Dakelce

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Dakelce
Ana dili olanlarKanada (Britanya Kolombiyası)
Dil ailesi
Denesey
Na-Dene
Eyak-Atabask
Atabask
Kuzey
  • Dakelce
Dil kodları
ISO 639-2ath
ISO 639-3[[ISO639-3:crx (Dakelce)
caf (Güney Dakelcesi)|crx (Dakelce)
caf (Güney Dakelcesi)]]

Dakelce (kendilerince Dakelhghuni, Dakelhghunek; İngilizce Dakelh, Carrier, Carrier proper), Kanada'da Britanya Kolombiyası bölgesinde konuşulan Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir. Kimileri iki ayrı dil (Dakelce ve Güney dakelcesi) olarak sınıflandırır. En yakın akrabası Nadoten-Vetsuvetencedir. Nadoten-Vetsuvetenler ve Sekanilerle birlikte Carrier Sekani Tribal Council adı altında idari birlik oluştururlar.

Diyalekt ve kabileler[değiştir | kaynağı değiştir]

Asıl Dakel dilleri ya da dili [kendilerince Dakelh, Yinka Déné, Yinka Whut’en; İngilizce Dakelh dialects or languages, Carrier proper][1]

  • Dakelce [kendilerince Dakelhghuni; İngilizce Dakelh, Carrier, Central Carrier, Nak’albun/Dzinghubun dialect, Stuart/Trembleur dialect, Stuart-Trembleur Lake dialect]. Tl’azt’en Band, Nak’aẕdli Band ve Yekooche Band kabilelerince konuşulur.
  • Güney Dakelcesi [kendilerince Dakelhghunek; İngilizce Southern Carrier]
    • Neçako Dakelcesi [İngilizce Nechakoh dialect, Fraser/Nechako dialect]
      • Lheidli şivesi [İngilizce Lheidli dialect]. Lheidli T’enneh kabilesince konuşulur.
      • S̠aik’uẕ şivesi [İngilizce Saikuz or Stoney Creek dialect]. S̠aik’uẕ First Nation (ya da eski adıyla Stoney Creek Band) kabilesince konuşulur.
      • Nadleh şivesi [İngilizce Nadleh dialect]. Nadleh Whut’en Band kabilesince konuşulur.
      • Stelakoh şivesi [İngilizce Stelakoh dialect]. Stelakoh Band kabilesince konuşulur.
      • Tesetl’adak şivesi [İngilizce Tesetl’adak or Cheslatta dialect]. Cheslatta Band kabilesince konuşulur.
    • Blackwater Dakelcesi [İngilizce Blackwater dialect]
      • Lhtakoh şivesi [İngilizce Lhtakoh dialect]. Red Bluff Band kabilesince konuşulur.
      • Ndazko şivesi [İngilizce Ndazko or Nazko dialect]. Nazkoh Band kabilesince konuşulur.
      • Lhoosk’us şivesi [İngilizce Lhoosk’us or Kluskus dialect]. Kluskus Band kabilesince konuşulur.
      • Lhk’acho şivesi [İngilizce Lhk’acho or Ulkatcho dialect]. Ulkatcho Band kabilesince konuşulur.


Yazı[değiştir | kaynağı değiştir]

Dakel hece yazısı[2]

Dakel heceyazısı örneği
Dakel heceyazısı tablosu
Ünsüzler Ünlüler Sonda
a ʌ e i o u
b
t
d
k
g
tʃ'
ts
dz
tsʼ
n
m
ŋ
l
ɬ
dl
tɬ'
s
z
ʃ
x
ɣ
h
w
j
YOK
ʔ

Örnekler[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Dakelh Dakel (kişi)
  • Dakelhne Dakel halkı
  • dune adam
  • ts'oodun (Dakelce) s̠kui (Güney Dakelcesi) çocuk
  • sus kara ayı
  • shas̠ boz ayı
  • dut'ai kuş
  • khez yumurta
  • d̠ẕulh dağ
  • kw'us̠ bulut
  • chan yağmur
  • too su
  • s̠um yıldız
  • kwun ateş
  • lhiz (Dakelce) lhez (Güney Dakelcesi) kül
  • yok (Dakelce; Güney Dakelcesi/Neçako) koo (Güney Dakelcesi/Blackwater) ev
  • 'ilho (Dakelce) lhuk'ui (Güney Dakelcesi) bir
  • kwulai' (Dakelce) skwunlai (Güney Dakelcesi) beş

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2010. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2010. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]