2021 Aralık ABD Kasırgası

Vikipedi, özgür ansiklopedi
2021 Aralık ABD Kasırgası
Kategori 5 {{{Tip}}} (SSKÖ)
Oluşma 10 Aralık 2021
Dağılma 11 Aralık 2021
En yüksek rüzgâr
280 km/h (175 mph) (1-dakikadaki gücü)
En alçak basınç 974 hPa (mbar)
Etkilenen
alanlar
Amerika Birleşik Devletleri Güney eyaletleri
Kış

2021 Aralık ABD Fırtına Felaketi, 10-11 Aralık 2021 tarihleri arasında ABD'nin merkez ve güney eyaletlerini vuran şiddetli hava olayıdır.[1]

Meteorolojik Özet[değiştir | kaynağı değiştir]

10 Aralık günü ABD'de doğuda gök gürültülü fırtınalar ve batıda kar fırtınaları oluşmuştur, bu hava akımı ilk olarak cuma sabahı Batı eyaletlerinde alçak basıncı işaret eden güçlenmiş bir oluk yapısı olarak başlamış ve düzlükler boyunca ilerleyerek cuma akşam saatlerinde Mississippi vadisi'ne ulaşmıştır. Güneybatıya doğru gelişmiş orta seviye akışın geniş bir alanı alt/orta Mississippi Vadisi ve Ohio-Tennessee Vadileri boyunca çoğu zaman üst oluğun önünde mevcut olacaktır. Yüzeyde, alçak basınç hava akımı cuma gecesi kuzeydoğuya dönüp Büyük Göller yöresine ilerlemesinden önce cuma sabahı güneydoğu üzerinde oluşup doğuya doğru ilerlemiştir. Genel olarak yüzey çiy noktaları ile birlikte önemli ölçüde düşük seviyeli 60'ların ortasından 70'lerin altına kadar değişen nem, cuma sabahı Teksas'ın doğusundan Mississippi ve orta güneye doğru çoktan hareketlenmeye başladığı gözlemlenmiştir. Hem büyük ölçekli üst oluk hem de ilgili alçak basınç alanı doğuya doğru hareket edeceği ve bu düşük nemli hava kütlesinin Mississsippi vadisi ortasındaki ve Ohio-Tennessee hattındaki sıcak hava cephesiyle birlikte kuzeye doğru hızla genişleyeceği ve Cuma akşamı güneydoğuya yöneleceği beklenmiştir.[2]

Fırtına yoğunluk haritası

Etkileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Cuma akşamı ortaya çıkan oldukça şiddetli bir fırtına çok sayıda hortum oluşturup cumartesi erken saatlere dek çok ciddi olarak etkisini orta ve güney ABD eyaletlerinde hissettirmiştir. Kentucky valisi Andy Beshear: "70'ten fazla insan hayatını kaybetti, aslında ilerleyen saatlerde 100'ü bulabilir Kentucky olarak en zorlu gecelerimizden birini yaşıyoruz." demiştir. Ayrıca ABD başkanı Joe Biden: "Tarihimizin en büyük hortum felaketlerinden biriyle karşı karşıyayız. Tüm bildiğim bu tür geniş çaplı hava olaylarının şiddeti, gezegenimizin ısınmasının bir sonucu olarak gelişen etkilere sahip." demiştir. Bu doğal afetin bazı yönlerden 1925 yılında kayıtlara geçen büyük hortum felaketinden daha fazla yıkım rotası (365 km) ürettiği düşünülmektedir. Northern Illinois University'den araştırmacı Victor Gensini: "Bu felaketin sıra dışı çünkü Aralık geldiğinde hava soğur ve hortum oluşumu kısıtlanır." diye belirtmiştir. Ayrıca merkezi hükûmet tarafından Kentucky'de olağanüstü hal ilan edilmiş olup 180 ulusal muhafız bölgeye gönderilmiştir. Can kayıplarının yanı sıra çok büyük çaplı maddi hasarlar da kayda geçmiştir. Kentucky'de bir mum fabrikası ve Illinois'te Amazon şirketinin bir deposu yıkılmıştır.[3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Hanna, Jason; Joseph, Elizabeth; Dominguez, Claudia; Cullinane, Susannah. "More than 80 feared dead after tornadoes hit central and southern US". CNN. CNN. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2021. 
  2. ^ Gleason. "Dec 9, 2021 0700 UTC Day 2 Convective Outlook". NOAA. www.spc.noaa.gov. 9 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Helmore, Edward. "Kentucky tornadoes: up to 100 feared dead in historic US storms". www.theguardian.com. The Guardian. 12 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2021.