Balkan Paktı (1953)
Balkan Paktı (resmi adı: Dostluk ve İşbirliği Antlaşması) 28 Şubat 1953'te, Yunanistan, Türkiye ve Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti arasında imzalanan antlaşma.[1] Ankara'da imzalanmıştır. Antlaşma, Sovyetler Birliği'nin Balkanlar'daki ilerleyişine karşı bir set çekme amacıyla imzalandığı bildirilmektedir.[kaynak belirtilmeli] Bu antlaşma, üç ülke arasında nihai askeri işbirliğinin yolunu açmıştır. İmzalandığı dönemde Türkiye ve Yunanistan NATO'ya üye ülkeler arasındaydı ancak komünist Yugoslavya NATO'ya girmek istemiyordu.
Sebepler
II. Dünya Savaşı'ndan sonra Yugoslavya, SSCB işbirliğini sona erdirerek Soğuk Savaş döneminde Batı Bloku tarafına yanaşmıştır. Sovyetlerin askeri müdahalesinden çekinen Yugoslavya, hızlıca Batı ile politik ve askeri ortaklıklar kurmuştur. Batılı devletler Yugoslavya'nın kendileriyle işbirliğine gidecek bir ülke olarak görmekte ve onun bağımsızlığını desteklemekteydi. Artan tehlikelere karşı Yugoslavya'yı Batılı ülkeler ile askeri, siyasi ve ekonomik ortaklığa kısmen dahil eden bu antlaşma, Türkiye, Yunanistan ve Yugoslavya arasında 28 Şubat 1953 tarihinde imzalanmıştır. Bu antlaşma Yugoslavya'ya kalkan görevi görmüştür.[2]
Antlaşma
Balkan Paktı'nı oluşumunu ilgilendiren antlaşmalar; 28 Şubat 1953'te politik antlaşmalarla Ankara'da başlayıp, 9 Ağustos 1954'te Bled'te imzalanan askeri antlaşmalarla devam etmiştir.[2] Bu antlaşma[3]; uluslararası anlaşmazlıkları güç kullanmadan çözmek, saldırı durumunda askeri destek vermek ve imzacı ülkelerin savunma kapasitelerini geliştirmek gibi 14 ana maddeden oluşuyordu. 20 yıl boyunca, pakta üye ülkelerin temsilcilerinin yılda iki kere toplantı yapmaları kararlaştırılmıştır.[3]
Kaynakça
- ^ 28 Şubat 1953 tarihli Antlaşma metni: http://avalon.law.yale.edu/20th_century/eu001.asp
- ^ a b Terzic, Milan. "Yugoslavia and the Balkan Pact 1953/1954". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b 9 Ağustos 1954 tarihli Antlaşma metni. "Treaty of Alliance, Political Cooperation, and Mutual Assistance Between the Turkish Republic, the Kingdom of Greece, and the Federal People's Republic of Yugoslavia (Balkan Pact), August 9, 1954". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.