Anna Apostolaki

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Anna Apostolaki
DoğumΆννα Αποστολάκη
1880
Girit, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm1958 (77-78 yaşlarında)
MilliyetYunan
EğitimFelsefe Okulu

Anna Apostolaki (Yunanca; Άννα Αποστολάκη); (d. 1880–ö. 1958) Yunan arkeolog ve müze küratörüydü. Profesyonel arkeolog olarak çalışan ilk Yunan kadındı. Ulusal Dekoratif Sanatlar Müzesi'nin küratörü ve daha sonra müdürü olarak görev yaptı. Doktora derecesi alarak mezun olan ilk kadınlardan biridir. Aynı zamanda Atina Arkeoloji Derneği'nin ilk kadın üyesi ve Hristiyan Arkeoloji Derneği'nin ilk üyelerinden biriydi. Antik tekstiller konusunda uzmandı. Antik desenlerin ve Yunan dokuma geleneklerinin korunmasını, yalnızca kadınların geleneksel çalışmalarını desteklemekle kalmayıp, Yunan tarihinin iki savaş arası döneminde Yunan milliyetçiliğini güçlendirmenin bir yolu olarak gördü.

Erken dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Anna Apostolaki, 1880 yılında, o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'nun, şimdi ise Yunanistan'ın bir parçası olan Girit adasının Rethymno vilayetindeki Margarites'te doğdu.[1][2][3] Babası aslen Eleutherna yakınlarındandı.[3] Osmanlı yönetimine karşı yaşanan bölgesel ayaklanmalar, ailesinin Pire'ye, oradan da Atina'ya kaçmasına neden oldu.[2] "Eğitim Dostları Derneği" tarafından yönetilen bir kız okulu olan "Arsakeio"da okudu ve 1899'da kadınların erişebildiği birkaç meslekten biri olan öğretmen olarak mezun oldu.[4][2][3][5]

Kariyer[değiştir | kaynağı değiştir]

Apostolaki kariyerine öğretmen olarak başladı ve kendi eğitim hedeflerini sürdürürken diğer öğrencilere de ders verdi.[2][3] 1903'te Felsefe Okulu'nda okuyarak Atina Üniversitesi'ne girdi.[4][2] Eş zamanlı olarak Atina Nümizmatik Müzesi'nde kendisine akıl hocalığı yapan ve bilimsel araştırmaya olan bağlılığını geliştirmesine yardımcı olan Ioannis Svoronos'un asistanı olarak çalışmaya başladı.[2] Svoronos'un rehberliği altında, 1906 yılında Atina Arkeoloji Cemiyeti'ne kabul edilen ilk kadın oldu.[2][6] Ayrıca arkeolog olarak profesyonel olarak çalışan ilk Yunan kadın oldu.[6] 1909'da Atina Üniversitesi'nden mezun olan ilk on kadından biri ve Girit'te diploma alan ilk kadın oldu.[2] Apostolaki'nin de düzenli olarak katkıda bulunduğu Bayanlar Gazette gibi kadın gazetelerinin manşetlerinde Apostolaki'nin doktorasını tamamladığı şöyle haber veriliyordu: "Kadınlar galip geldi. Yunan dünyasının dün itibariyle yeni bir kadın doktoru var..." [2][6] Aynı yıl Nikolaos Politis'in kurduğu Yunan Folklor Topluluğu'na katılan ilk kadın oldu ve halk kültürü üzerine dersler vermeye başladı.[2]

20. yüzyılın ilk yarısındaki kargaşa ve Birinci Dünya Savaşı birçok tarihi mekanı tehlikeye attı. Bunların bozulmasından ve korunmasından endişe duyan Apostolaki, Hristiyan Arkeoloji Derneği'nin ilk üyelerinden biri olarak mücadeleye katıldı. Aynı zamanda Yunan feminist Kalliroi Parren tarafından 1911'de kurulan Yunan Kadınları Lisesi Kulübü'nün kurucu Yönetim Kurulu Üyesiydi. Aynı yıl Kulüp üyelerine Knossos sarayı hakkında bir konferans verdi.[5] Bir yandan öğretmenlik yaparken Ulusal Kostümler Dairesi'nde danışman olarak ek görevler üstlendi. Bu görevde, ulusal geleneklerin korunmasına ilişkin bilgilerin yayılmasından sorumluydu. Bu dönemde kültürel korumayla da ilgilenen şair Georgios Drossinis ve arkeolog Georgios Kourouniotis gibi insanlarla temas kurmasını sağladı.[3] Bu entelektüeller, antik, Orta Çağ ve modern eserlerin arkeolojik kayıtlarını değerlendirip karşılaştırarak çağdaş kültürel uygulamaları antik Yunan kültürüyle ilişkilendirerek ulusal gururu artırmaya çalıştılar.[2][3] Özellikle Apostolaki (Angeliki Chatzimichali, Eleni Euclid ve Lucia Zygomala gibi diğer kadınlarla birlikte), kadınların el sanatları ürünlerini toplayıp sergileyerek kadınların topluma katılımını daha görünür kılmakla ilgileniyordu.[5][7]

O zamanlar Yunanistan'daki kadın kulüpleri, yoksullar ve mülteci nüfus için bölgesel okullar kuran zengin şehirliler tarafından organize ediliyordu. Bu okulların bir kısmı kızların el sanatlarında eğitimine odaklanmıştı. Apostolaki bu kulüplerle meşgul olmuş ve Bizans döneminden günümüze kadar sanatsal motiflerin sürekli kullanımını gösteren çeşitli desenlere ilgi duymuştur.[7] Yunan tasarımının yerini yabancı unsurlarla değiştiren moda trendlerini yansıtmaktan uzaklaşarak, Yunanistan'ın zanaat ve tekstil sanatına yaptığı katkılara dikkat çekmek için Lyceum Club ile projeler üzerinde çalıştı.[7] Dokuma ürünler ve danteller toplayarak Kulüp için 1921, 1922 ve 1924'te üç serginin düzenlenmesine yardımcı oldu.[7]

Türk-Yunan Savaşı'nın sona ermesinin ardından Yunan El Sanatları Müzesi Yönetim Kurulu üyesi Drossinis, müzenin Ulusal Dekoratif Sanatlar Müzesi olarak yeniden düzenlenmesine yardımcı oldu. 1923'te Apostolaki'yi asistanı olarak işe aldı ve bu onu Yunan Arkeoloji Servisi'ne katılan dördüncü kadın yaptı.[a][2] Başlarda tüm kumaşları elde yıkayarak, güveleri temizleyerek ve 4. yüzyıldan 7. yüzyıla kadar dokuma kumaşlardan oluşan tekstil koleksiyonunu kataloglayarak işine başladı.[11][2] Daha sonra hem çağdaş hem de antik arkeolojik eserler elde etmek için çalıştı, nakış örneklerinin yanı sıra kostümleri toplamak için katırla Girit'teki uzak köylere ve diğer yerlere seyahat etti.[2] Apostolaki, Lyceum Kulübü'nün 1925'teki Küçük Kadın İttifakı toplantısının bir parçası olarak Yunan tekstillerinden oluşan bir sergi hazırlamasına yardım etti.[7] 1926'da müzenin küratörü oldu ve aynı yıl Lyceum Club Panathenaic Stadyumu'nun ev sahipliği yaptığı üç günlük kültür festivali için Lyceum'un genç üyeleri tarafından giyilen Minos kıyafetlerinin bir sergisini düzenledi.[2][5] 1927'de Apostolaki, Lyceum Kulübü için bir sergi düzenledi. Potansiyel sergileyicilere yaptığı davette Yunan temalarının önemi vurgulandı, ancak başvuruların arasında boncuk işleri, müzik aletleri, çömlekçilik, ahşap eserler ve dokumaların yer alabileceği de duyuruldu.[7]

1932'de Apostolaki, Ulusal Dekoratif Sanatlar Müzesi'nin direktörlüğüne terfi etti ve aynı yıl Kıpti tekstil kataloğunu yayınladı. Katalog, τικών Τεχνών (Atina Yunan El Sanatları Müzesi'nin Kıpti Kumaşları), Antik dönemden modern döneme kadar dokuma tekniklerinin sürekliliğinin değerlendirilmesi adını taşıyordu.[2][7] Kitap, dokumayla ilgili uluslararası düzeyde basılan ilk metinlerden biriydi ve o dönemde Yunanca yazılmış olan tek metindi.[3] Boyama teknikleri, tekstil tarihi ve dokuma konusundaki uzmanlığı, Benaki Müzesi müdürü Antonis Benakis'in kendisinden Benaki'nin tekstil koleksiyonunu değerlendirip yayınlamasını istemesine yol açtı.[2] Benaki koleksiyonuna ilişkin analizi 1937'de Yunanistan'ın "en önemli arkeoloji dergisi" Archiologiki Ephimeris'in yüzüncü sayısında yayınlandı.[7] İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerin yağmalamasını önlemek için Yunan El Sanatları Müzesi'nin sergileri Ulusal Arkeoloji Müzesi'nde saklandı. 1944'te evine baskın yapıldı ve el yazmalarına el konuldu. Çalışmalarından geriye kalan tek şey, Fars ve Sasani Fars halk sanatının analizini içeren, yayınlanmış üç kitap ve on bir makaleydi.[2][7] Uluslararası bir üne kavuşan sanatçı, 1950 yılında Thomas Whittemore tarafından Amerika Bizans Enstitüsü için Kıpti tekstiller üzerine Κατοπριζομένη επί Υφάσματος (Kumaşta Aynalanmış) adlı bir makale yazmaya teşvik edildi.[2] 1954 yılında müzeden emekli oldu ancak ölümüne kadar Girit işlemeleriyle ilgili metinler üzerinde çalışmaya devam etti.[3]

Ölüm ve Anısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Apostolaki 1958 yazında öldü. Yunan tekstil tarihini değerlendiren ve sınıflandıran ilk bilim adamlarından biri ve aynı zamanda kadınları eğitmek ve kadın zanaatlarını teşvik etmek için çalışan bir feminist olarak hatırlanıyor.[1][5][7] 2015 yılında Resmo Halk Kütüphanesi, Yunan Kadınları Lisesi Kulübü ve Benaki Müzesi ile birlikte Apostolaki ve eserleri üzerine bir atölye çalışmasına ev sahipliği yaptı ve bunlardan bazıları eş zamanlı olarak sergilendi. Atölye çalışmasının amacı Apostolaki'nin tanınırlığını artırmak ve onun Girit işlemeleri hakkındaki taslağını yayınlamak için fon toplamaktı.[3]

Bazı çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Τα κοπτικά υφάσματα του εν Αθήναις Μουσείου Κοσμητικών Τεχνών (Atina Dekoratif Sanatlar Müzesi'ndeki Kıpti kumaşlar ) 1932 sonrası)
  • Εικών του Αράτου επί υφάσματος (Aratos'un kumaş üzerindeki resmi) (Atina, 1938)
  • Κεντήματα μάλλινα 4ου–9ου αιώνος εξ αιγυπτιακών τάφων ('Mısır mezarlarından 4. – 9. yüzyıllara ait yün nakışlar') (Atina, 1956)

Makaleler[değiştir | kaynağı değiştir]

  • ' Διόνυσος Δενδρίτης ' ("Ağaçların Dionysosu "), Αρχαιολογική Εφημερίς, 1942/44, Τόμος 81–83, s. 73–91 (1948)
  • ' Κατοπριζομένη επί Υφάσματος' ("Kumaşta Aynalanmış"), Walter Ewing Crum Onuruna Kıpti Çalışmaları'nda (Boston, 1950)

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Apostolaki'nin Müze'de çalışmaya 1923'te başlayıp başlamadığı konusunda kaynaklar farklılık gösteriyor (Florou 2016; Bounia 2017; Allman 2021)[8][9][10] veya 1924 (Hatzidakis 1959; Nikolaidou & Kokkinidou 2005; Ladia 2015),[11][4][12] Nikolaidou & Kokkinidou 2005'te Yunan Arkeoloji Servisi'ne üyelik tarihi bundan ayrı olarak 1922 olarak verilmektedir.[13] Hiçbir kaynak daha önce herhangi bir arkeoloji veya müze işinden bahsetmediğinden, Hizmete üyeliği Ulusal Dekoratif Sanatlar Müzesi'ndeki çalışmalarının başlangıcına dayanmalı ve bu başlangıçla örtüşmelidir. İkincisi için Bounia 2017'yi burada takip ediyoruz çünkü bu kaynak 1923 tarihli orijinal bir arşiv belgesinden alıntı yapıyor.[14]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b Hatzidakis, Manolis (1959). "Άννα Αποστολάκη (1880–1958: Νεκρολογία)" [Anna Apostolaki (1880–1958: Obituary)]. Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας (Bulletin of the Christian Archaeological Society) (in Greek). A. Athens: Christian Archaeological Society: 159–160. ISSN 1105-5758. Archived from the original on 4 July 2018. Retrieved 4 July 2018. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Florou, Vivian (1 January 2016). "Anna Apostolaki: A Forgotten Pioneer of Women's Emancipation in Greece". Natalia Vogeikoff-Brogan. Athens, Greece: From the Archivist’s Notebook. Archived from the original on 10 June 2018. Retrieved 4 July 2018. Author is an instructor at the American School of Classical Studies of Athens and sources are cited. 
  3. ^ a b c d e f g h i Ladia, Eva (5 March 2015). "Άννα Αποστολάκη: "Μια ιεροφάντις του πολιτισμού μας"" [Anna Apostolaki: "A Hierophant of our culture"] (in Greek). Rethymno-Chania, Crete: Ρεθεμνιώτικα Νέα. Archived from the original on 25 March 2015. Retrieved 4 July 2018. 
  4. ^ a b c Hatzidakis 1959.
  5. ^ a b c d e Allman, Naomi (2021). "Anna Apostolaki". TrowelBlazers. Retrieved 26 August 2021. 
  6. ^ a b c Nikolaidou, Marianna; Kokkinidou, Dimitra (2005). "Greek women in archaeology: an untold story". In Díaz-Andreu, Margarita; Sørensen, Marie Louise Stig (eds.). Excavating Women: A History of Women in European Archaeology. Abingdon-on-Thames, England: Routledge. pp. 229–258. ISBN 1-134-72776-3. 
  7. ^ a b c d e f g h i j Bounia, Alexandra (2017). "Η Άννα Αποστολάκη και η ίδρυση λαογραφικών μουσείων στην ελληνική περιφέρεια" [Anna Apostolaki and the establishment of folklore museums in the Greek regions]. In Oikonomou, Andromachi; Florou, Vasiliki (eds.). Αντίδωρο στην Άννα Αποστολακη. Η ζωή, το έργο και η συνεισφορά της (Festschrift on the Life of Anna Apostolaki. Her Life, Work and Contributions). Πρακτικά Επιστημονικής Ημερίδας Αθήνα, 24 Νοεμβρίου 2015 «Επιμέλεια» (Proceedings of a Scientific Conference, Athens, 24 November 2015 "Diligence") (in Greek). Athens: Lyceum of Greek Women. pp. 151–174. Retrieved 5 July 2018. 
  8. ^ Florou 2016.
  9. ^ Allman 2021.
  10. ^ Bounia 2017, s. 151.
  11. ^ a b Ladia 2015.
  12. ^ Nikolaidou & Kokkinidou 2005, s. 233.
  13. ^ Nikolaidou & Kokkinidou 2005, s. 234.
  14. ^ Bounia 2017, p. 151 footnote 1.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anna_Apostolaki&oldid=32629444" sayfasından alınmıştır