Demirören İstiklal Alışveriş Merkezi
Demirören İstiklal Alışveriş Merkezi, kısaca Demirören AVM, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan İstiklal Caddesi üzerinde bulunan bir alışveriş merkezidir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Osmanlı Bankası Genel Müdürü Morgan H. Foster döneminde genel müdür yardımcılığı görevini üstlenmiş Emile Deveaux'a ait Deveux Apartmanları olarak da bilinen Luxembourg Hotel ve hemen yanında bulunan Odeon Tiyatrosu günümüzde Demirören AVM'nin bulunduğu bölgede yer alıyordu. Bu yapılar Büyük Beyoğlu Yangını sonrasında inşa edilmiştir. 1903 yılında Serkil Doryan ve Deveaux Aprtmanları'nı ayıran sokak Osmanlı Bankası'nın isteği ve Deveaux ailesinin mülklerinin bir kısmını sokak için vermesiyle tamamlandı ve o dönem nadir olan bir uygulama olarak halka açıldı. Sokak isimlerinin Türkçeleştirildiği 1930'lara kadar bu sokak "Deveaux Sokak" olarak adlandırılan sokak günümüzde Yeşilçam Sokağı olarak isimlendirilmektedir. Bu sokak Serkil Doryan binasının arkasındaki boş alanın değerlendirilmesi için de önemli bir rol oynamıştır.[1]
1948'e kadar Deveaux'un torunu Matmazel de Sansen hâlâ aynı binada oturmaktaydı ve bu tarihte yapının kendisine ait olan mülkiyetini Hüseyin Topbaş'a sattı. 1950'lerde bina bir yangın sonucu yandı ve yeniden inşası sırasında mimari kimliğini kaybetti. Yeni inşa edilen bina ofis hanına dönüştürüldü ve bu süreçte Sin-Em Han ismi adı altında anılmaya başlandı. 1980'e kadar bina sahibi Umum Sigorta Şirketi iken daha sonra mülkiyet Demirören'e satıldı. 1996'da bina boşaltıldı ve metruk bir hale geldi. Bina tamaiylen yıkıldı ve yanmadan önceki hâlinden esinlenerek restore edilerek 2011'de Demirören AVM olarak tekrar açıldı.[1]
Demirören grubuna ait Demirören AVM, ödenmemiş banka borçları nedeniyle Mart 2023'te DenizBank’a devredildi.[2]
Tartışma ve eleştiriler[değiştir | kaynağı değiştir]
Yeniden inşa edilen AVM binasının uzunluğunun yanında yer alan Serkil Doryan binasından yaklaşık 2 kat fazla olması, bu durumun 2863 sayılı koruma yasasına aykırı olması öne sürülerek eleştirilmiş ve katlar "kaçak" olarak nitelendirilmiştir. AVM'nin yüksekliği Mimarlar Odası İstanbul Şubesi yönetiminden Mücella Yapıcı ile Mimarlar Odası eski başkanlarından Oktay Ekinci tarafından eleştirildi.[3]
Binanın "aslına uygun" restore edilip edilmediği tartışmalı bir konudur. Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan yapının "aslına uygun" yapıldığını iddia etmekle birlikte Mimar-İst dergisi restorasyonu "sahte tarihsellik" olarak betimlemiştir.[4][5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Şubesi, Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent. Mimar.ist Sayı 57. Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024.
- ^ "Demirören AVM, ödenmemiş borçlar nedeniyle Denizbank'a geçti". www.cumhuriyet.com.tr. 20 Mart 2023. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024.
- ^ "Demirören'in önlenemez yükselişinin hikâyesi - Türkiye'de İş Dünyası". PatronlarDunyasi. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024.
- ^ Atasoy, Zehra Betul (14 Aralık 2011). "1890'ların Deveaux Apartmanları ile Demiören AVM aynı binalar mı?". Arkitera. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024.
- ^ Şubesi, Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent. Mimar.ist Sayı 52. Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024.