Ağır borçlu yoksul ülkeler

Ağır borçlu yoksul ülkeler (HIPC) , Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası'ndan özel yardım almaya uygun, yüksek düzeyde yoksulluk ve borç yüküne sahip 39 gelişmekte olan ülkeden oluşan bir gruptur.

HIPC Girişimi, STK'lar ve diğer kuruluşların kapsamlı lobi çalışmalarının ardından 1996 yılında Uluslararası Para Fonu ve Dünya Bankası tarafından başlatıldı. Dış borç geri ödemelerini iptal etmek veya sürdürülebilir seviyelere indirmek için borç hafifletme ve düşük faizli krediler sağlıyor; bu da gelecekte borçlarını zamanında geri ödeyebilecekleri anlamına geliyor. Girişimin değerlendirilmesi için ülkelerin geleneksel yöntemlerle yönetilemeyecek, sürdürülemez bir borç yüküyle karşı karşıya olmaları gerekiyor. Yardım, bu ülkelerin ulusal hükûmetlerinin bir dizi ekonomik yönetim ve performans hedefini karşılaması ve ekonomik ve sosyal reformları gerçekleştirmesi şartına bağlıdır.

Ülkeler

Şu ana kadar tam veya kısmi borç ertelemesi alan 37 ülke şunlardır:^[1]^[2]

Somali'nin 2020 yılında Tamamlanma Noktasını geçmesinin ardından 37 ülke programı tamamlamış ve dış borçlarının tamamını iptal ettirmiştir.^[1]^[3]

Mart 2020 itibarıyla iki ülkenin daha (Eritre ve Sudan) programa katılması düşünülmektedir.^[1] IMF yönetim kurulu 28 Haziran 2021'deki toplantısında, fonun Sudan'a olan borç hafifletme payını karşılaması için gereken kaynakların harekete geçirilmesine yardımcı olacak bir finansman planını onayladı^[4] Bu, Sudan'ın sivil liderliğindeki geçiş hükûmeti ve Abdalla Hamdok liderliğindeki kabinesinin karar noktasına ulaşmak için zorlu ekonomik reformlar uygulaması sonrasında meydana geldi.

Katılım şartları

HIPC kapsamında borç ertelemesinden yararlanmak için bir ülkenin öncelikle HIPC'nin eşik koşullarını karşılaması gerekiyor. HIPC'nin 1996 yılındaki başlangıcında, temel eşik şartı, geleneksel, ikili borç hafifletme uygulamalarının tam olarak uygulanmasına rağmen ülkenin borcunun sürdürülemez seviyelerde kalmasıydı. O zamanlar HIPC, borcun ihracata oranı %200-250'yi aştığında veya borç/devlet gelirleri oranı %280'i aştığında borcu sürdürülemez olarak değerlendiriyordu.

Finansman

IMF, şu anda HIPC programı için uygun olan 40 ülkeye borç ertelemesi sağlamanın toplam maliyetinin yaklaşık 71 milyar dolar (2007 doları cinsinden) olacağını tahmin ediyor.^[1] Fonlamanın yarısı IMF, Dünya Bankası ve diğer çok taraflı kuruluşlar tarafından, diğer yarısı ise kredi veren ülkeler tarafından sağlanmaktadır. IMF'nin maliyetteki payı şu anda kuruluşun 1999 yılındaki altın satışlarından elde edilen gelirlerle finanse ediliyor, ancak IMF bunun tüm maliyeti karşılamaya yetmeyeceğini ve aşağıdaki gibi ek ülkelerin talep etmesi durumunda daha fazla fon sağlanması gerekeceğini tahmin ediyor: Sudan ve Somali, programa giriş için gerekli yeterlilik koşullarını karşılamaktadır^[1]

Eleştiri

Eleştirmenler kısa sürede HIPC'nin kapsamına ve yapısına saldırmaya başladı. İlk olarak, borç-ihracat ve borç-hükûmet-gelir kriterlerinin keyfi ve fazla kısıtlayıcı olduğunu ileri sürerek HIPC'nin borç sürdürülebilirliği tanımını eleştirdiler. Kanıt olarak eleştirmenler, 1999 yılına kadar yalnızca dört ülkenin HIPC kapsamında herhangi bir borç ertelemesi aldığını vurguladılar. İkincisi, altı yıllık program borçlu ülkelerin bireysel ihtiyaçlarını karşılayamayacak kadar uzun ve esnek değildi. Üçüncüsü, IMF ve Dünya Bankası, tamamlanma noktasına kadar hiçbir borcu iptal etmedi ve yapısal reformlar yapmakta zorlanan ülkeleri borç ödeme yükü altında bıraktı. Dördüncüsü, ESAF koşulları sıklıkla yoksulluğu azaltma çabalarını baltalıyordu. Örneğin kamu hizmetlerinin özelleştirilmesi, hizmetlerin maliyetini vatandaşların ödeme gücünün ötesinde artırma eğilimindeydi. Son olarak, eleştirmenler HIPC'yi, alacaklıların çıkarlarını korumak için alacaklılar tarafından tasarlanan ve ülkeleri karar noktasına gelindiğinde bile sürdürülemez borç yükleriyle karşı karşıya bırakan bir program olarak eleştirdiler.

Bu tür ülkeler için yetersiz borç hafifletme, yoksulluğu azaltabilecek programlara aktif yatırım yapmak yerine, borçların ödenmesine daha fazla harcama yapmaları gerektiği anlamına geliyor.

2008'de bazı analistler HIPC girişiminin başarısız olduğunu ve çok kötü bir şekilde başarısız olduğunu gösterdi. Nijeryalı gazeteci Moussa Tchangari'ye göre başarısızlığın arkasında yatan bir faktör var:

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d ^e Factsheet: Debt Relief Under the Heavily Indebted Poor Countries (HIPC) Initiative 8 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - The IMF - accessed December 29, 2021
^ "Heavily Indebted Poor Countries," 18 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. World Bank, January 11, 2018. Accessed: December 29, 2021.
^ "Somalia to Receive Debt Relief under the Enhanced HIPC Initiative". IMF (İngilizce). 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021.
^ "IMF approves financing plan of debt relief to Sudan". Reuters. 11 Mayıs 2021. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2021.

Dış bağlantılar

Oxfam
Resmi HIPC Girişimi web sitesi (Dünya Bankası)
HIPC Borç Yardımı: Mitler ve Gerçekler (Jan Joost Teunissen ve Age Akkerman (ed.), Fondad, 2004, kitap, pdf)
HIPC Girişimi Iowa Üniversitesi Uluslararası Finans ve Kalkınma Merkezi.

[imffactsheet-1] Factsheet: Debt Relief Under the Heavily Indebted Poor Countries (HIPC) Initiative 8 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - The IMF - accessed December 29, 2021

[wb-2] "Heavily Indebted Poor Countries," 18 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. World Bank, January 11, 2018. Accessed: December 29, 2021.

[3] "Somalia to Receive Debt Relief under the Enhanced HIPC Initiative". IMF (İngilizce). 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021.

[4] "IMF approves financing plan of debt relief to Sudan". Reuters. 11 Mayıs 2021. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]