Araba Pazarı Hamamı
 Hamamın ön cephesinden bir görünüm | |
 | |
| Diğer ad(lar) | Arabapazarı Hamamı |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Durum | Faal |
| Tür | Hamam |
| Konum | Kastamonu, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°22′42″K 33°46′19″D / 41.37833°K 33.77194°D |
| Yenileme | 1773 ya da 1774 · 1918 · 1973-1981 · 2007-2008 |
| Sahip | Kastamonu Vakıflar Bölge Müdürlüğü |
| Teknik ayrıntılar | |
| Yapı sistemi | Kâgir |
| Malzeme | Taş |
Araba Pazarı Hamamı ya da Arabapazarı Hamamı, Kastamonu'daki bir hamamdır.
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Nasrullah Kadı tarafından, kendisinin 1506 ya da 1507 yılında[a] yaptırdığı camiye gelir sağlama amacıyla yaptırıldı.[1] 1918 ile 1971-1981 arasında birer onarımdan geçti.[2][3]
Yapının mülkiyetine sahip Kastamonu Vakıflar Bölge Müdürlüğünün 2007 sonunda yaptığı ihale sonrasında başlanan restorasyon çalışmaları,[4] 2008'da tamamlandı.[5]
Konumu ve mimarisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Kastamonu'nun Akmescit Mahallesi'ndeki Araba Pazarı Sokağı'nda, bu sokakla Belediye Caddesi'nin kesiştiği noktada, eski Kastamonu Belediye Binası önünde konumlanır.[2][6][7] Kuzey-güney doğrultusunda uzanan dikdörtgen bir alanda bulunur.[3] Moloz taş ve kesme taşla inşa edilen yapının doğu kısmı erkeklere, batı kısmı ise kadınlara ayrılmıştır.[6][3]
10,50 × 10,30 m ölçülerindeki yaklaşık kare planlı erkekler soyunmalık mekânına, güney cephesinin ortasındaki basık kemerli bir kapı açıklığıyla girilir. Bu açıklık, sonradan eklenen, dışa taşan dikdörtgen bir çerçeve içinde bulunur. Girişin her iki yanında, kesme taşlarla oluşturulan birer çerçeve içinde konumlanan birer dikdörtgen pencere yer alır. Demir parmaklıklı pencerelerin, tuğladan yapılan birer alınlığı, üç sıra tuğla ve bir sıra taşla oluşturulan birer sivri kemerle çevrelenir. Soyunmalığı örten kubbe, dışarıdan sekizgen bir kasnak içindedir. Köşelerde kalan kısımlar ise içeriden tromp, dışarıdan ise kurşun taklidi beton sıvalı çatıyla örtülüdür.[8][2][7]
Soyunmalıktan geçiş yapılan yaklaşık 7 × 9 m ölçülerindeki erkekler ılıklık mekânı, bir eyvanla genişletilmiştir.[2][7] Ilıklığın arkasında, haç benzeri plana sahip iki halvetli erkekler sıcaklık mekânı yer alır.[6][7] Kadınlar bölümünün kare planlı soyunmalığı da kubbeyle örtülüdür.[6][7] Soyunmalığın ardından gelen aynalı tonozla örtülü ılıklık, dikdörtgen planlıdır.[7] Sonrasında ulaşılan dikdörtgen planlı ve iki halvetli sıcaklık bölümünün ise ortasında bir kubbe bulunur.[6][7]
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Kitâbesindeki 912 yılı, miladi takvimde 1506 ya da 1507'ye denk gelir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Araba Pazarı Hamamı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Özel
- ^ Gökoğlu, Ahmet (1952). Paphlagonia. Doğrusöz Matbaası. s. 366.
- ^ a b c d "Araba Pazarı Hamamı". Türkiye Kültür Portalı.
- ^ a b c Bilici 1991, s. 142.
- ^ "Araba Pazarı Hamamı kıymete bindi". Kastamonu Postası. 14 Mayıs 2008. 10 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Tarihe baca işkencesi". Kastamonu Postası. 7 Ocak 2011. 27 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e Kanbay, F. Hande (Haziran 1996). Kastamonu Saray Hamamı Restorasyon Projesi (yüksek lisans). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. s. 18.
- ^ a b c d e f g Eyüpgiller, Kemal Kutgün (2009). "Kastamonu hamamları envanteri". TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi (7): 149-164. 22 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2024.
- ^ Bilici 1991, ss. 142-143.
- Genel
- Bilici, Kenan (1991). Kastamonu'da Türk Devri Mimarisi ve Şehir Dokusunun Gelişimi (18. Yüzyıl Sonuna Kadar) (doktora). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji ve Sanat Tarihi Sanat Tarihi Anabilim Dalı.
| Otorite kontrolü |
|
|---|
