Dufftown
Dufftown (İskoç Galcesi: Baile Bhainidh [paləˈvanɪ(j)]), İskoçya'nın Moray bölgesinde bir kasabadır. Kasaba, tarihî Mortlach mahallesinin bir parçası olmasına rağmen, planlanan yeni kasaba yerleşiminin bir parçası olarak 19. yüzyılın başlarında kurulmuş ve düzenlenmiştir. Kasabada 19. yüzyıldan kalma çok sayıda bina bulunmaktadır ve tarım, turizm ve hizmetler açısından bölgesel bir merkez olarak hizmet vermektedir. Kasaba, İskoçya'daki diğer kasabalardan daha fazla viski ürettiğinden ve birçok mevcut ve eski damıtım evine ev sahipliği yaptığından, viski temelli ekonomisiyle tanınır.[1]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Tarihsel olarak Banffshire'ın bir parçası olan Dufftown, antik Mortlach mahallesinde (İskoç Galcesi: Mòrthlach) yer almaktadır.[2] Bölgede Pikt yerleşimine dair kanıtlar vardır ve yaklaşık MS 566 yılında St. Moluag, bölgedeki ilk Hristiyan kilisesini, şimdiki Mortlach Parish Church (Mortlach Cemaati Kilisesi)'nin yerine kurmuştur.[2] Orta Çağ'da Mortlach (Latince Murthlacum) bir piskoposluk makamıydı. Mortlach Piskoposluğu, İskoçya'nın 13 Orta Çağ piskoposluğundan biriydi. Piskoposluğun dört piskoposunun adı bilinmektedir: Mortlach'lı Beóán, Donercius, Cormauch ve Nechtan.[3][4]
Balvenie Kalesi'nin tarihi 13. yüzyıldan kalmadır ve bölgedeki en eski ikinci yapıdır. Buchan Kontu John Comyn tarafından restore edilmiş ve Jacobite İsyanı'nın ardından terk edildiği 1746 yılına kadar kullanımda kalmıştır.[2] Tarihi öneme sahip bir diğer yapı da, daha eski bir tarih öncesi kale tepesinin toprak içinde yükselen, esas olarak 15. yüzyıldan kalma Auchindoun Kalesi'dir.[2]
Laichie ve Mortlach'ta daha eski bir yerleşim varken, Burgh (belediye) olarak Dufftown, 1817'de James Duff, 4. Earl Fife tarafından kuruldu ve onun adını aldı.[5] Earls malikanesinin geliştirilmesine yardımcı olmak ve Napolyon Savaşı'ndan eve dönen askerlere hem barınma, hem de istihdam sağlamak için kuruldu.[2] Yeni kasaba, tarihi Mortlach yerleşimini içeriyordu. Kasaba, ortadaki bir meydandan kuzeye, güneye, doğuya ve batıya uzanan sokaklar ile dik açılı bir haç veya ızgara şeklinde planlanmıştı. Bu, yakındaki Grantown-on-Spey ve Tomintoul gibi diğer eski Highland yeni kasaba yerleşimlerine benzer bir formattaydı.[2]
1841 yılına gelindiğinde kasabanın nüfusu 770'e ulaşmıştı ve Saat Kulesi, 1839 ile 1847 yılları arasında hapishane ve Burgh (belediye) odaları olarak kullanılmak üzere inşa edildi.[2] 1879'da bir halk salonu inşa edildi ve 1970'lerde kapanmadan önce burası bir sinema haline geldi.[2][6][7] 1890'da Lord Stephen'ın fonlarıyla Stephens yazlık hastanesi kuruldu ve 1902'de kasaba için yeni bir devlet okulu inşa edildi.[2] Kasaba 19. yüzyılda da büyümeye devam etti ve 1901'de 1.823 kişiye ulaştı. Ancak 1952'de Dufftown'un nüfusu 1.460'a düştü.[2]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Dufftown, güneydoğudaki Ben Rinnes granit dağı (841 metre (2,759 ft)) dahil olmak üzere çevredeki tepelerin ortasında uzun bir vadinin merkezinde yer alır.[2] Fiddich Nehri (İskoç Galcesi: Fiodhach / Abhainn Fhiodhaich), Glenfiddich viskisine adını veren, vadinin içinden geçen Spey Nehri'nin sağ yakasındaki koludur. Fiddich, Glen Rinnes'i boşaltan Dullan Suyu ile kasabanın doğu ucunda birleşiyor.
Dufftown'un çoğunun altındaki jeolojik bileşim, başkalaşmış Dalradyan tortul kayaları ve ikincil volkanik kayalardan oluşur.[8]
Islay Yolu, Dufftown ve çevresini Keith'e bağlayan 21 kilometrelik (13 mil) bir yürüyüş yoludur.[9]
İklim[değiştir | kaynağı değiştir]
Dufftown, nispeten ılıman, nemli kışlar ve serin bulutlu yazlarla karakterize edilen, Kuzey İskoçya'ya özgü bir okyanus iklimine sahiptir. Bölgede yılda ortalama 76 kez don olayı yaşanır. Avrupa'nın çoğu gibi, Dufftown'un iklimi de Meksika Körfezi yakınlarından kaynaklanan sıcak bir okyanus akıntısı olan Gulf Stream tarafından bir şekilde yalıtılmıştır. Bu sıcak okyanus akıntısı, Dufftown'un iklimini kış aylarında enlemine göre beklenenden önemli ölçüde daha ılıman hale getiriyor.
| Keith için iklim verileri (Dufftown'a en yakın iklim istasyonu)1981 – 2010 | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ay | Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıl |
| Ortalama günlük maksimum °C (°F) | 5,9
(42,6) |
6,4
(43,5) |
8,4
(47,1) |
11,0
(51,8) |
13,8
(56,8) |
16,0
(60,8) |
18,5
(65,3) |
18,1
(64,6) |
15,6
(60,1) |
12,0
(53,6) |
8,3
(46,9) |
5,7
(42,3) |
11,6
(53,0) |
| Ortalama günlük minimum °C (°F) | −0,6
(30,9) |
−0,6
(30,9) |
0,8
(33,4) |
2,6
(36,7) |
4,9
(40,8) |
7,8
(46,0) |
9,8
(49,6) |
9,4
(48,9) |
7,2
(45,0) |
4,5
(40,1) |
1,8
(35,2) |
−1,0
(30,2) |
3,9
(39,0) |
| Ortalama yağış mm (inç) | 65,7
(2,59) |
57,8
(2,28) |
63,2
(2,49) |
59,6
(2,35) |
60,8
(2,39) |
77,8
(3,06) |
70,6
(2,78) |
75,6
(2,98) |
89,2
(3,51) |
100,9
(3,97) |
91,9
(3,62) |
64,7
(2,55) |
877,8
(34,57) |
| Aylık ortalama güneşlenme saatleri | 45.9 | 77.3 | 108.2 | 142.2 | 190.0 | 152.7 | 156.8 | 145.6 | 117.5 | 89.6 | 53.2 | 35.0 | 1.314 |
| Kaynak: metoffice | |||||||||||||
Dufftown'da viski[değiştir | kaynağı değiştir]
Dufftown, Fiddich Nehri üzerinde yer alır ve birçok İskoç viskisi imalathanesinin bulunduğu yerdir. İskoçya'daki diğer şehirlerden daha fazla malt viski üretiyor ve bu terimin haberlerde ve turizm medyasında yaygın olarak yer alması ve aynı zamanda yol üzerindeki tabelalarda da bulunabilmesi nedeniyle "Dünyanın Viski Başkenti" olduğu iddiasında bulunuyor.[10][11][11][12] Buna göre, 'Roma yedi tepe üzerine inşa edildi, Dufftown yedi tepe üzerinde duruyor' diyen popüler bir kafiye vardır.[1][10][13]
Çevredeki birçok içki fabrikasının en büyüğü ve en iyi bilineni, Glenfiddich tek malt Scotch viskisini damıtan Glenfiddich içki fabrikasıdır. Glenfiddich içki fabrikası, Dufftown'un en büyük işvereni olan William Grant & Sons'a aittir. Bu durum onu Keith, Glen Grant Distillery, Marypark ve Tomintoul'u da içeren ünlü Malt Whisky Trail'e yerleştiriyor.[14]
Kasabada küçük bir viski tarihi müzesi ve miras merkezi bulunmaktadır ve müze komşu bir mülke doğru genişlediği için şu anda restorasyon çalışmaları devam etmektedir.[15]
Aşağıdaki damıtım evleri Dufftown'da viski üretmişler veye üretmektedirler:
Aktif damıtım evleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Kapanmış damıtım evleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Convalmore
- Parkmore
- Pittyvaich
Toplum ve kültür[değiştir | kaynağı değiştir]
Dufftown, her Temmuz ayında birçok turistin ilgisini çeken bir yayla oyunları etkinliğine ev sahipliği yapıyor.
Kasaba, The Spirit of Speyside adı verilen yıllık viski festivalinin merkez üssü görevi görüyor.[10]
Nisan 2021'de kasaba için Destination Dufftown adlı yeni bir yenileme projesi başlatıldı. Kasabadaki son ekonomik düşüşe yanıt olarak proje, bir eğlence merkezi, ziyaretçiler için yeni konaklama yerleri, kamp tesisleri ve yeni mağazalar da dahil olmak üzere kasaba için yeni tesisler için bir plan aracılığıyla şehre yeni ziyaretçileri teşvik etmeyi amaçlıyor.[16]
Topluluk tesisleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Stephen Hastanesi, NHS Grampian'ın sorumluluğu altında şehre hizmet veren yerel bir devlet hastanesidir. 20 yataklı hastane 1890 yılında inşa edilmiş ve 1976 ve 1984 yıllarında yerel bir sağlık merkezinin eklenmesiyle genişletilmiştir.[17]
Dufftown kütüphanesi, kasabanın Balvenie Caddesi'nde bulunan küçük bir topluluk kütüphanesidir. Kütüphanenin 2013 yılında kapatılması planlanmıştı ancak konsey, halkın yasal itirazı üzerine kütüphaneyi açık tutmaya karar verdi.[18]
Dufftown'da 2021'de iyileştirilen oyun alanına sahip yerel bir topluluk parkı vardır.[19][20]
Dufftown Golf Kulübü, şehrin güneybatı ucunda yer alan 18 delikli bir sahadır.[21]
Popüler kültür[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Hogwarts
Harry Potter serisinin üçüncü filmi olan Harry Potter ve Azkaban Tutsağı'na göre, serinin ana mekanı olan Hogwarts'ın The Daily Prophet'de Hermione Granger tarafından yayınlanan bir makalede Dufftown'a yakın olduğu söyleniyor.
Önemli mekanlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Dufftown'un dikkate değer binaları arasında kısmen yakınlardaki Auchindoun Kalesi kalıntılarından alınan taşlarla inşa edilen Balvenie Kalesi bulunmaktadır.[22] Dufftown'un sokak planı esas olarak Dufftown Saat Kulesi'nde buluşan dört ana yoldan oluşuyor. 1839 yılında inşa edilen Saat Kulesi, kare planlı, üç katlı ve mazgallı çatılıdır. Daha önce hapishane olarak kullanılmış ancak şimdi turizm danışma merkezi olarak kullanılmaktadır.[23][24]
Kasabada, bazıları Kategori B ve C statüsünde listelenen birçok Viktorya dönemi binası bulunmaktadır. Saat Kulesi'nin yanı sıra dikkate değer örnekler arasında 1 Numaralı Balvenie Caddesi'ndeki eski Clydesdale Bankası (1880'de inşa edilmiş), 49 Fife Caddesi'ndeki üç bölmeli ev (1830-40'da inşa edilmiş), Polis Karakolu ve York Yolu üzerindeki Ev (1897'de inşa edilmiştir), 68 Fife Caddesi'ndeki (19. yüzyılın ortası) ve 51 Fife Caddesi'ndeki (duvarları ve kapılarıyla 19. yüzyılın başlarından kalma bir ev), B listesindeki Maravale Evi yer almaktadır.[25][26][27][28][29]
Birinci Dünya Savaşı ve İkinci Dünya Savaşı'nda öldürülen kişilerin anısına dikilen Dufftown Savaş Anıtı, Balvenie Caddesi'nde bulunuyor. Anıt, granit kesme taş bir sütun üzerinde bronz gotik haç şeklindedir ve anıtın bitişiğinde bir anma bahçesi bulunmaktadır.[30][31]
Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]
Demiryolu, 1862'de Keith ve Dufftown Demiryolunun yerleşimde bir istasyon açmasıyla Dufftown'a ulaştı. İstasyon 1968 yılında yolculara kapandı ve ulaşım 1991 civarında sona erdi. 2003 yılında Keith ve Dufftown Demiryolu Birliği, istasyonu ve hattı korunmuş bir demiryolu olarak yeniden açtı ve merkezlerini istasyonda kurdu. Ana hat hizmetlerinin sunulduğu en yakın istasyon Keith tren istasyonudur.
Kasabanın içinden geçen ana yol A941'dir (kuzey/güney kısmı yerel olarak Balvenie St, doğu kısmı ise Fife Street olarak adlandırılır). A941, kasabayı ikiye böler ve saat kulesi kavşağında B9009 ile buluşur; burada başka bir yol olan Church St, Mortlach Cemaati Kilisesi'ne gider.
Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]
Mortlach İlköğretim Okulu kasabadaki ilkokul çağındaki çocuklara eğitim veriyor. Okul 1902'de inşa edildi ve başlangıçta Mortlach'a hizmet veren bölge okuluydu.[32]
Dufftown'un kendi ortaokulu yoktur, en yakın olanı Aberlour'daki Speyside Lisesi'dir.[33]
Din[değiştir | kaynağı değiştir]
Tarihi Mortlach Parish Church (Mortlach Cemaati Kilisesi)'nin bulunduğu eski Mortlach Kirkton, mevcut şehrin güney eteklerinde yer almaktadır.
Bugün, Mortlach Piskoposluğu, Latince Murthlacum adı altında, Katolik Kilisesi'nin itibari bir yeridir.[34] 1824 yılında rahip ve müzisyen George Gordon tarafından Fife Caddesi'nde St Mary's adında bir Katolik Kilisesi inşa edildi.[1]
Ünlü isimler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Diğer oyunların yanı sıra ünlü Grand Theft Auto oyun serisini de üreten Rockstar North'un eski başkanı Leslie Benzies, Aberdeen'de doğdu ve Dufftown'da büyüdü.[35]
- Sağlık kampanyacısı Dame Helen Carruthers Mackenzie 1859'da burada doğdu.[36]
- George Stephen, 1. Baron Mount Stephen, Kanada Pasifik Demiryolunun kurucularından biri, Dufftown'da doğdu.[37]
- William Grant, Lord Grant (1909–1972), Birlikçi Parlamento Üyeleri (milletvekilleri), Lord Avukat ve Lord Justice Clerk, Dufftown'da doğdu.[38]
- William Robertson Nicoll yazar ve Dufftown'daki Özgür Kilise Bakanıydı.[39]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Noden, Shelagh (Mayıs 2019). "Songs of the spirit from Dufftown". The Innes Review (İngilizce). 70 (1): 36-54. doi:10.3366/inr.2019.0201. ISSN 0020-157X. 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024.
- ^ a b c d e f g h i j k County of Banff (3rd Statistical Account of Scotland). Henry Hamilton (İngilizce). Collins. 1961.
- ^ Dowden, John; Thomson, J. Maitland (John Maitland) (1912). The bishops of Scotland: being notes on the lives of all the bishops, under each of the sees, prior to the reformation. University of California Libraries. Glasgow, J. Maclehose and sons.
- ^ Fryde, E. B., (Ed.) (1986). Handbook of British chronology. 3rd ed. Londra: Offices of the Royal Historical Society : University College. ISBN 978-0-86193-106-4.
- ^ Mills, Anthony David (2011). A dictionary of British place-names. 1st ed. rev. Oxford New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-960908-6.
- ^ "Dufftown, 13 Church Street, Picture House Cafe | Canmore". canmore.org.uk (İngilizce). 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "9-13 (ODD NOS) CHURCH STREET, GLENFIDDICH CAFE AND PICTURE HOUSE CAFE, CINEMA AND PROJECTION HOUSE (LB24719)". portal.historicenvironment.scot. 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ Northeast Scotland. A Landscape Fashioned by Geology. Jon Merritt (İngilizce). Scottish Natural Heritage. 2009. s. 3.
- ^ "The Isla Way". Moray Ways (İngilizce). 20 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ a b c "Moray town that is regarded by some as the capital of the world | Inside Moray" (İngilizce). 29 Nisan 2016. 30 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ a b "Dufftown Visitor Guide - Accommodation, Things To Do & More". www.visitscotland.com (İngilizce). 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ Writer, Staff (9 Ekim 2008). "Diageo adds Single Malt Scotch Whisky to Portfolio". Talking Retail (İngilizce). 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "On the Road: Dufftown | Scotch Whisky". scotchwhisky.com (İngilizce). 21 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "Malt Whisky Trail". Malt Whisky Trail (İngilizce). 27 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "Dufftown's Distilleries". www.whisky.dufftown.co.uk. 23 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "Destination Dufftown brand launched to promote town". Grampian Online (İngilizce). 16 Nisan 2021. 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "Stephen Hospital". 7 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "Dufftown Library - Moray Council". www.moray.gov.uk. 18 Eylül 2020. 29 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "Dufftown Parks - Moray Council". www.moray.gov.uk. 1 Mart 2016. 9 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "First phase of upgrades to Tininver Park in Dufftown completed". Grampian Online (İngilizce). 28 Temmuz 2021. 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "Welcome to Dufftown Golf Club". Dufftown Golf Club (İngilizce). 20 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "Balvenie Castle | Canmore". canmore.org.uk (İngilizce). 10 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "Dufftown, The Square, Clock Tower | Canmore". canmore.org.uk (İngilizce). 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "THE SQUARE, CLOCK TOWER (LB24726)". portal.historicenvironment.scot. 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "1 BALVENIE STREET, CLYDESDALE BANK (LB24718)". portal.historicenvironment.scot. 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "49 FIFE STREET (LB24720)". portal.historicenvironment.scot. 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "YORK STREET, POLICE STATION AND POLICE HOUSE WITH REAR WALLS TO HILL STREET (LB24727)". portal.historicenvironment.scot. 22 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "68 FIFE STREET, MARAVALE AND GARDEN WALLS (LB24722)". portal.historicenvironment.scot. 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "51 FIFE STREET, CLAN-Y-MOR, GARDEN WALLS AND GATEPIERS (LB24724)". portal.historicenvironment.scot. 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "Dufftown War Memorial - Moray Council". www.moray.gov.uk. 25 Ağustos 2004. 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "Dufftown, Balvenie Street, War Memorial | Canmore". canmore.org.uk (İngilizce). 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "Mortlach Primary School - Moray Council". www.moray.gov.uk. 24 Kasım 2003. 30 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "Speyside High School - Moray Council". www.moray.gov.uk. 24 Kasım 2003. 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ Annuario Pontificio (İtalyanca). Libreria Editrice Vaticana. 2013. s. 934.
- ^ "Grand Theft Auto producer is Godfather of gaming | The Sunday Times". web.archive.org. 8 Ekim 2014. 8 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ Dame Helen Carruthers (1859–1945). Tom Begg, Mackenzie (İngilizce). Oxford Dictionary of National Biography. 2004.
- ^ "George Stephen, 1st Baron Mount Stephen". www.thecanadianencyclopedia.ca (İngilizce). 14 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "The Glasgow Herald - Google Haberler Arşiv Araması". news.google.com. 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "Author info: William Robertson Nicoll - Christian Classics Ethereal Library". www.ccel.org. 30 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
