Bozkır
Bozkır veya step, fiziki coğrafyada kurakçıl otsu bitkilerden oluşan, sıcak ve ılıman iklimlerdeki ağaçsız ekolojik bölge.[1]
Kıtaların iç bölgelerinde yağış miktarı 500–300 mm'ye düştüğü zaman ormanlar yerini otsu bitkilere ve çalılara bırakır. Bozkır kuşağı denen bu bölgelerde görece kurak, ama çok sıcak olmayan yazları çok soğuk kışlar izler. Doğu Avrupa'nın güneyinden Asya'nın içlerine doğru uzanan bozkır kuşağı Kuzey Amerika'nın ortabatısında preri, Güney Amerika'da pampa adıyla anılır.[1] Kuraklığın süresine göre buralarda birkaç santimetre yüksekliğindeki otlardan, soğanlı ve yumrulu bitkilere kadar değişen bitki türleri yetişir. İçinde yetişen bitki türlerine göre adlar alan bu alanlarda günümüzde daha çok buğday tarımı yapılır.[1] Bu bozkır kuşağından sonra iç bölgelerdeki çöller başlar.[1]
Ilıman meralar, iklim ve bitki örtüsü gibi faktörlere bağlı olarak farklı özellikler gösteren ekosistemlerdir. İklimsel faktörler, özellikle yağış ve sıcaklık, ilmi meraların oluşumunda ve sürdürülebilirliğinde büyük bir rol oynamaktadır.
Ilıman meralar, sıcak ve nemli iklimlerde, özellikle tropikal bölgelerde sıkça görülürler. Bu ekosistemler, bitki örtüsü olarak genellikle otlar ve diğer küçük bitkilerden oluşur. İlmi meralar, dünya üzerindeki biyolojik çeşitliliğin önemli bir parçasıdır ve birçok hayvan türü için yaşam alanı sağlarlar.
Ilıman meraların çeşitli ekolojik hizmetleri vardır. Bunlardan en önemlisi, toprak erozyonunu önlemeleridir. Bu ekosistemler, toprağı korumak için kök sistemleri ve bitki örtüsü kullanarak suyu emerler ve toprağın kaymasını önlerler. Ayrıca, ilmi meralar, karbon depolama, su döngüsü, habitat sağlama ve toprak verimliliği gibi diğer ekolojik hizmetleri de sağlarlar. Ancak, günümüzde insan faaliyetleri nedeniyle ilmi meralar büyük tehdit altındadır. Tarım, ormanlık alanların yok edilmesi, aşırı otlatma, ormansızlaşma ve iklim değişikliği gibi faktörler, ilmi meraların azalmasına ve yok olmasına neden olmaktadır. Bu nedenle, ilmi meraların korunması ve sürdürülebilirliği için çeşitli önlemler alınması gerekmektedir. Bu önlemler arasında, ilmi meraların korunması ve restorasyonu için doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı, ağaçlandırma projeleri, kontrollü otlatma ve ormansızlaşmanın durdurulması gibi uygulamalar yer almaktadır. Ayrıca, iklim değişikliği ile mücadele etmek için de önlemler alınması gerekmektedir. Bu, fosil yakıt kullanımının azaltılması, yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş ve sera gazı emisyonlarının azaltılması gibi uygulamaları içermektedir. Sonuç olarak, ilmi meralar ekolojik çeşitliliğin önemli bir parçasıdır ve birçok hayvan türü için yaşam alanı sağlarlar. Ancak, insan faaliyetleri nedeniyle ilmi meralar büyük tehdit altındadır ve korunmaları gerekmektedir.[2] [3]
Bozkır Ekosistemlerinin Dünya Üzerindeki Dağılımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Güney Amerika
[değiştir | kaynağı değiştir]Arjantin: Arjantin'de Pampas olarak bilinen geniş bozkır alanları bulunmaktadır. Pampas, tarım ve hayvancılık için ideal koşullara sahip olup, ülke ekonomisinin önemli bir parçasını oluşturur. Bu bölgede buğday, mısır ve soya fasulyesi gibi ürünlerin yanı sıra büyükbaş hayvancılık da yaygındır.
Avrupa
[değiştir | kaynağı değiştir]Ukrayna: Ukrayna, geniş bozkır alanları ile bilinir. Bu bölgeler, zengin toprak yapısıyla (çernozyom) dikkat çeker ve bu sayede tarımsal üretimde büyük bir rol oynar. Ukrayna bozkırlarında buğday, arpa, mısır ve ayçiçeği gibi ürünler yaygın olarak yetiştirilir.
Rusya: Rusya'nın güney bölgelerinde yaygın olarak bozkır bitki örtüsü görülür. Bu alanlar, geniş tarım arazilerine ev sahipliği yapar ve hayvancılık için de elverişlidir. Özellikle Stavropol ve Rostov bölgeleri, buğday ve arpa üretimi ile öne çıkar.
Orta Asya
[değiştir | kaynağı değiştir]Kazakistan: Kazakistan, geniş bozkır alanlarına sahiptir. Bu alanlar, tarım ve hayvancılık için önemli ekonomik faaliyetlerin merkezidir. Özellikle buğday ve koyun yetiştiriciliği öne çıkar.
Özbekistan: Özbekistan'da bozkır bitki örtüsü yaygındır ve bu bölgeler tarımsal üretimde önemli bir rol oynar. Pamuk, tahıl ve sebze üretimi yaygındır.
Kırgızistan: Kırgızistan'da dağlık bölgelerde ve ovalarda bozkır bitki örtüsü görülür. Bu alanlar, hem hayvancılık hem de bitkisel üretim açısından değerlidir. Koyun, sığır ve tahıl üretimi öne çıkar.
Kuzey Amerika
[değiştir | kaynağı değiştir]ABD: ABD'nin Great Plains bölgesinde yaygın olarak bozkır bitki örtüsü bulunur. Bu alanlar, dünyanın en geniş ve verimli tarım alanlarından birini oluşturur. Mısır, buğday ve soya fasulyesi üretimi yoğun olarak yapılır.
Kanada: Kanada'da Prairie adı verilen bozkır alanları bulunmaktadır. Bu bölgeler, tahıl üretimi için önemli olup, biyolojik çeşitlilik açısından da zengindir. Buğday ve arpa gibi ürünlerin yanı sıra, büyükbaş hayvancılık da yaygındır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 12 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
