Boncuklu Tepe
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
.jpg)
Boncuklu Tepe, Güney Türkmenistan'da, Kopet Dağları'nın kuzey yamaçlarında yer alan bir arkeolojik sit alanıdır.[1] Kazılar, bölgenin M.Ö. 6200'den itibaren geç Neolitik dönemden erken Kalkolitik döneme kadar yerleşim gördüğünü göstermektedir. En eski katmanlar Türkmenistan'ın Ceytun kültürüne aittir.
Tarih öncesi yerleşim, kuzeyde Karakum Çölü ve güneyde Kopet Dağı'nın yamaçları ile sınırlanmış kurak bir alüvyal ovada yer almaktadır. Dağlar ayrıca bugün İran ile olan siyasi sınırı da belirlemektedir.
Sitenin yaklaşık iki kilometre kuzeybatısında, modern Mihne, Türkmenistan köyünün içinden geçen Meana Nehri'nin kuru yatağı bulunmaktadır.
Altıntepe Bronz Çağı yerleşimi, yaklaşık 2 km kuzeydoğusunda yer almaktadır.
Kazılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Aleksandr A. Marushchenko'nun ilk gerçekleştirdiği ilk kazılar 1959'da başladı ve daha sonra meslektaşı O. K. Berdiev tarafından kazılara devam edildi. Bu ilk kazıların sonuçları bir ön raporda derlenmiştir. 2010 yılında, kazı alanının potansiyeli de: Susan Pollock ve de: Reinhard Bernbeck tarafından fark edildiği ve bunun sonucunda bölgeye beş kazı seferi (2010-2014) düzenlendi.
Kronoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Yer, bölgesel kronolojinin oluşturulması için önemlidir, çünkü burada Neolitik katmanları Kalkolitik katmanlar izler. Bununla birlikte, 2010 yılında gerçekleştirilen kazılar Neolitik yerleşimin sonu (M.Ö. 6200-5600 - XV. katman) ve Kalkolitik yeniden yerleşim (M.Ö. 4650-4340 IV ila I, katmanlar) arasında uzun bir yerleşim sektesi ortaya çıkarmıştır.[2] Buna dayanarak, bölgesel olarak Türkmenistan'ın Kaka İlçesi ile sınırlı görünen ve Anav kültürü IA evresinden önce gelen "Meana topluluğunun" burada yaşadığı tanımlanmıştır.
Kalkolitik yerleşim[değiştir | kaynağı değiştir]
IV - I tabakaları geniş bir alanda kazılmıştır. Kare kat planına sahip standart evler ve ortasında sütunlar içeren odalar bulunmuştur.[3][4] Üstteki iki katmanda, burada bulunan hayvan kemikleri ile değerlendirildiğinde, ziyafetlerin yapıldığı kapalı bir alan tespit edildi.
En alt tabaka IV'te, iki kişiyi tasvir eden, aynı zamanda bazı soyut desenleri olan bir duvar resmine sahip bir ev bulundu.
Boncuklu Tepe sakinleri, hayvancılık ve tarım yapıyorlardı. Sürü hayvanları arasında koyun ve keçi baskındı. Sığırlar, isketletleri ile birlikte, ziyafetlerde önemli bir rol oynadı. Ayrıca, ceylan ve onager gibi vahşi hayvan kalıntıları da bulundu.
Ekilebilir tarımda arpa ve buğday önemliydi ve analizler basit sulamanın yapıldığını gösteriyor.
Kalkolitik Boncuklu Tepe'de çok az seramik üretildi. Genel olarak, İran yaylalarının Sialk II / Çeşme Ali topluluklarının seramikleri ile paralellikler görülmektedir.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Susan Pollock, Reinhard Bernbeck, Brian Beckers, Norbert Benecke, Jonas Berking, Gabriela Castro Gessner, Jana Eger, Birgül Öğut (2018), "Archaeological Work at Monjukli Depe: A Regional Perspective", Archäologische Mitteilungen aus Iran und Turan (Almanca), pp. 1-47, 47
- ^ Reinhard Bernbeck et al., "A-II Spatial Effects of Technological Innovations and Changing Ways of Life," 10 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Friederike Fless, Gerd Graßhoff, Michael Meyer (eds.), Reports of the Research Groups at the Topoi Plenary Session 2010, eTopoi: Journal for Ancient Studies, Special Volume 1 (2011).
- ^ Monjukli Depe. Architektur und Siedlungsplan. monjukli.net (archived)
- ^ Reinhard Bernbeck, Susan Pollock, (2016), "Scalar Differences: Temporal Rhythms and Spatial Patterns at Monjukli Depe, Southern Turkmenistan", Antiquity (Almanca), pp. 64-80, 90 (349)
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Reinhard Bernbeck, Susan Pollock: Scalar Differences: Temporal Rhythms and Spatial Patterns at Monjukli Depe, Southern Turkmenistan. In: Antiquity 90 (349), 2016, S. 64–80 doi:10.15184/aqy.2015.197
- Susan Pollock, Reinhard Bernbeck, Brian Beckers, de:Norbert Benecke, Jonas Berking, Gabriela Castro Gessner, Jana Eger, Birgül Öğüt: Archaeological Work at Monjukli Depe: A Regional Perspective. In: Archäologische Mitteilungen aus Iran und Turan, Band 47, 2018, S. 1–47
- Susan Pollock, Reinhard Bernbeck, Birgül Öğüt (Hrsg.): Looking Closely. Excavations at Monjukli Depe, Turkmenistan, 2010–2014 30 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sidestone Press, Leiden 2019
- Jana Eger, Corinna Knipper, Norbert Benecke: Stable Isotope Evidence for Animal Husbandry Practices at Prehistoric Monjukli Depe, Southern Turkmenistan, erscheint in: Archaeozoology of the Near East XIII. Proceedings of the Thirteenth International Symposium on the Archaeozoology of Southwestern Asia and Adjacent Areas, Nicosia.
- David R. Harris: Origins of Agriculture in Western Central Asia: An Environmental-Archaeological Study. University of Pennsylvania Press, Philadelphia 2010
- Fredrik T. Hiebert, The Kopet Dag Sequence of Early Villages in Central Asia. In: Paléorient 28 (2), 2002, S. 25–41
- Herrmann Müller-Karpe: Neolithische Siedlungen der Dzejtun-Kultur in Süd-Turkmenistan. C.H. Beck, München 1982
- Raphael Pumpelly: Explorations in Turkestan, Expedition of 1904: Prehistoric Civilizations of Anau, Origins, Growth, and Influence of Environment. Volume 1, Carnegie Institution of Washington, Washington 1908
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kazıların İlk Sonuçları 23 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Freie Universität Berlin, Eski Yakın Doğu Arkeoloji Enstitüsü