Baksan İsyanı
Baksan İsyanı (Kabardeyce: Баксан ЗыкъэIэтыныр), 1927 yılında Doğu Çerkesleri olan Kabardeylerin, Sovyet rejiminin baskıcı politikalarına karşı Baksan'da çıkardığı anti-komünist ayaklanma. İsyan, 1928 yılında bastırıldı.[1][2]
Yargılanan 118 kişiden 11'i idam cezasına çarptırıldı ve geri kalanlar 3 ila 10 yıl arasında değişen hapis cezaları aldı. Asılsız suçlananlar arasında 5 tane prens ve 10 tane soylu sınıfına mensup Kabardey vardı. Toplamda sadece 8 kişi aklanabildi. Resmi açıklamaya göre aklanmayanların aileleri, akrabalarını temize çıkarmak için gerekli belgeleri sunmadı.[1]
İsyanın önemli figürlerinden biri de ilk Çerkes matbaasını kuran ve "Çerkes Sesi" dergisini yayımlayan Adem Dimov'du. Dimov, hapis cezası bittikten 4 sene sonra halk düşmanı olarak suçlanıp yargılanmadan Nalçik'te infaz edildi.[1][2][3]
İsyan Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]
1929 yılı itibariyle, Sovyet iktidarı otoritesini tamamen sağlama aldı. Kafkasya'daki aydınlar, pogromlara maruz kaldılar. Merkeziyetçilik politikası her alanda hüküm sürdü ve yerel inisiyatifler bastırıldı. Geri kalmışlık ve durgunluk, propagandist süslemelerle gizlendi. Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra yıkımın gerçek boyutu ortaya çıktı.[1]
- ^ a b c d Amjad Jaimoukha. A Brief History of Kabarda [from the Seventh Century AD] (PDF) (İngilizce). s. 41.
- ^ a b "Circassian Voices" (İngilizce). Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024.
- ^ "Dymov, Adam Gafarovich" (Rusça).