Ahlaki üstünlük
Ahlaki üstünlük, etik veya siyasi söylemde, ahlaki kalma ve evrensel olarak tanınan adalet veya iyilik standardına bağlı kalma ve bunu destekleme nedeniyle saygı duyulma durumunu ifade eder. Aşağılayıcı bağlamda, bu terim genellikle mecazi olarak kendini haklı gören bir tutumu tanımlamak için kullanılır.
- "Ahlaki üstünlük peşinde koşan taraflar, meşru ve ahlaki açıdan savunulabilir olarak görülmeyen şekillerde hareket etmeyi basitçe reddederler." [1]
Siyaset[değiştir | kaynağı değiştir]
Ahlaki üstünlüğe sahip olmak, özellikle şiddet içeren muhalefet karşısında şiddetsiz direniş başta olmak üzere siyasi hareketleri meşrulaştırmak için kullanılabilir[2] ve tüm dünyada sivil itaatsizlik eylemleri toplumdan sempati ve destek toplamak için kullanılmıştır.
Aynı şekilde, 21. yüzyıl devletleri ahlaki üstünlüklerini korumak için savaş ilan etmekten kaçınabilirler - ancak alaycı bir bakış açısıyla, reelpolitiğin hala savaşlara yol açtığını, sadece ilan edilmediğini gözlemleyeceklerdir.[3]
İşletme[değiştir | kaynağı değiştir]
Ekonomist ve sosyal eleştirmen Robert H. Frank, What Price the Moral High Ground? (Ahlaki Üstünlüğün Bedeli Nedir?) adlı kitabında prososyal davranışın iş dünyasında mutlaka zararlı olduğu fikrine karşı çıkmıştır.[4]
Sosyal sorumluluk sahibi firmaların, rekabetin yoğun olduğu ortamlarda bile beklenmedik faydalar elde ettiğini, çünkü ilkelere bağlılıklarının onları iş yapılacak ortaklar olarak daha cazip hale getirdiğini savunmuştur.[5]
Günlük kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]
Günlük kullanımda bir kişi, bir şeyin eleştirisini yapmak ya da sadece bir tartışmayı kazanmak için 'ahlaki üstünlük' bakış açısını benimseyebilir. Bu bakış açısı bazen züppelikle ilişkilendirilmekle birlikte, bir tutum sergilemenin meşru bir yolu da olabilir.
Sosyal bilimler veya felsefeler bazen 'ahlaki üstünlüğü' ele geçirmekle suçlanırlar çünkü genellikle özünde insan özgürlüğü ve adalet gibi konularla ilgilenirler. Geleneksel eğitim düşüncesinin kendisi, belki de eleştirel pedagojiyi kullanarak popüler kültüre karşı bir tür ahlaki üstünlüğü savunuyor olarak görülebilir: savunucularının kendileri de (doğru ya da yanlış) yanlış ve haksız bir üstünlük duygusu peşinde koşmakla suçlanabilir.[6]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Moral High Ground 19 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - International Online Training Program On Intractable Conflict - Conflict Research Consortium, University of Colorado, USA
- ^ R. L. Johnson, Gandhi's Experiment with Truth (2006) p. 19
- ^ Y. Dinstein, War, Aggression and Self-Defence (2005) p. 326
- ^ What Price the Moral High Ground: Ethical Dilemmas in Competitive Environments 11 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Robert H. Frank, 0-691-00672-5
- ^ A. Teniati, The Collaborative Enterprise (2010) p. 9
- ^ Tom Shippey, Tolkien (2001) p. 308