1915 Osmanlı-Bulgar Hudut Tashihi antlaşması
1915 Osmanlı-Bulgar Hudut Tashihi Antlaşması Bulgaristan ve Osmanlı İmparatorluğu arasında 6 Eylül 1915 tarihinde imzalanan antlaşmadır. İki ülke arasındaki sınırı Bulgaristan lehine genişletilerek, Bulgaristan'ı Birinci Dünya Savaşı'na İttifak Devletleri tarafında katmayı sağladı.
Bulgaristan ve Türkiye arasında bir savunma ittifakı kurulmasına 19 Ağustos 1914 tarihinde karar verildi. Bulgaristan'ın savaşa girmesi için sürdürülen müzakereler Mayıs 1915'e kadar başlayamadı. Hızlı bir şekilde anlaşıldı ki Bulgaristan sınırda düzeltme istiyordu, Almanya ve Avusturya-Macaristan tarafından Osmanlılara bunun kabul edilmesi için baskı yapıldı.[1] Avusturya-Macaristan için bir Türk-Bulgar ittifakı tarafsızlığı devam eden Yunanistan ve Romanya demekti. Türkiye'deki Alman Büyükelçisi Hans von Wangenheim, önerilen ittifaktan ikna olmamıştı, Rumen tarafsızlığı ancak Avusturya-Macaristan toprak feragatında bulunursa olabilirdi. Avusturya-Macaristan Büyükelçisi Johann von Pallavicini, Osmanlıları bu sınır düzeltmesini kabul etmeye ikna etti, ama Bulgaristan başlangıçta tarafsızlıktan vazgeçmeyi reddetti —tek şart haricinde, Osmanlı toprak verirse.[2]
6 Ağustos 1915 tarihinde İngilizler tarafından yapılan Gelibolu saldırısı Türkiye'nin ciddi mühimmat sıkıntısı çektiğini ortaya çıkardı. 17 Ağustos'ta, Osmanlı Harbiye Nazırı Enver Paşa, Alman Genelkurmay Başkanı Erich von Falkenhayn'a, Sırbistan'a karşı bir Avusturya-Alman ortak taarruzu yapılmasının gündemde olup olmadığına ilişkin bir telgraf gönderdi. Bunun Bulgaristan'ın savaşa dahil olmasına bağlı ve yine Türk-Bulgar ittifakına olduğu söylenince, Osmanlı Bulgaristan'la 22 Ağustos'ta hızla anlaşma yaptı.[2] Bulgaristan'a Meriç Nehri sol kıyısında devredilen toprak 1.5 kilometre derinliğindedir.[3] Bu Bulgaristan'a Ege Denizi limanı Dedeağaç'a trenle ulaşma imkânı verdi[4] Ayrıca Edirne Bulgar saldırısına karşı savunmasız kaldı, ama anlaşmaya atılacak imza Bulgaristan, Avusturya-Macaristan ve Almanya arasında yapılacak bir askerî anlaşmaya bağlandı.[2]
Almanya, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan Sofya'da 6 Eylül'de bu ittifak anlaşmasını yaptı. Bulgaristan Alman ve Avusturya-Macaristan malzemelerinin kendi toprakları üzerinden Osmanlı İmparatorluğu'na geçiş hakkını tanıdı ve Sırbistan'ı büyük bir güç ile istila etmeyi kabul etti.[2] Türkiye'de rejimi Ağustos'ta yıkabilecek olan kritik tedarik sorunu, Kasım'da çözülmüş oldu.[5]
Bulgaristan'ın savaşa Türkiye ile ittifak halinde girmesi karşılığında, Edirne ilinin günümüzdeki büyüklüğünün 1/3’ü kadar olan, Dimetoka ve çevresini kapsayan toplam 2600 kilometrekarelik alan Bulgaristan'a bırakıldı, savaş sonrasında bu topraklar Yunanistan'a devredildi.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Silberstein 1967, s. 61.
- ^ a b c d Silberstein 1967, ss. 65-67.
- ^ A. R. H. 1920, s. 123.
- ^ Hall 2011, s. 304.
- ^ Silberstein 1967, s. 69.
- ^ "İttifak Uğruna Hediye Edilen Toprak: Dimetoka - Tarih-I Kebir". 27 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.