Beta motor nöron
Beta motor nöronlar (β-MN'ler), alfa motor nöron ve gama motor nöronlar gibi bir tür alt motor nörondur. β-MN'ler, kas millerinin intrafusal kas liflerini sinirle donatır. Bu lifler yavaş seyirmeyi kontrol eden ekstrafusal kas liflerine yardım eder. Alfa ve gama motor nöronlarda olduğu gibi beta motor nöronun aksonları da miyelinlidir. β-MN'lerin hücre gövdeleri, omuriliğin anterior (ön) boynuzunda bulunur ve çizgili kasa (motor sinir lifine) doğru uzanır. β-MN'ler, alfa ve gama motor nöronlara göre daha büyüktür ve daha hızlı kasılırlar.[1]
Yapı ve işlev[değiştir | kaynağı değiştir]
β-MN'ler, omuriliğin anterior (ön) boynuzunda bulunurlar. Aksonları miyelinlidir ve kas millerinin intrafusal kas liflerine uzanır. β-MN'ler, alfa motor nöronlara göre daha büyüktür ve daha hızlı kasılırlar.[2]
Beta motor nöron türleri[değiştir | kaynağı değiştir]
İki tür beta motor nöron vardır:
- Statik beta motor nöronlar. Bu motor nöronlar, ekstrafusal kas lifileri ile birlikte kas milinin nükleer zincir liflerini sinirle donatır.
- Dinamik beta motor nöronlar. Bunlar, ekstrafusal kas lifleri ile birlikte kas milinin nükleer torba liflerini sinirle donatır.
Gama motor nöronlar kas millerinin yalnızca intrafusal kas liflerini sinirle donatırken, ekstrafusal kas lifleri (örneğin, yavaş ve hızlı seyirme lifleri) alfa motor nöronlar tarafından donatılır.
Beta motor nöronların işlevleri şunlardır[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kası uyarır ve kasılmasını sağlar.
- Kası gevşetir ve kasılmasını önler.
- Kası istemli olarak kontrol eder.
- Kası refleks olarak kontrol eder.[3]
Beta motor nöronların rolü[değiştir | kaynağı değiştir]
Beta motor nöronlar, kasların hareketini ve koordinasyonunu sağlamada önemli bir rol oynar. Özellikle, aşağıdakiler için gereklidirler:
- Kası istemli olarak kontrol etmek: β-MN'ler, kasların istemli olarak kasılması ve gevşemesi için gereklidir. Örneğin, elimizi kaldırmak istediğimizde, β-MN'ler el kaslarını uyarır ve kasılmasını sağlar.
- Kası refleks olarak kontrol etmek: β-MN'ler, kasların refleks olarak kasılmasını ve gevşemesini de kontrol eder. Örneğin, bir şeye dokunduğumuzda, β-MN'ler el kaslarını uyarır ve kasılmasını sağlar. Bu, elimizi refleks olarak geri çekmemize yardımcı olur.
- Kası germek: β-MN'ler, kasları germek için de gereklidir. Örneğin, kolumuzu uzattığımızda, β-MN'ler kol kaslarını uyarır ve kasılmasını sağlar. Bu, kolumuzu uzatmamıza yardımcı olur.[4]
Beta motor nöronların patolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Beta motor nöronlarda meydana gelen patolojiler, kas hareketinde ve koordinasyonunda sorunlara yol açabilir. Örneğin, amyotrofik lateral skleroz (ALS) hastalığı, β-MN'lerin kaybına neden olan bir nörodejeneratif hastalıktır. ALS hastalarında kaslarda güçsüzlük, zayıflık ve kasılmalar görülür.[5]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Aagaard, Per; Simonsen, Erik B.; Andersen, Jesper L.; Magnusson, Peter; Dyhre-Poulsen, Poul (1 Ekim 2002). "Increased rate of force development and neural drive of human skeletal muscle following resistance training". Journal of Applied Physiology. 93 (4): 1318-1326. doi:10.1152/japplphysiol.00283.2002. ISSN 8750-7587.
- ^ "Beta motor neurons (β motor neurons)". web.archive.org. 25 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.
- ^ Henneman, Elwood; Somjen, George; Carpenter, David O. (1 Mayıs 1965). "FUNCTIONAL SIGNIFICANCE OF CELL SIZE IN SPINAL MOTONEURONS". Journal of Neurophysiology. 28 (3): 560-580. doi:10.1152/jn.1965.28.3.560. ISSN 0022-3077.
- ^ Canning, Brendan J. (1 Eylül 2006). "Reflex regulation of airway smooth muscle tone". Journal of Applied Physiology. 101 (3): 971-985. doi:10.1152/japplphysiol.00313.2006. ISSN 8750-7587.
- ^ Rizzolatti, Giacomo; Fabbri-Destro, Maddalena (1 Nisan 2008). "The mirror system and its role in social cognition". Current Opinion in Neurobiology. 18 (2): 179-184. doi:10.1016/j.conb.2008.08.001. ISSN 0959-4388.