Abbas Ağa Çeşmesi (Beşiktaş)

Abbas Ağa Çeşmesi
Genel bilgiler
Tür	Duvar çeşmesi
Mimari tarz	Klasik Osmanlı mimarisi
Konum	Beşiktaş, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar	41°02′42″K 29°00′21″D / 41.04500°K 29.00583°D
Yaptıran	Abbas Ağa
Tamamlanma	1669/1670
Teknik ayrıntılar
Yapı sistemi	Kâgir
Malzeme	Taş

Abbas Ağa Çeşmesi, İstanbul'un Beşiktaş ilçesindeki bir çeşmedir. 1669 ya da 1670 yılında yaptırılmıştır.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

IV. Mehmed'in Kızlar Ağası Abbas Ağa tarafından, 1699 ya da 1670 yılında yaptırıldı.^[a]^[1] 1972 yılında suyunun aktığı kaydedilmişti.^[2]

Konumu ve mimarisi[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul'un Beşiktaş ilçesinin Sinanpaşa Mahallesi'nde, Akmaz Çeşme Sokağı üzerinde^{[kaynak belirtilmeli]} ve Abbas Ağa Camii'nin yanında konumlanır.^[1] Kesme taştan yapılan, klasik Osmanlı mimarisi tarzındaki bir duvar çeşmesidir. Ön cephesindeki basık sivri kemerli nişin içinde mermer aynataşı yer alır. Aynataşının içinde, dalgalı kaş kemer motifinin altında bir rozet kabartması bulunur. Teknesi ile her iki yanındaki setleri küfeki taşındandır.^[1]^[2]

Nişin yukarısında konumlanan dört satırlık kitâbesi, Abbas Ağa tarafından Üsküdar'da yaptırılan çeşmeyle aynı metne sahiptir. Cülûs tekniğiyle işlenen kitâbe metni şu şekildedir:^[2]^[3]

Metin

ددی دارالسعاده حضرت عباس اغا یا رب
چوق شكر احسانكه لطف ایلدك جود و نوال

حسبة لله ایچوندر هپ بو سعیمز روز و شب
جمله حالم ساكا معلوم سن بیلورسك لا یزال

جرم عصیانمه باقما اول حبیبك حرمتی
یا الهی رحمتك اظهار ایدوب كوستر جمال

ال اچوب دركاهكه كلدم ساكادر منتم
ایله خیراتمی مقبول یا كریم ذل الجلال

رحمت اولسون جاننه هر كیم اوقورسه فاتحه
روحمی شاد ایلین هاچ اولمیه بر دم ملال

سویلدم بو تاریخی دل تشنه لر بولسون حیات
نوش جان اولسون ايچك بو چشمه دن آب زلال
سنه ١٠٨٠

Transkripsiyonu

Dedi Dârü's-sa'âde hazret-i Abbâs Ağa yâ Rab
Çok şükür ihsânına lûtfeyledin cûd-u nevâl

Hasbeten li'llâh içindir hep bu sa'yim rûz-u şeb
Cümle hâlim sana ma'lûm sen bilirsin lâ-yezâl

Cürm-ü isyânıma bakma ol habîbin hörmeti
Yâ İlâhī rahmetin izhâr edip göster cemâl

El açub dergâhına geldim sanadır minnetim
Eyle hayrâtımı makbâl yâ kerîm-i zü'l-celâl

Rahmet olsun cânına her kim okursa fâtihâ
Rûhumu şâd eyleyen hîç olmaya bir dem melâl

Söyledim bu târîhi dil-teşneler bulsun hayât
Nûş-ı cân olsun içün bu çeşmeden âb-ı zülâl
sene 1080

Saçaklı çatısının üzerindeki dikdörtgenler prizması şeklindeki kütlenin ön cephesinin iki kenarında birer lale, ortasında ise bir madalyon kabartması bulunur. Bu kütlenin alınlığının ortasında bir çarkıfelek kabartması yer alır.^[1]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş'taki çeşmeler listesi

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Kitâbesindeki 1080 yılı, miladi takvimde 1669 ya da 1670'e denk gelir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d Ertuğ, Necdet, (Ed.) (2006). "107 Abbas Ağa Çeşmesi". İstanbul Tarihî Çeşmeler Külliyatı. 2. İstanbul: İSKİ Genel Müdürlüğü. s. 8. ISBN 9789944100335.
^ ^a ^b ^c Egemen, Affan (Ekim 1993). "4 - Abbas Ağa Çeşmesi". İstanbul'un Çeşme ve Sebilleri. İstanbul: Arıtan Yayınevi. s. 7.
^ "Abbas Ağa Çeşmesi - Yapım kitabesi". Osmanlı Kitabeleri Projesi. 27 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2023.

[1] Kitâbesindeki 1080 yılı, miladi takvimde 1669 ya da 1670'e denk gelir.

[İSKİ-2] Ertuğ, Necdet, (Ed.) (2006). "107 Abbas Ağa Çeşmesi". İstanbul Tarihî Çeşmeler Külliyatı. 2. İstanbul: İSKİ Genel Müdürlüğü. s. 8. ISBN 9789944100335.

[Egemen-3] Egemen, Affan (Ekim 1993). "4 - Abbas Ağa Çeşmesi". İstanbul'un Çeşme ve Sebilleri. İstanbul: Arıtan Yayınevi. s. 7.

[4] "Abbas Ağa Çeşmesi - Yapım kitabesi". Osmanlı Kitabeleri Projesi. 27 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2023.

[a]

[1]

[2]

[3]