İçeriğe atla

Abdülhalim Hâfız

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Abdülhalim Hâfız
عبد الحليم حافظ
Hâfız 1970'li yıllarda.
Genel bilgiler
DoğumAbdülhalim Ali Şebâne
21 Haziran 1929(1929-06-21)
El-Halavat, Mısır Krallığı
Ölüm30 Mart 1977 (47 yaşında)
Londra, İngiltere
TarzlarMısır müziği, opera
MesleklerŞarkıcı, aktör, orkestra şefi, iş adamı, müzik öğretmeni, film yapımcısı
Etkin yıllar1951–1977

Abdülhalim Ali Şebâne (Arapça: عبد الحليم علي شبانة), bilinen adıyla Abdülhalim Hâfız, (21 Haziran 1929 – 30 Mart 1977), Mısırlı şarkıcı, aktör, orkestra şefi, iş adamı, müzik öğretmeni ve film yapımcısıydı.[1][2][3][4][5] Ümmü Gülsüm, Muhammed Abdülvahab, Ferit El Atraş ve Şadiye ile birlikte Mısır'ın en önemli müzisyenlerinden biri olarak kabul edilir.[1][6] Popülerliği arttıkça kendisine Esmer Bülbül anlamına gelen 'el-Endaleeb el-Asmar (Arapça: العندليب الأسمر) lakabı verildi.[7] Hâfız, bugüne kadar 80 milyondan fazla albüm sattı.[1][8]

İlk yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Abdülhalim Ali Şebâne, Kahire'nin 80 kilometre kuzeyindeki Şarkiye'de bulunan El-Halavat'ta Ali İsmail Şebâne'nin dördüncü çocuğu olarak dünyaya geldi. İsmail ve Muhammed adında iki erkek kardeşi ve Aliye adında bir kız kardeşi vardı. Annesi onu doğurduktan üç gün sonra doğum komplikasyonları nedeniyle öldü. Birkaç ay sonra babasının da ölmesi onu ve kardeşlerini genç yaşta yetim bıraktı.[2] Birkaç yıl boyunca kötü bir yetimhanede yaşadı. Daha sonra Kahire'deki halası ve amcası tarafından büyütüldü. Bu yıllarda Abdülhalim oldukça fakirdi.[9]

Abdelhalim'in müzik yetenekleri ilk olarak ilkokuldayken ortaya çıktı. Ağabeyi İsmail, Abdülhalim'in ilk müzik öğretmeniydi. 14 yaşında Kahire'deki Arap Müzik Enstitüsü'ne katıldı ve Muhammed Abdülvahab'ın şarkılarını söylemesiyle tanındı. Yüksek Tiyatro Müzik Enstitüsü'nden obua sanatçısı olarak ayrıldı.[10][11]

Müzikal kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Abdülhalim müzik kariyerinin başında Tanta ve Mahalletü'l-Kübra'daki okullarda müzik öğretmeni olarak çalıştı. 18 Haziran 1953'te Mısır Devrimi'nin birinci yıl dönümü kutlamalarında radyoda şarkı söylemesi planlanan Karem Mahmud'un yerine son dakika değişikliğiyle şarkı söyledi ve Abdülhalim'in radyodaki bu performansı adının duyulmasını sağladı.[12] Abdülhalim'in performansı Mısır milli radyosunun müzik programlama şefi Hâfız Abdülvahab tarafından da dinlendi. Bu olaydan sonra Abdülhalim, Abdülvahab'ın ilk adı olan 'Hâfız'ı, sahne soyadı olarak aldı.[5]

Abdülhalim kariyerinin ilk dönemlerinde, yeni şarkı söyleme tarzı nedeniyle pek olumlu karşılanmadı. Ancak bu tarzını devam ettirdi ve zamanla olumlu tepkiler almayı başardı. Bir süre sonra ise tüm yaş kitleleri tarafından sevilen bir şarkıcı oldu.[13]

Besteci Muhammed Abdülvahab ile birlikte müzik çalışmaları yapan Abdülhalim Ahwak ("Seni seviyorum"), Nebtedi Minen el Hekaya ("Hikayeye nereden başlamalıyız") ve Fatet Ganbena ("Yanımızdan geçti") gibi birçok popüler aşk şarkısına imza attı. Hâfız ayrıca Zay el Hawa ("Aşk gibi geliyor"), Sawah ("Avare"), Hawel Teftekerni ("Beni hatırlamaya çalış"), Aye Damiet Hozn ("Herhangi bir hüzün gözyaşı") ve Mawood ("Kader") gibi şarkılarda Mısırlı şair Muhammed Hamza ile çalıştı.

Kariyeri boyunca ülkesinin ve Orta Doğu'nun en popüler müzisyenlerinden olan Hâfız, her zaman kapalı gişe salonlarda ve stadyumlarda konser verdi.[14] Popülerliğine rağmen, tamamen canlı performans sergilediği için nadiren bir stüdyo albümü yayınladı.[6] Obua, davul, piyano, ud, klarnet ve gitar gibi birçok farklı enstrüman çaldı. Şarkılarının bestelenmesinde her yönüyle yer alan Hâfız, Arap dünyasına pek çok yeni enstrüman tanıtmıştır.[5] Arap dünyasının hemen her ülkesinde ve Avrupa'daki birkaç konser de dahil olmak üzere Arap dünyası dışında da sahne aldı.[1] Ayrıca, milliyetçi şarkılarının büyük çoğunluğunu ithaf ettiği memleketi Mısır'ın yanı sıra, devrimleri ve savaşları sırasında Lübnan, Suriye, Tunus, Cezayir ve Fas gibi Arap dünyasındaki diğer ülkelere ithaf ettiği birkaç şarkısı da bulunmaktadır. Abdülhalim'in tüm müzikal kataloğu 2000'li yılların başında müzik şirketi Mazzika tarafından satın alındı.

Hastalığı ve vefatı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Abdülhalim Hâfız'ın cenaze merasimi.

Abdülhalim, 11 yaşındayken Mısır'da yaygın olarak görülen ve su yoluyla bulaşan bir parazit hastalığı olan şistozomiyaza yakalandı.[15] Hayatının büyük bölümünde bu hastalıktan muzdarip oldu. 1956 yılında Ramazan ayında arkadaşı Mustafa Al-Areef ile yemeğe davet edildiğinde mide kanaması geçirdi. Yapılan tetkiler sonucunda şistozomiyazisin neden olduğu karaciğer sirozuna yakalandığı anlaşıldı. Ülkesinin yanı sıra Rabat, Paris ve Londra'daki hastanelerde tedavi gördü. Abdülhalim Hâfız, 30 Mart 1977 tarihinde Londra'daki King's College Hastanesi'nde 47 yaşındayken vefat etti.

Abdülhalim'in Kahire'deki cenaze törenine aralarında Mısır Başbakanı Memduh Salih'in de olduğu milyonlarca kişi katıldı.[15][16] Vefatının ardından aralarında cenaze yürüyüşü sırasında balkondan atlayarak intihar eden en az dört kadının da bulunduğu kişinin intihar ettiği bildirildi.[15] Abdülhalim Kahire'deki Al Bassatin Mezarlığı'nda defnedildi.

Kişisel hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Abdülhalim Hâfız hiç evlenmemiş olsa da, aktris Soad Hosni ile altı yıl boyunca gizlice evli kaldığı iddia edildi. Bu söylenti hiçbir zaman kanıtlanamazken her iki şarkıcıya yakın olan kişiler de bu söylentiyi yalanladı.[17][18]

Abdülhalim, Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdülnasır ve Fas Kralı II. Hasan da dahil olmak üzere Orta Doğu dünyasının birçok çağdaş devlet başkanı ve kralıyla sağlam dostluklar kurdu.[19] Ayrıca Mısırlı şairlerin çoğuyla çok yakın dostlukları vardı.[1]

Mirası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Abdülhalim Hâfız'ın "Khosara" (Arapça: خسارة) adlı şarkısı 1999 yılında Jay-Z'nin "Big Pimpin'" adlı kaydında kullanıldığında Batı dünyasında dikkat çekmişti. "Khosara"dan iki tam ölçü yeniden kaydedilerek şarkının yapımcısı ve telif hakkı sahibi Magdi el-Amroussi'den izin alınmadan kullanıldı. Jay-Z'nin gerçek bir sample yerine interpolasyon kullanması, şarkının kullanımı için telif ücreti ödemekten kaçınmasını sağladı.[20]

Hâfız'ın hayatını konu alan ve başrolünde Ahmad Zaki'nin oynadığı "Halim" adlı uzun metrajlı bir film 2006 yılında gösterime girdi.[21] Aynı yıl Mısır'da "Al-andaleeb hikayt shaab" adlı bir mini dizi çekildi ve başroldeki Şadi Şamel, Abdülhalim'i canlandırdı.[22]

21 Haziran 2011 tarihinde Google, Hâfız'ın 82. doğum gününü bir Google Doodle'ı ile kutladı.[23]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d e El-Saket, Ola (21 Haziran 2011). "Remembering Abdel Halim Hafez, the voice of revolution". Al-Masry Al-Youm: Today's News from Egypt. 8 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2011. 
  2. ^ a b "Abdel Halim Hafez". IMDb. 2011. 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2011. 
  3. ^ "The sound of resilience". Al-Ahram. 2011. 25 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2011. 
  4. ^ "The business of culture". Al-Ahram. 2000. 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2011. 
  5. ^ a b c Kjeilen, TTore (2011). "Abdel Halim Hafez". LookLex Encyclopaedia. lexicorient.com. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2011. 
  6. ^ a b "Abdel Halim Hafez". Arabic nights. 2011. 21 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2011. 
  7. ^ "اليوم .. ذكرى رحيل العندليب الأسمر عبد الحليم حافظ". اليوم السابع (Arapça). 20 Mart 2022. 8 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023. 
  8. ^ "Abd El Halim Hafez". anayou. 2011. 28 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2011. 
  9. ^ "Abdel Halim Hafez". IMDb. 2011. 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2011. 
  10. ^ "Abdel Halim Hafez Biography". AOL Music. 2011. 21 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2011. 
  11. ^ "Abdel Halim Hafez". IMDb. 2011. 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2011. 
  12. ^ "Abdel Halim Hafez". Egyptian Figures. 2011. 2 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2011. 
  13. ^ Fahim, Kareem; Cambanis, Thanassis (10 Şubat 2011). "In Tahrir Square, Hopes Mount and Then Are Dashed". The New York Times. 4 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
  14. ^ "Abdel Halim Hafez". 6lyrics. 2011. 10 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2011. 
  15. ^ a b c "ABDEL HAFEZ, 46, OF EGYPT, ARAB WORLD'S TOP SINGER". nytimes.com. 2 Nisan 1977. 27 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2023. 
  16. ^ "Abdel Halim Hafez". 5 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016. 
  17. ^ "Abdel Halim Hafez". A Bridge To Egypt. 2011. 21 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2011. 
  18. ^ "Abd el Halim Hafez | Alam el Phan". 6 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2011. 
  19. ^ "Abdel Halim Hafez". Egypt State Information Service. 2011. 13 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2011. 
  20. ^ Atia, Tarek (Haziran 2000). "Pimpin' a classic". Al-Ahram Weekly. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2011. 
  21. ^ "Halim (2006)". IMDb. 11 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2023. 
  22. ^ "Al-andaleeb hikayt shaab (TV mini-series 2006)". IMDb. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2023. 
  23. ^ "Abdel Halim Hafez's 82nd Birthday". Google. 21 Haziran 2011. 3 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2023. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Abdülhalim_Hâfız&oldid=33458334" sayfasından alınmıştır