On altılı sayı sistemi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
20.05, 16 Ocak 2021 tarihinde Sp1dey (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24671508 numaralı sürüm (Yazım ve noktalama düzenlemeleri)

Heksadesimal, 16 tabanlı sayı sistemidir. Hxx bilgisayar belleğindeki 8 bit'lik bayt'ları göstermek için kullanılan bir kestirme yoldur.

Bu sayı sistemine "16 tabanlı sayı sistemi" denilmesinin nedeni, 16 tane sembolden oluşmasıdır. Sembollerden 10 tanesi rakamlarla (0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9), geri kalan 6 tanesi harflerle (A, B, C, D, E, F) temsil edilir.

Dönüşüm tablosu

Aşağıdaki tabloda; 1'den 15'e kadar 16, 10, 8 ve 2 tabanlı sayılar verilmiştir.

0hex = 0dec = 0oct 0 0 0 0
1hex = 1dec = 1oct 0 0 0 1
2hex = 2dec = 2oct 0 0 1 0
3hex = 3dec = 3oct 0 0 1 1
4hex = 4dec = 4oct 0 1 0 0
5hex = 5dec = 5oct 0 1 0 1
6hex = 6dec = 6oct 0 1 1 0
7hex = 7dec = 7oct 0 1 1 1
8hex = 8dec = 10oct 1 0 0 0
9hex = 9dec = 11oct 1 0 0 1
Ahex = 10dec = 12oct 1 0 1 0
Bhex = 11dec = 13oct 1 0 1 1
Chex = 12dec = 14oct 1 1 0 0
Dhex = 13dec = 15oct 1 1 0 1
Ehex = 14dec = 16oct 1 1 1 0
Fhex = 15dec = 17oct 1 1 1 1

On altılık sayıların ondalık sayıya çevrilişi

5A316 = 5 · 162 + 10 · 161 + 3 · 160

= 5 · 256 + 10 · 16 + 3 · 1
= 1280 + 160 + 3
= 144310

Ondalık sayıların on altılık sayıya çevrilişi

Ondalık sayı, bölüm sıfır olana kadar 16'ya bölünür. Bölme işlemi bittikten sonra, sırayla bölüm hanesindekiler ve en son olarak da kalan sayı soldan sağa yazılır. Örnek;

100/16 = 4(kalan):6(bölüm) 6/16 = 6(kalan) = 64

Taban Gösterimi

Basit anahtarlar için taban gösterimleri şu şekildedir;

İsim Kısaltma Sayı Tabanı
Binary (İkilik) bin 2
Octral (Sekizlik) oct 8
Decimal (Onluk) dec 10
Hexadecimal (Onaltılık) hex 16