Charles de Brosses

Vikipedi, özgür ansiklopedi
De Brosses'un Kabarma Portresi

Charles de Brosses, comte de Tournay, baron de Montfalcon, seigneur de Vezins et de Prevessin (7 Şubat 1709 - 7 Mayıs 1777), 18. yüzyılda yaşamış bir Fransız bilim adamıydı.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

1741'den itibaren memleketi Dijon'un parlamentosunun başkanı, 1746'dan itibaren Académie des Inscriptions et Belles-Lettres üyesi ve 1761'den itibaren Académie des Sciences, Arts et Belles-Lettres de Dijon üyesiydi. Histoire Naturelle'yi yazan doğa bilimci Georges-Louis Leclerc de Buffon'un yakın bir arkadaşıydı ve 1770 yılında Académie française'ye girişini yasaklayan ünlü filozof Voltaire ile kişisel husumetleri bulunmaktaydı. Kralın mutlak iktidarına karşı çıktığı için 1744 ve 1771 yıllarında olmak üzere iki kez sürgün cezasına çarptırıldı. Antik tarih ve dil ile ilgili konularda çok sayıda akademik makale yazdı; bunlardan bazıları Denis Diderot ve D'Alembert tarafından Encyclopédie'de (1751-1765) kullanılmıştır.[1]

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

De Brosses beş kitap yayınladı:

  • Lettres sur l'état actuel de la ville souterraine d'Herculée et sur les causes de son ensevelissement sous les ruines du Vésuve (1750). Herculaneum kazılarında elde edilen arkeolojik keşiflerin bir listesini ve Oskanca yazılmış bazı eski yazıtları içermektedir..
  • Histoire des navigations aux terres australes, contenant ce que l'on sait des moeurs et des productions des contrées découvertes jusqu'à ce jour(1756). Bu kitap, Güney denizlerine yapılan bilinen tüm seferlerin eksiksiz bir özetini sunmakta ve öncesinde, mekanik nedenlerden dolayı orada olması muhtemel olan geniş Avustralya kıtasını keşfetmek ve sömürmek amacıyla bu sularda bir keşif seferinin başlatılması için uzun bir ricada bulunmaktadır. James Cook'un 1770 yılında Avustralya'yı keşfetmesinde son derece faydalı olduğu kanıtlanmış olup, "Polynésie" (Polinezya) ve "Australasie" (Avustralasya) kelimelerinin ilk kez kullanıldığı tahmin edilmektedir. O zamanlar Kanada'da bir asker olan Fransız kaşif Louis-Antoine de Bougainville'i denizciliğe ve kendi deyimiyle "büyük bir şey yapmaya" ikna edenin bu eser olduğu yazılmıştır.
  • Du culte des dieux fétiches ou Parallèle de l'ancienne religion de l'Egypte avec la religion actuelle de Nigritie (1760). Bu eser, dinin kökenine dair materyalist bir teori sunar ve etno-antropoloji disiplinindeki ilk teorik çalışmalardan birini teşkil eder. Özellikle, daha sonra Karl Marx tarafından 1842'de kullanılan ve Kapital'de (1867) kullanılan "fétichisme" kelimesinin ilk defa tarihsel olarak ortaya çıkışını içermektedir.
  • Traité de la formation méchanique des langues et des principes physiques de l'étymologie (1765). Bu, sözcüklerin anlamının seslerin fizyolojik eklemlenmesinin görüntüsü olarak kabul edildiği, dilin kökeni ve evrimine ilişkin materyalist bir teori sunar (bkz. Ses Sembolizmi). Condillac'ın Grammaire'i (1775) üzerinde etkisi olmuş ve bilimsel bir dil kavramının doğuşunda çok büyük bir rol oynamıştır.
  • Histoire de la République romaine, dans le cours du VIIe siècle, par Salluste, en partie traduite du latin sur l'original, en partie rétablie et composée sur les fragmens qui sont restés de ses livres perdus (1777). Bu, Sallust'un Historia adlı eserinin, eski parçaların yardımıyla kısmen restore edilmiş, topografik haritalar ve arkeolojik buluntularla resimlendirilmiş Fransızca çevirisidir.

De Brosses, ölümünden sonra yayınlanan mektuplarıyla da hatırlanıyor:

  • L'Italie il ya cent ans, ou Lettres écrites d'Italie à quelques amis en 1739 ve 1740 (1836). Bu kitap, De Brosses'un 1739-1740 yıllarında İtalya'ya yaptığı seyahatler esnasında Dijon'daki arkadaşlarına gönderdiği kültürlü, esprili ve açık fikirli mektupların bir derlemesidir. Aleksandr Puşkin ve Stendhal tarafından çok sevilmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]