Balatlar Kilisesi
 Kilisenin iç duvarında bulunan hasar görmüş Meryem freski | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Sinop, Türkiye |
| Koordinatlar | 42°01′34″K 35°09′26″D / 42.02611°K 35.15722°D |
| İnanç | Hristiyanlık |
| Durum | Arkeolojik kazı |
| Web sitesi | http://sinopbalatlar.net/ |
| Mimari | |
| Mimar(lar) | bilinmiyor |
| Mimari biçim | Bizans mimarisi |
| Tamamlanma | MS 660 |
| Özellikler | |
| Genişlik | 3.062 m² |
Balatlar Kilisesi ya da Sinope Koimesis Kilisesi[1] Sinop'un Ada mahallesinde Yusufoğlu Aralığı'nda Bizans döneminden kalma bir kilisedir. 3.062 m²'lik alanı kapsayan kilise MS 660 yılında yapılmış dikdörtgen planlı bir bazilikadır. Roma dönemindeki ilk inşasında bir hamam olarak hizmet ettiği düşünülen bu yapı kompleksi 6.-7. yüzyıllarda kilise, 11-13. yüzyıllar arasında tahıl deposu, Anadolu Selçukluları ya da kentin Osmanlılarının eline geçmesinden sonra yerli Hristiyan halka bırakılarak Meryem ve Baş Melek Mikail’in birlikte anıldığı bir manastıra dönüştürülmüştür. 1920’lere gelindiğinde ibadetin yanı sıra mezarlık olarak da kullanılmıştır.[2]
Roma yapısının sağlam duvar ve taşıyıcıları oyularak kesilmiş, buralara dini ihtiyaçlar doğrultusunda diğer Ortodoks Rum manastırlarında da bulunan kemiklik ve benzeri mekânlar ile niş, kapı, kemer, seki, pencere ve ayazma havuzu gibi mimari elemanlar oluşturulmuştur. Bunun dışında Osmanlı yönetimindeki yerli Hristiyan halkın manastırın içine kurulduğu abidevi Roma dönemi yapı kalıntısından olabildiğince çok insanın gömülmesi için azami ölçüde yararlanmaya çalıştıkları tespit edilmiştir. Bizans devletinin yıkılışının ardından, yerli Hristiyan halk tarafından mevcut olan Roma yapısının birçok bölümünde değişiklik yapılmış ve kiliseye dönüştürülmüştür.
Arkeolojik kazı çalışmaları
2010 yılından itibaren Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi sanat tarihi bölümü Prof. Dr. Gülgün Köroğlu başkanlığında bölgede arkeolojik kazı çalışmalarını sürdürülmektedir. Bu çalışma dahilinde yapıyı çevreleyen bölge kamusallaştırılmıştır. Kilisenin yalnızca kuzey ve güney duvarları ve bu duvarlarda bulunan eski ve yeni ahitten alınmış sahnelere dayanan İsa, Meryem ve havarilerle ilgili freskler koruma altına alınmıştır.
Kazı'da çok sayıda mezar açılmış, Hristiyan inancında rölik olarak adlandırılan kutsal kalıntılar bulunmuştur.[3] Bunun dışında kazıda İsa'ya ait olduğu düşünülen bir sandık bulunmuştur. Bu konu hakkında verdiği bir röportajında kazı başkanı Köroğlu şunları söylemiştir; "Bu sandık kazı çalışmaları sırasında şimdiye kadar çıkan en önemli buluntu. Bu sandık içerisinde, muhtemelen bir kemik var veya kutsal bir kişinin sembolik bir mezarı bu. Üzerinde haç işareti bulunan bu parça taş dolgu içerisinden çıktı. Çıkan bu parçanın İsa’nın çarmıha gerildiği hacın bir parçası olduğunu düşünüyoruz."[4]
Dış bağlantılar
Balatlar kilisesi kazısının resmi internet sayfası
- ^ "Hande GÜNÖZÜ, Sinop Balatlar Kilisesi (Sinop Koimesis Kilisesi) Duvar Resimlerinin Korunmasına İlişkin Öneriler, Art-Sanat Dergisi, Sayı 3, s.97-108 2015". 29 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.