Arma (tanrı)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Arslantepe'deki bir kabartma üzerinde Luvi Ay tanrısı Arma'ya şarabın sunuluşu.

Arma, Anadolu'da Tunç Çağı ve erken Demir Çağı'nda Hititler ve Luviler tarafından tapınılan bir Ay tanrısıydı. Bu ismin, Ön Anadolu dilinde avare anlamına gelen "arma"dan geldiği tahmin edilmektedir.

Hattilerin Ay tanrısı Kaşku'ya tapınılmazken, Hitit ve Luvi dininde Arma'ya yaygın şekilde tapınılırdı. Özellikle Luviler için Ay hamilelik aylarıyla ilişkilendirilirdiği için Arma'nın hamile kadınları koruduğuna ve doğum yapan kadınlara yardım ettiğine inanılırdı.[1] Dolayısıyla Ay tanrısı aile dininde önemli bir role sahipti. Ayrıca devlet antlaşmalarındaki yeminlerde önemli bir garantörü olarak görev yapmıştır.[2] Arma'nın karısı Nikkal (Mezopotamya tanrıçası Ningal) adını taşıyordu.

Ay tanrısının yer aldığı en bilinen efsane Hattice kökenlidir. Bu hikâyede Ay tanrısı Kaşku gökten düşer ve Lahzan şehrinin pazar yerine ya da kapısına iner.[3] Buna öfkelenen hava tanrısı, çok korkan Ay tanrısının üzerine şiddetli bir yağmur yağdırır. Tanrıçalar Hapantali ve Kamruşepa sonunda sihirli büyüler kullanarak onu kurtarırlar.[4]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Piotr Taracha: Religions of Second Millennium Anatolia. Wiesbaden, 2009, s. 110.
  2. ^ Volkert Haas, Heidemarie Koch: Religionen des alten Orients: Hethiter und Iran. Göttingen 2011, s. 228.
  3. ^ Volkert Haas, Heidemarie Koch: Religionen des alten Orients: Hethiter und Iran. Göttingen, 2011, s. 227 ve devamı sayfalar.
  4. ^ Volkert Haas: Die hethitische Literatur. Berlin, 2006, s. 120 ve devamı sayfalar.