1 TL
| 1 TL | |
|---|---|
| Türkiye | |
| Değer | 100 kuruş |
| Ağırlık | 6,6 g |
| Çap | 26,15 mm |
| Kalınlık | 1,96 mm |
| Kenar | Yazılı (lale figürü-T.C.-lale figürü) |
| Maden |
Halka: Cu 79, Ni 4, Zn 17 Göbek: Cu 65, Ni 17, Zn 18 |
| Basım yılları | 2009-günümüz |
| Darphane | Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü |
| Ön yüz | |
 | |
| Tasarım | Ay yıldız, Rûmî motifleri, değeri, basım yılı |
| Tasarımcı | Barış Kara |
| Tasarım tarihi | 1 Ocak 2009 |
| Arka yüz | |
 | |
| Tasarım | Türkiye Cumhuriyeti yazısı ve Atatürk silüeti |
| Tasarımcı | Barış Kara |
| Tasarım tarihi | 1 Ocak 2009 |
1 TL (₺1), Türk lirasının en büyük madeni parasıdır. Değer olarak 100 kuruşa eşittir. 1 Ocak 2005 tarihinden 1 Ocak 2009 tarihine kadar 1 YTL olarak,[1] 1 Ocak 2009'dan itibaren ise 1 TL olarak isimlendirilmiştir. 2023 yılında, maliyeti yükselen 1 TL'nin gramajı darphane tarafından 8,1 gramdan, 6,6 grama düşürülmüştür.[2]
Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]
| Resim | Çap (mm) | Kalınlık (mm) | Ağırlık (g) | Metal (%) | Açıklama | Tarih | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ön | Arka | Halka | Göbek | Kenar | Ön | Arka | Tedavüle
çıkarılışı |
Tedavülden
çekilişi | |||
|
|
|
26.15 | 1.9 | 8.2 (2023 öncesi)
6.6 (2023) |
79 Cu, 4 Ni, 17 Zn | 65 Cu, 18 Zn, 17 Ni | T.C. yazısı ve lale figürü | Değer, Ay Yıldız, basım yılı ve Rûmî motifi | Türkiye Cumhuriyeti, Mustafa Kemal Atatürk | 1 Ocak 2009 | |
Tasarım[değiştir | kaynağı değiştir]
Barış Kara tarafından[3] tasarlanan 1 liranın ön yüzünde; Değeri, ay yıldız, basım yılı ve Rûmî motifi yer almaktadır. Arka yüzünde ise Türkiye Cumhuriyeti yazısı ve Mustafa Kemal Atatürk portresi bulunmaktadır.
Hatıra paralar[değiştir | kaynağı değiştir]
Hatıra olarak basılan 1 liraların yalnızca arka yüzleri normalden farklıdır.
Sayıştay'ın 150. yılı (2012)
Uluslararası Türkçe Olimpiyatları'nın 10. yılı (2012)
15 Temmuz darbe girişimi şehitleri ve gazileri anısına (2017)
Ayasofya'nın ibadete açılması (2020)
Gaziantep'e gazi unvanının verilişinin 100. yılı anısına (2021)
Öncekiler[değiştir | kaynağı değiştir]
Madeni[değiştir | kaynağı değiştir]
| Resim | Değer | Çap (mm) | Kalınlık (mm) | Ağırlık (g) | Metal (%) | Açıklama | Tarih | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ön | Arka | Halka | Göbek | Kenar | Ön | Arka | Tedavüle
çıkarılışı |
Tedavülden
çekilişi | ||||
|
|
1 TL | 29.50 | 1.93 | 12.00 | 830 Ag | Yazılı | Kupür değeri
Basım yılı Başak motifi Ay yıldız |
Türkiye Cumhuriyeti | 1937 | 1952 | |
|
|
25.00 | 1.50 | 7.50 | 60 Ag, 40 Cu | Tırtıllı | Kupür değeri
Dal ve yaprak motifi |
Türkiye Cumhuriyeti
Ay yıldız Basım yılı |
1947 | 1960 | ||
|
|
27.00 | 1.45 | 70 Ag, 30 Ni | Kupür değeri
Ay yıldız Başak ve yaprak motifi Basım yılı |
Türkiye Cumhuriyeti | 1957 | 1965 | ||||
|
|
1.76 | 8.00 | Acmonital-52 | Yazılı | 1959 | 1982 | |||||
|
|
1.57 | 7.00 | 1968 | ||||||||
|
|
17.00 | 1.80 | 1.10 | Etial-30 | Düz | 1981 | 1990 | ||||
|
|
1 YTL | 26.15 | 1.95 | 8.3 | Cu 75, Ni 15, Zn 10 | Cu 81, Ni 4, Zn 15 | Tırtıllı | Kupür değeri
Ay yıldız Basım yılı |
2005 | 2009 | |
Kağıt[değiştir | kaynağı değiştir]
| Resim | Değer | Boyut | Ana renk | Açıklama | Tarih | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ön | Arka | Ön | Arka | Tedavüle
çıkarılışı |
Tedavülden
çekilişi | |||
 |
|
1 TL | 90 × 166 mm | Zeytuni yeşil | Meclis Binası, Ankara Kalesi, karasabanla öküz süren bir köylü | Eski Başbakanlık binası | 5 Aralık 1927 | 25 Nisan 1939 |
 |
|
60 × 135 mm | Mor | İsmet İnönü | Boğaziçi'nden bir görünüm | 25 Nisan 1942 | 1 Ağustos 1947 | |
 |
|
1 YTL | 160 × 76 mm | Bordo ve mavi | Mustafa Kemal Atatürk | Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali | 1 Ocak 2005 | 1 Ocak 2010 |
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "YTL tedavülden kalkıyor". Sabah. 7 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021.
- ^ "Darphane 1 TL'nin gramajını düşürdü". gazeteduvar.com.tr. Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.
- ^ "1 lira 75. yaşına yenilenerek giriyor". Cumhuriyet. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021.
