Barometrik ışık
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Ağustos 2022) |
Barometrik ışık, iki tarafı kapalı silindirik bir tüp çalkalandığında bir barometre tüpündeki cıvanın üzerindeki boşlukta görünen parlak parıltı olarak bilinir. Bu aslında bir foton saçılması durumudur.[1][2]
Yapım ve sonuçlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Barometrik ışık üretebilmek için cam tüpünün oldukça temiz, pürüzsüz ve kullanılan cıvanında saf olması gerekir.[1] Kullanılan cıvanın saf olmayışı barometrik ışığı önemli ölçüde etkiler, ayrıntılı bir araştırmayı engelleyebilmektedir.[1] Barometre'nin sallanması durumunda, cıva akışkan olarak aşağı doğru hareket edecektir. cıvanın bulunduğu tüpün menisküsünde ki cam üzerinde bir ışık şeridi belirecektir.[1] Cıva cam tüpe temas ettiği sürece cıva elektronları cama aktarılır.[1] Cıva cam yüzeyinden her çekildiğinde, bu elektronlar camdan çevreye saçılır ve tüpün içindeki nadir gaz molekülleriyle çarpışarak gazın parlamasına neden olur (örneğin: neon, atmosferik basınçta karakteristik kırmızı ışığıyla parlar).[1][3] Bunun elektriklenme ile gerçekleştiği düşünülür. Elektriklenme muhtemelen hem cıvanın sıçramasıyla hem de cam yüzey üzerindeki akışkan hareketiyle üretildiği belirtilmektedir.[1][3]
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Barometrik ışıklar ilk kez 1675 yılında bir Fransız gökbilimci olan Jean Picard tarafından keşfedilmiştir.[1][2] Daha sonraki yıllarda Francis Hauksbee 1709'da cam kaplar dışında meydana gelen etkinin çok düşük bir basınç gerektirmediğini ve elektrikli deşarj makinesinelerin ürettiği deşarjlara benzer olduğunu kanıtladı.[1][4] 1745 yılında, daha genç yaşta olan Hiob Ludolf, cıvanın çalkalanmasının barometre borusunda bir elektriklenme ürettiğini, borunun bilinen şekilde kağıt parçalarını çektiğini ve sonra ittiğini göstererek günümüz elektrik düşüncesinin temellerini atmıştır.[5] Kısa bir süre sonra Aepinus ve Deluc bu fenomeni yeniden fark ettiler ve elektriksel doğasını daha da vurgulamışladır.[5]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h i "Barometric light". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2020.
- ^ a b "Barometric light - Encyclopedia". theodora.com (İngilizce). 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2020.
- ^ a b "Barometric Light - mercury, produced, tube, electrical and gas". gluedideas.com. 18 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2020.
- ^ "Barometric light". Academic Dictionaries and Encyclopedias (İngilizce). 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2020.
- ^ a b Smedley, Edward; Rose, Hugh James; Rose, Henry John (1845). Encyclopædia Metropolitana (İngilizce). B. Fellowes.