir törenle açılışı yapıldı.[31]

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Cehennem Kapısı, Rodin Müzesi
    Cehennem Kapısı, Rodin Müzesi
  • Cehennem Kapısı üzerindeki Düşünen Adam figürü
    Cehennem Kapısı üzerindeki Düşünen Adam figürü
  • Meudon'da Rodin mezarı başındaki Düşünen Adam
    Meudon'da Rodin mezarı başındaki Düşünen Adam

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Düşünen Adam ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ a b "Heykelin Büyük Ustası Rodin İstanbul'da". Sakıp Sabancı Müzesi web sitesi. 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2018. 
  2. ^ a b c "The Thinker". Rodin Müzesi web sitesi. 14 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2018. 
  3. ^ a b c Mcgasko, Joe. "The Fertile Thought: Auguste Rodin and 'The Thinker'". Biography.com sitesi, 12 Kasım 2015. 2 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2018. 
  4. ^ Puchko, Kristy. "12 Things You Didn't Know About 'The Thinker'". Mentalfloss.com sitesi, 10 Nisan 2015. 1 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2017. 
  5. ^ "'Düşünen Adam' Emirgan'da..." Haberler. 12 Haziran 2006. 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2018. 
  6. ^ Blanchetière, François; Thurrowgood, David (2013). "Two insights into Auguste Rodin's The Thinker". Art Journal. Cilt 52. National Gallery of Victoria. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  7. ^ "Le Penseur, élément de la Porte de l'Enfer". Musées d'art et d'histoire, Genève. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  8. ^ "The Thinker (Le Penseur)". National Gallery of Art. 1 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  9. ^ a b c d e f g h "Rodin's Enlarged Thinker". RODIN-WEB. 6 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  10. ^ Zaccone, Janene (9 Nisan 2012). "Fact Sheet: The Thinker at the University of Louisville". University of Louisville. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  11. ^ "The Thinker". Detroit Institute of Arts. 30 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  12. ^ "The Thinker". Musée Rodin. 14 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  13. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Cleveland isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  14. ^ de Roos, Hans (23 Aralık 2004). "The Digital Sculpture Project: Applying 3D Scanning Techniques for the Morphological Comparison of Sculptures". Computer and Information Science. 9 (2). CiteSeerX 10.1.1.124.6463 $2. ISSN 1401-9841. 
  15. ^ "The Thinker". Fine Arts Museums of San Francisco. 10 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  16. ^ "Now that's something to ponder: Auguste Rodin's The Thinker sells for a record $15.3 million at auction". Daily Mail. 9 Mayıs 2013. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  17. ^ "Le penseur du père Lachaise Bruxellois". Le soir. 31 Ekim 1992. 21 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2017. 
  18. ^ "Les secrets de Laeken : à la découverte du « Père Lachaise » belge". L'avenir. 22 Ağustos 2015. 8 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2017.  One of the 22 copies of The Thinker made during Rodin's lifetime
  19. ^ "Survey of the Large Thinker Plaster Cast in Strasbourg (1)". 3 Aralık 2002. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  20. ^ "Rodin Auguste" (İngilizce). Catalogue of Ca' Pesaro. 25 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2018. 
  21. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2018. 
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2018. 
  23. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2018. 
  24. ^ Auguste Rodin 18 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Prins Eugens Waldemarsudde
  25. ^ Michaud, Christopher (6 Mayıs 2010). "Sotheby's marks a solid night at Impressionist sale". Reuters. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  26. ^ Labo (2 Ekim 2012). "The valuing of exceptional paintings and works of art". Gilles Perrault. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  27. ^ "The Thinker Vandalized" 18 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Cleveland Museum of Art
  28. ^ "A God Among Men". The Cleveland Free Times. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  29. ^ The Thinker 4 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Joconde Portail des collections des musées de France
  30. ^ a b Aydoğab, Ayşegül. "Hastaların yaptığı heykel 60 yaşında". Milliyet gazetesi 22 Ocak 2011. 27 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2018. 
  31. ^ Kardeş, Fulya; Artvinli, Fatih. "Bir Simgenin Öyküsü:Düşünen Adam". Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25. Yıl Özel Sayı. 27 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2018. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Düşünen_Adam&oldid=32764456" sayfasından alınmıştır